FOTOSERIE DAKLOOS
Die man bij de ingang, waar de meesten aan voorbij blijven gaan
Wie is die man die zo vaak staat te bedelen bij de ingang van mijn supermarkt, vroeg fotograaf Jakob van Vliet zich af. En hij stapte op hem af.
Vrijwel iedereen kent ze wel, die man - soms een vrouw - die bijna dagelijks bij de ingang van de supermarkt staat. Een vermoeid en verweerd gezicht, een bekertje in de hand of een tot een kommetje gevormde handpalm uitstekend. Of je nog een muntje hebt. ‘Sorry, ik heb geen cash’, luidt steeds vaker het antwoord. Als de moeite wordt genomen te reageren.
Kennen doen we ze eigenlijk niet. We herkennen hun gezicht en houding. In die flits van het voorbijgaan vormt zich een vaag idee: dakloos waarschijnlijk, verslaafd misschien. En dan zijn daar al de toegangspoortjes in de winkel en alle uitgestalde verlokkingen die alle aandacht opeisen.
Fotograaf Jakob van Vliet besloot op een zomerse dag in 2021 een praatje aan te knopen met de man die hij al zo vaak bij de ingang van de supermarkt in zijn buurt in Amsterdam-Zuid had zien staan. Hij vroeg naar zijn naam. Ruben bleek hij te heten. Of hij in de buurt woont. Dat was het geval. Jakob stelde zichzelf voor, vertelde nog maar een paar maanden in de wijk te wonen, en hij zei hem weer gedag.
De volgende keren groetten ze elkaar, en er volgden meer gesprekken. ‘Het zijn mensen die het duidelijk niet makkelijk hebben, aan wie we meestal voorbijlopen. Ik wil weten wie zij zijn, wat er is gebeurd waardoor ze hun hand moeten ophouden bij de supermarkt, niemand doet dat voor de lol’, zegt Van Vliet.
Ruben bleek 66 jaar, elektrotechnicus van beroep en een ‘normaal’ leven geleid te hebben, totdat hij vijftien jaar geleden stemmen in zijn hoofd begon te horen. Het ging bergafwaarts met hem, er volgde een gedwongen opname die vijf jaar zou duren. Sindsdien woont hij op een kamer in een woongroep van de HVO (Hulp voor onbehuisden). Hij leeft vooral ’s nachts. Zijn crackverslaving dwingt hem de straat op, elke dag heeft hij daar 10 euro voor nodig. Liever dan geld, geeft Jakob hem iets uit de winkel. Een sapje of pijnstillers, vraagt Ruben dan.