Bert Buizer (1951-2019), bioloog die promoveerde op kwijnende kraaiheide

Twee maanden geleden kreeg bioloog Bert Buizer nog het eerste exemplaar overhandigd van de Atlas van het Oer-IJ-gebied, het boek waarvan hij de eindredacteur was geweest. Het beschreef de omgeving rond het oorspronkelijke IJ, de noordelijke zijtak van de Rijn die aan het begin van de jaartelling nog bij de Noord-Hollandse kustplaats Castricum in zee stroomde.

Secretaris Jos Teeuwisse van de stichting Oer-IJ zegt dat zonder hem het boek er niet was gekomen. ‘Hij maakte van het werk van twintig auteurs een eenheid.’

Het was niet bedoeld als zijn laatste kunstje. Hij had nog zoveel plannen voor nieuwe publicaties. Buizer overleed echter onverwacht op 20 januari aan een hartstilstand, mogelijk als gevolg van een Lyme-besmetting. Hij werd maar 67 jaar.

Buizer was een echte natuur-vorser, verknocht aan ‘de zee, het strand en de duinen’. Hij woonde de laatste 24 jaar weer in zijn geboortedorp Bergen aan Zee. Maar hij deed ook veel onderzoek naar de flora en fauna op zowel de Zuidpool als op Spitsbergen. In 2013 promoveerde Buizer op het proefschrift De invloed van het klimaat op dwergstruiken in gematigde en Arc­tische gebieden: een experimentele benadering.

Zijn promotor professor Jelte Rozema noemt het ‘van fundamenteel belang’ in de discussie over klimaatverandering. ‘Veel ­onderzoekers vallen erop terug. En zo mooi was dat hij het onbetaald deed in combinatie met zijn werk.’

Buizer was de zoon van een kleine aannemer uit Bergen aan Zee. Op de middelbare school in Alkmaar leerde hij zijn echtgenote kennen, die zijn fascinatie voor planten en dieren deelde. Hij ­besloot bioloog te worden. Eerst haalde hij een mo-akte en later een academische titel. Eind jaren zeventig werd hij leraar biologie aan de Rijks Middelbare Tuinbouwschool in Hoorn, die later zou opgaan in het Clusius College. Daarnaast ging hij onderzoek doen. In 1986 maakte hij als een van vier ­biologen deel uit van een expeditie naar de Zuidpool, waarbij ze lange tijd verbleven op het nabije eiland South Georgia. Later zou hij ook naar Spitsbergen gaan, vlak bij de Noordpool, vanwege zijn promotie-onderzoek waarin hij klimaatverandering probeerde aan te tonen op grond van de verschuiving van het areaal kraaiheide. Rozema: ‘De zuidgrens van kraaiheide ligt in Nederland, de noordgrens op Spitsbergen. Daarom was het zo goed gekozen.’

Buizer constateerde dat kraaiheide in Nederland verschraalde, terwijl het gewas op Spitsbergen juist toenam, sterker werd en vroeger bloeide. Hij ging experimenten doen met kraaiheide waarbij hij kunstmatig de eind deze eeuw verwachte klimaatveranderingen al creëerde, ­zoals twee graden temperatuurstijging, verdubbeling van de hoeveelheid regen en een dikker wolkendek. In Nederland vergeleek hij de groei van kraaiheide met die van struikheide en dopheide, waar dit in combinatie voorkomt, in Spitsbergen met die van Arctische klokjesheide. Hij vond bewijs dat kraaiheide weliger tierde bij warmere weer zoals nu op Spitsbergen, maar kon niet aan­tonen dat het gewas hierdoor in Nederland afnam.

Buizer was een sociaal mens. ‘Bert deelde zijn kennis en enthousiasme voor de natuur graag met anderen en werkte ook liefst ­samen met anderen’, zegt zijn echtgenote Nelleke Rosier.

