Wetenschap
Wat hebben we geleerd in 2020?
Over een bepaald virus zijn we in 2020 enorm veel wijzer geworden, maar er zijn daarnaast nog zoveel meer wetenschappelijke inzichten. Dit zijn de belangrijkste.
Wetenschap
Wat hebben we geleerd in 2020?
Over een bepaald virus zijn we in 2020 enorm veel wijzer geworden, maar er zijn daarnaast nog zoveel meer wetenschappelijke inzichten. Dit zijn de belangrijkste.
Les 1
We zijn dus toch overvallen door een pandemie
De moderne westerse wereld is wel zo’n beetje bevrijd van akelige infectieziekten, was het algemeen gevoelde idee. Toen kwam het coronavirus met zijn geniepige trucs. Waarna de mens zich toch ook weerbaar en innovatief toonde.
Les 2
De deepfakes komen binnen ieders handbereik (en lijken steeds echter)
Gezichten, stemmen, huizen en auto’s die niet bestaan maar niet van echt te onderscheiden zijn: door kunstmatige intelligentie staat ‘een explosie van mogelijkheden’ voor de deur.
Les 3
De bemande commerciële ruimtevaart neemt een vlucht
Met de succesvolle pendeldienst voor astronauten veroverde ruimtevaartbedrijf SpaceX zijn plaats in het kosmisch reisschema. Dat retourtje ruimte boek je straks bij een commerciële maatschappij.
Les 4
De gentherapie voor hemofilie stuit op tegenslag
Het langverwachte, zeer dure genetische medicijn tegen hemofilie, een zeldzame stoornis in de bloedstolling, liet op zich wachten. Toch zijn er beloftevolle resultaten.
Les 5
De afname van de biodiversiteit laat zich moeilijk meten
Hoewel alle onderzoeken een wereldwijde achteruitgang waarnemen, is de biodiversiteit lastig in exacte cijfers te vatten.
Les 6
Nieuwe dieren alleen in ondoordringbare regenwouden? Nee hoor, ook in het Vondelpark
De wereld sterft niet alleen af en uit, er komen ook nieuwe soorten bij. Dat wil zeggen: de soorten bestonden allang, ze waren alleen nog niet ontdekt door een mens. Een greep uit het Nieuwe Dierenrijk 2020.
Les 7
Nederlandse uitvinding leidt tot een rs-vaccin dat vele babylevens zal redden
Dankzij de ontdekking van een krachtige antistof in een Amsterdams lab kunnen pasgeboren baby’s binnenkort waarschijnlijk worden beschermd tegen de levensbedreigende kinderziekte rs.
Les 8
Nieuwe hielprik brengt ernstige spierziekte meteen aan het licht bij pasgeboren baby’s
Een nieuwe hielprik biedt pasgeboren baby’s met de zeldzame spierziekte SMA veel betere vooruitzichten, doordat de behandeling meteen kan beginnen.
Les 9
Het menselijk brein kan exponentiële groei maar moeilijk bevatten
In de aanloop naar de tweede golf bleek het maar weer eens: ons brein kan zich nauwelijks iets voorstellen bij aantallen die continu verdubbelen.
Les 10
De meeste gezondheidswinst boek je buiten het ziekenhuis
Dat het coronavirus patiënten met overgewicht zwaarder treft dan andere, toont ‘de urgentie van preventie’ in de zorg. En daarbij kan een beetje minder buikvet al veel verschil maken.
Les 11
In ons zonnestelsel liggen de ontdekkingen voor het oprapen
Ook het afgelopen jaar bleek het zonnestelsel weer een schier oneindige bron van wetenschappelijke ontdekkingen. Maak kennis met de onbemande sondes die de raadsels van de ruimte ontrafelen.
Les 12
Na een massale vaccinatiecampagne werd Afrika vrij verklaard van het wilde poliovirus
Met wilde polio was er dus ook een virus dat juist verdween. De massale campagne voor vaccinaties in Nigeria biedt belangrijke inzichten voor het komende jaar.
Les 13
Corona geeft impuls aan suïcidepreventie
De pandemie heeft in Nederland nog geen effect op het aantal zelfdodingen. Wat wel een gevolg is van de coronacrisis: dat de cijfers waaruit dit blijkt, er nu al zijn.
Les 14
De datahonger van astronomen en fysici is niet te stillen
Het stapelen van ongekende hoeveelheden gegevens leidt in de natuur- en sterrenkunde tot de grootste doorbraken. De minder spannende data zijn soms juist het nuttigst.
Les 15
Brand in de natuur hoeft geen ramp te zijn
Natuurbranden zullen vaker voorkomen door droogte en klimaatverandering. Met goed natuurbeheer is veel schade te voorkomen.
Les 16
Met algoritmen moet je zorgvuldig omgaan
De slimme algoritmen achter toepassingen die ons leven vergemakkelijken, zijn hun onschuldige imago kwijt: ze werken filterbubbels, nepnieuws en discriminatie in de hand.