Wie van niets weet, kan ze aanzien voor forse abstracte kunstwerken, te groot uitgevallen jachtvoorzieningen, verdwaalde attracties uit een klimbos, of hommages van bijenverenigingen aan de honingraat. Toen de eersten werden opgetrokken, zat Stalin nog in het Kremlin en dreigde de Koude Oorlog elk moment heet te worden. Maar liefst 138 luchtwachttorens verrezen in de jaren vijftig van de twintigste eeuw in Nederland. Radarsystemen uit die jaren konden nog geen vliegtuigen lager dan 1.500 meter detecteren. Alleen van hoog bovenop een luchtwachttoren kon het Korps Luchtwachtdienst (KLD) tijdig waarnemen of er Russische straaljagers het Nederlandse luchtruim binnenvlogen.

Het KLD was opgericht in 1950 en viel onder de Koninklijke Luchtmacht. Toen de dienst in 1968 werd ontbonden, zat Brezjnev in het Kremlin en was de Koude Oorlog nog lang niet ten einde, maar de torens waren inmiddels door de voortschrijdende radartechniek achterhaald. In de jaren zeventig werden de meeste even snel afgebroken als ze in de jaren vijftig waren opgetrokken. Negentien van de oorspronkelijke 138 luchtwachttorens resteren, een aantal met de status van Rijksmonument. Fotograaf Herman van den Boom legde Nederlands overgebleven luchtwachttorens vast en ontdekte dat ze ondanks evidente overeenkomsten elk een heel eigen karakter hebben.

In de jaren dat ze operationeel waren had het Korps Luchtwachtdienst daarnaast nog de beschikking over 138 uitkijkposten op bestaande gebouwen als fabrieken en molens. In de 18 jaar dat de lucht op 276 plekken werd afgespeurd, vertoonde zich in totaal één keer kortstondig een vijandig vliegtuig in het Nederlandse luchtruim. Het jaar was 1958. Een Sovjet-straaljager die had deelgenomen aan een Franse vliegshow week op de terugweg naar Moskou af van koers om een stukje grensgebied te fotograferen. Dankzij KLD’ers op de Linne luchtwachttoren bij het Limburgse Montfort bleef het niet onopgemerkt. Het motto van de KLD, ‘Niets zal de waakzamen voorbij gaan’, is 54 jaar na de ontbinding opnieuw actueel.