Buizer zette zich ook in voor het behoud van duinlandschap en bedreigde gebouwen in zijn eigen omgeving. In Bergen aan Zee was hij mede-oprichter van een stichting die wist te voorkomen dat een uniek stuk duingebied in het dorp zelf – het Engelse veld – zou worden volgebouwd.Twee maanden geleden kreeg bioloog Bert Buizer nog het eerste exemplaar overhandigd van de Atlas van het Oer-IJ-gebied, het boek waarvan hij de eindredacteur was geweest. Het beschreef de omgeving rond het oorspronkelijke IJ, de noordelijke zijtak van de Rijn die aan het begin van de jaartelling nog bij de Noord-Hollandse kustplaats Castricum in zee stroomde.

Secretaris Jos Teeuwisse van de stichting Oer-IJ zegt dat zonder hem het boek er niet was gekomen. ‘Hij maakte van het werk van twintig auteurs een eenheid.’

Het was niet bedoeld als zijn laatste kunstje. Hij had nog zoveel plannen voor nieuwe publicaties. Buizer overleed echter onverwacht op 20 januari aan een hartstilstand, mogelijk als gevolg van een Lyme-besmetting. Hij werd maar 67 jaar.

Buizer was een echte natuur-vorser, verknocht aan ‘de zee, het strand en de duinen’. Hij woonde de laatste 24 jaar weer in zijn geboortedorp Bergen aan Zee. Maar hij deed ook veel onderzoek naar de flora en fauna op zowel de Zuidpool als op Spitsbergen. In 2013 promoveerde Buizer op het proefschrift De invloed van het klimaat op dwergstruiken in gematigde en Arc­tische gebieden: een experimentele benadering.

Zijn promotor professor Jelte Rozema noemt het ‘van fundamenteel belang’ in de discussie over klimaatverandering. ‘Veel ­onderzoekers vallen erop terug. En zo mooi was dat hij het onbetaald deed in combinatie met zijn werk.’

Buizer was de zoon van een kleine aannemer uit Bergen aan Zee. Op de middelbare school in Alkmaar leerde hij zijn echtgenote kennen, die zijn fascinatie voor planten en dieren deelde. Hij ­besloot bioloog te worden. Eerst haalde hij een mo-akte en later een academische titel. Eind jaren zeventig werd hij leraar biologie aan de Rijks Middelbare Tuinbouwschool in Hoorn, die later zou opgaan in het Clusius College. Daarnaast ging hij onderzoek doen. In 1986 maakte hij als een van vier ­biologen deel uit van een expeditie naar de Zuidpool, waarbij ze lange tijd verbleven op het nabije eiland South Georgia. Later zou hij ook naar Spitsbergen gaan, vlak bij de Noordpool, vanwege zijn promotie-onderzoek waarin hij klimaatverandering probeerde aan te tonen op grond van de verschuiving van het areaal kraaiheide. Rozema: ‘De zuidgrens van kraaiheide ligt in Nederland, de noordgrens op Spitsbergen. Daarom was het zo goed gekozen.’

Buizer constateerde dat kraaiheide in Nederland verschraalde, terwijl het gewas op Spitsbergen juist toenam, sterker werd en vroeger bloeide. Hij ging experimenten doen met kraaiheide waarbij hij kunstmatig de eind deze eeuw verwachte klimaatveranderingen al creëerde, ­zoals twee graden temperatuurstijging, verdubbeling van de hoeveelheid regen en een dikker wolkendek. In Nederland vergeleek hij de groei van kraaiheide met die van struikheide en dopheide, waar dit in combinatie voorkomt, in Spitsbergen met die van Arctische klokjesheide. Hij vond bewijs dat kraaiheide weliger tierde bij warmere weer zoals nu op Spitsbergen, maar kon niet aan­tonen dat het gewas hierdoor in Nederland afnam.

Buizer was een sociaal mens. ‘Bert deelde zijn kennis en enthousiasme voor de natuur graag met anderen en werkte ook liefst ­samen met anderen’, zegt zijn echtgenote Nelleke Rosier.

Buizer zette zich ook in voor het behoud van duinlandschap en bedreigde gebouwen in zijn eigen omgeving. In Bergen aan Zee was hij mede-oprichter van een stichting die wist te voorkomen dat een uniek stuk duingebied in het dorp zelf – het Engelse veld – zou worden volgebouwd.