FOTOSERIE
Verwarde tijgers en terneergeslagen gorilla’s
Fotograaf Kerem Uzel legt het ongemak van dierentuinen vast
Het opsluiten van dieren in een dierentuin is een wrede daad en uit de tijd, volgens de Turkse fotograaf Kerem Uzel. Hij legt dieren in gevangenschap vast, in de hoop dat dierentuinen op een dag verleden tijd zullen zijn.
Op het eerste gezicht lijken het ‘gewone’ dierentuinfoto’s, zoals elke bezoeker die maakt op een dagje aapjes kijken. Toch zijn het geen onbezorgde kiekjes die Kerem Uzel maakt in dierentuinen over de hele wereld. Integendeel: de fotograaf beschouwt dierentuinen als het restant of uitvloeisel van ‘mensenzoo’s’, waarin representanten van exotische, ‘primitieve’ volken achter tralies werden tentoongesteld – tot in de vorige eeuw nog een gebruik in de westerse wereld.
‘Ik geloof dat, hoe hoog de normen ook lijken, het een absoluut wrede daad is om deze dieren levenslang gevangen te houden en hen van hun levenskracht te beroven’, licht hij zijn werk toe. Dat is uit de tijd, wat hem betreft. ‘Hopelijk zal de mensheid op een dag haar benadering van dierentuinen heroverwegen en vervreemd raken van het idee van vermaak ten koste van de ander.’
Fotograaf Uzel is van Turkse komaf en publiceert in tijdschriften over de hele wereld. Zijn langlopende project over dierentuinen duurt nog voort: wanneer hij een van de tienduizend dierentuinen over de wereld bezoekt, legt hij er het ongemak vast. In zelfs de modernste en meest ‘diervriendelijke’ dierentuinen ziet hij vooral de onnatuurlijke beperkingen en begrenzingen voor de dieren, louter voor het vermaak van de mens (over andere functies van de instellingen rept hij niet).
Al zijn foto’s stralen iets desolaats uit. Een pinguïn die tegen glas zwemt. Een tijger die verloren op een boomstam staat, en zich lijkt af te vragen waar hij is beland. De terneergeslagen gorilla, aangestaard door een horde bezoekers met hun onvermijdelijke mobieltjes. Uzels boodschap is even helder als eenduidig: ‘Ik geloof dat verandering niet alleen mogelijk, maar ook noodzakelijk is.’