‘Wilders en SP schaden de economie’

De staatssecretaris heeft als taak voor de belangen van het Nederlandse bedrijfsleven in het buitenland op te komen; op handelsmissies mag hij zich ‘minister van buitenlandse handel’ noemen. Vandaag stuurt hij een nota over internationaal zakendoen naar de Tweede Kamer.

‘Nederland, en dus ook de Nederlandse werknemers, profiteert heel sterk van het internationale bedrijfsleven’, wil hij maar zeggen. ‘Van het feit dat Nederlandse bedrijven naar het buitenland gaan, maar ook dat veel buitenlandse bedrijven hier komen. Een op de tien werknemers in Nederland werkt voor een buitenlands bedrijf. Dat levert veel gezinnen inkomen en banen op. Export is kurk waarop we drijven. Maar het is ook van groot belang voor de landen waar Nederlanders komen ondernemen. Het zorgt voor armoedebestrijding en voor internationale standaarden. Nederlandse bedrijven doen het in India echt netter dan lokale bedrijven, omdat ze zich aan internationale milieu-eisen houden, internationale gedragscodes volgen, en internationale kennis meebrengen.’

Op abstract niveau klinkt het allemaal heel logisch, maar in de praktijk schuurt het aan alle kanten. Wie zijn baan verliest heeft er niet zo veel aan dat Nederland als geheel beter wordt van globalisering.

‘Dan nog zeg ik: het protectionisme van de SP en Wilders schaadt de economie. Naar binnen gekeerd zijn, niet meer internationaal ondernemen is slecht voor de Nederlandse economie. Ik vind dat de bedrijven zelf zich daar veel meer over moeten uitspreken. Ze zouden moeten wijzen op de gevolgen van protectionisme.’

Waarom doen ze dat niet? U heeft toch vaak genoeg contact met ze.

‘Ze vinden het eng, bedrijven willen zich over het algemeen niet bemoeien met actuele politieke discussies. Ik vraag bedrijven niet om een stemverklaring af te leggen voor dit kabinet, of voor een specifieke partij. Maar ze mogen er wel op wijzen dat als politieke partijen willen gaan verbieden dat bedrijven fabrieken in Polen plaatsen, dat uiteindelijk ook slecht is voor de winstgevendheid van Philips of Unilever hier in Nederland.’

Mengde het bedrijfsleven zich vroeger actiever in de politiek?

‘Ik denk dat in het verleden de banden tussen politiek en bedrijfsleven sterker waren. We zijn wat meer uit elkaar gegroeid. Hans Wijers (die eerst minister van Economische Zaken was en nu bestuursvoorzitter van Akzo Nobel, red.) blijft een uitzondering.

Wat is hun belang om zich met de Nederlandse politiek te bemoeien? Het zijn vaak internationale ondernemingen. Als het ze hier niet meer bevalt, dan pakken ze toch gewoon hun boeltje op?

‘Het zijn vanuit de kern Nederlandse bedrijven met Nederlandse hoofdkantoren, waarop de Nederlandse politiek van invloed is. Managers van Nederlandse bedrijven worden in het buitenland geconfronteerd met protectionistische schijnoplossingen. Ze hebben er last van. Dit kabinet komt op voor internationaal ondernemen.’

Hoe moeten we uw oproep concreet voor ons zien. Moet Philips-topman Gerard Kleisterlee in Buitenhof zeggen: ‘Weg met Wilders en de SP’?

‘Bedrijven moeten wijzen op de nadelen van de voorstellen van andere partijen. Ze mogen wijzen op het feit dat de Nederlandse consument profiteert van de internationale afspraken over handel in het kader van de WTO. Partijen die roepen ‘dat is o zo erg en verkeerd’, die moeten niet alleen door mij inhoudelijk van repliek worden gediend.’

Bent u het debat aan het verliezen, dat u de hulp van bedrijven inroept?

‘Ik ga iedere dag met dit verhaal de boer op. Ik zeg ook: bedrijven, let op jullie eigenbelang. Doe mee in dit Nederlandse debat. Als je kijkt naar de laatste verkiezingsuitslag, dan waren het de partijen aan de rechter- en aan de linkerkant, de protectionisten, die wonnen. Partijen met een open inslag hebben verloren.’

Dit kabinet is voor globalisering, maar wil aandacht houden voor de ‘verliezers’ daarvan. Wie zijn dat?

‘Dat is die werknemer van de fabriek die onverhoeds wordt gesloten, voor wie de werkgever niets heeft gedaan om hem daarop voor te bereiden. Die werknemer die niet geholpen wordt om naar een andere baan over te gaan.’

Wat doet dit kabinet voor hem?

‘Heel veel: investeren in afspraken maken met werkgevers over scholing, zorgen dat het vestigingsklimaat op orde is. Zorgen dat buitenlandse bedrijven zich hier vestigen, dat fabrieken die zich verder ontwikkelen de mogelijkheid hebben om in Nederland te blijven. Maar een bedrijf dat zegt: we moeten hier sluiten omdat anders de hele tent kopje onder gaat, kan je als overheid niet corrigeren.’

Globalisering houdt ook in dat Polen, Bulgaren en Roemenen massaal de oude wijken in stromen. Wat is de boodschap aan de mensen in die wijken?

‘Dat je huisjesmelkers heel hard aan moet pakken, dat je illegale onderhuur tegen moet gaan, ervoor moet zorgen dat de brandveiligheid deugt. Dat je op allerlei terreinen streng moet handhaven. Maar dat we ons ook moeten afvragen waarom Polen de post moeten rondbrengen.’

Zegt u het maar.

‘Ik laat dat niet op me zitten, en ben met staatssecretaris Aboutaleb (Sociale Zaken) bezig om te kijken hoe we via het CWI iedereen die op zoek is naar een baan bij de post aan het werk kunnen helpen.’

Mensen voelen zich unheimisch in die buurten, en dat verklaart de verkiezingswinst van Wilders en de SP.

‘Daar zet ik tegenover: het antwoord van ‘gooi de grenzen maar dicht, Nederlandse bedrijven produceren voor en door Nederlanders’, is het verkeerde antwoord. Bedrijven moeten de grenzen over blijven gaan, en buitenlandse bedrijven moeten van harte welkom blijven om hier te investeren.

‘Ik maak het concreet door voor te rekenen dat de handel met China ieder gezin 300 euro koopkrachtverbetering oplevert. Dat ligt gewoon op straat. Dat is de rekening van het sluiten van de grenzen met China. Een nieuw WTO-akkoord levert Nederlandse huishoudens honderden euro’s op als importtarieven omlaag gaan.’