‘Zijn dit onze bevrijders?’, denkt journalist en nazi-jager Jack Kooistra als hij de afrekening met NSB’ers ziet

‘Het lukte me niet om op te gaan in de roes van de bevrijding. Misschien lag het ook aan mij. Als kind al voelde ik me afgezonderd van de andere jongens uit mijn dorp. Ik voelde me slimmer en had andere ambities. Eigenlijk had ik weinig vrienden, was ik een einzelgänger. Ook bij het bevrijdingsfeest in Leeuwarden voelde ik me iemand die het vanaf de zijlijn beschouwde. Als een koele cijferaar – wat ik mijn hele leven gebleven ben.

‘Ik ben altijd tegen het nazisme geweest, maar vond rechtvaardigheid toen al belangrijk. Natuurlijk snap ik die volkswoede na de bevrijding. Twee van mijn ooms hebben in kampen gezeten, in Ommen en in Amersfoort. Eén oom was militair en moest onderduiken, hij werd ziek, kon niet naar een dokter en is na de oorlog gestorven. Mijn vader is twee keer gevangengenomen, ik heb gezien hoe hij door Duitse militairen was behandeld, hoe hij was toegetakeld. Maar mensen vanuit een haatinstinct mishandelen terwijl ze niet berecht zijn: dat vond ik op mijn 15de al erger dan wat ik Duitsers tijdens de bezetting had zien doen.

‘Mijn vader vond dat ook, trouwens, ondanks hulp aan het verzet. ‘Als ik jullie een NSB’er zie schoppen’, zei hij tegen mij en mijn broers, ‘dan schop ik jullie – twee keer zelfs.’’

In 2016 werd Jack Kooistra, die bekend is komen te staan als nazi-jager en ‘de Friese Simon Wiesenthal’, door Prinses Beatrix onderscheiden met de Zilveren Anjer. Hij werd beloond voor zijn hulp als journalist bij het opsporen van oorlogsmisdadigers en voor het immense archief met oorlogsslachtoffers dat hij aanlegde, en waar hij op 90-jarige leeftijd nog steeds dagelijks aan werkt.