Bressoux bij Luik: een veelgelovige wijk
Ooit was Bressoux een gehucht. Daarna groeide het uit tot een van de beruchtste wijken van industriestad Luik. Fotograaf HJ Hunter toont hoe talloze religies samenhokken in een veelkleurige banlieu.
Wie via de E25 het land verlaat, kan het gevoel krijgen een ander tijdperk binnen te rijden. Langs de Maas doemen de restanten op van een epoche waarin bakstenen fabrieken met grote rokende schoorstenen voor vooruitgang zorgden, en goederenwagons dag en nacht over de rails denderden. Direct langs de Maas loopt het spoor, daarachter doemen industrieën op, daarachter rotspartijen, als op een perfect impressionistisch schilderij uit 1890.
Vóór het industriële tijdperk begon, was Bressoux een gehucht. In de negentiende eeuw dijde het in rap tempo uit door de komst van arbeiders die een nieuw leven begonnen in de mijnen en de zware industrieën rondom Luik. Al snel groeide Bressoux aan de stad vast en werd de skyline begrensd door kunstmatige heuvels met afval uit de mijnen. De nadagen van dit tijdperk waren allang aangebroken toen de Belgische overheid in de jaren vijftig en zestig van de vorige eeuw Italiaanse, Spaanse, Turkse, Marokkaanse en Tunesische arbeiders naar Luik haalde om industrieën draaiende te houden.
Het had grote gevolgen van de demografische samenstelling van Bressoux. De komst van de buitenlanders leidde, als in de Schilderswijk, Lombok, Kreuzberg en zoveel andere Europese wijken, tot een exodus van autochtonen. Met de reputatie van Bressoux ging het daarna bergafwaarts. Deze noordoostelijke voorstad van Luik kreeg de bijnaam ‘Tanger aan de Maas’ en gold in toenemende mate als een plek waar je beter niet kon komen, tot in de jaren tachtig en negentig zelfs politiewagens en ambulances de wijk begonnen te mijden.
Leden van de Eglise de Dieu ‘le Reveil’ raken in vervoering door de opzwepende preek van gast-pastoor Charles Robinette uit de VS.
Later verbeterde de situatie, maar nog steeds is dit een wijk die door de buitenwereld meer gevreesd dan gekend wordt. Vele tientallen etnische groepen en bijna net zoveel religies en geloofsrichtingen geven hier tegenwoordig de acte de présence. Er zijn in Bressoux twee moskeeën, in twee voormalige rooms-katholieke kerken houden zowel Syrisch-orthodoxe, Maronitische als Armeense christenen diensten. Oude bedrijfsgebouwen vullen zich in de weekeindes met Afrikanen uit evangelische gemeenschappen. Koerden en Yezidi’s hebben hun eigen ontmoetingscentra, Italianen tref je in café Palermo, de laatste Belgen hebben Café Fontanella als ontmoetingsplek. Op één slager na zijn alle Belgische winkels uit het straatbeeld verdwenen.
Dit universum van 16 duizend inwoners staat centraal in het documentair project I Believe/ De wereld in een wijk van de Maastrichtse fotograaf HJ Hunter. In dit project wist de fotograaf deuren te openen die doorgaans voor buitenstaanders gesloten blijven. De bijbehorende expositie in het Centre Céramique in Maastricht bestaat uit zeventien fotoseries – behalve van de hand van HJ Hunter ook van Nico Bastens en Paul Salemink – en twaalf korte films. Bezoekers krijgen daarin een persoonlijk beeld van inwoners van Bressoux, en leren hoe ze denken over migratie, racisme, nationalisme, radicalisme, de positie van de vrouw en wat al niet meer – in de hoop dat kennis en begrip de plaats innemen van angst en onwetendheid.
I Believe/ De wereld in een wijk, van 17 maart tot 8 juni te zien in het Centre Céramique in Maastricht