Welke zoenoffers kunnen Europa en Griekenland brengen?
De Griekse premier Tsipras overlegt vandaag, twee dagen na het nee van zijn kiezers, in Brussel met zijn EU-collega's. Hoe kunnen beide partijen elkaar nog tegemoetkomen?
undefined
EUROPESE UNIE
Dijsselbloem, voor vele Grieken het gezicht van Brusselse onwil
Nieuwe bezems vegen schoon. Alleen is het voor de Europese onderhandelaars moeilijker mensen op het offerblok te leggen dan voor de Griekse. De echte ijzervreter is de Duitse minister van Financiën Wolfgang Schäuble, maar de eurolanden kunnen moeilijk nationale politici laten aftreden. Jean-Claude Juncker, die openlijk campagne had gevoerd voor een Grieks ja is net voorzitter geworden van de Europese Commissie. President Draghi van de Europese Centrale Bank is niet politiek verantwoordelijk. Dus blijft Jeroen Dijsselbloem over. Hoewel hij niet openlijk campagne heeft gevoerd voor een ja en erin is geslaagd met de achttien eurolanden buiten Griekenland een front te vormen, is hij voor vele Grieken de boeman en het gezicht van de Brusselse onwil de Grieken tegemoet te treden. Bovendien loopt de termijn van Dijsselbloem toch al af en staat een opvolger klaar: de Spaanse minister Luis de Guindos. Een rabbiate Zuid-Europeaan, maar of dat helpt, is de vraag.
undefined
Kwijtschelding, iedereen weet dat de schuld oninbaar is
Het was tot nu toe onbespreekbaar. Maar het IMF vindt het nu noodzakelijk dat de eurolanden de Grieken een deel van de schuld bij de noodfondsen kwijtschelden. De huidige staatsschuld is 175procent van het bbp en stijgt nog steeds. Volgens het IMF is dat onhoudbaar. Zelfs bij een groei van 4procent per jaar zal in 2030 de schuld nog 118procent bedragen. Iedereen weet dat de huidige schuld oninbaar is en uiteindelijk voor een groot deel zal moeten worden afgeschreven. Gemakkelijk zal deze concessie niet worden gedaan. Vooral Duitsland ligt dwars, net als Nederland. Volgen na de verkiezingen later dit jaar dan Spanje en Portugal? Een oplossing zou zijn de Grieken kwijtschelding te geven als ze bepaalde hervormingen hebben doorgevoerd. Een andere optie is, zoals Tsipras eerder vroeg, Griekenland 30miljard euro toe te zeggen om de leningen bij het noodfonds de komende twee jaar af te lossen. Dat kost geen nieuw geld. Maar het betekent wel uitstel van executie.
undefined
Lastenverlichting, in ruil voor hervormingen minder btw
In ruil voor hervormingen zouden de Grieken minder hoeven te bezuinigen en minder belastingen zoals de btw en pensioenpremies hoeven te verhogen. Deze lastenverhogingen zijn bekritiseerd door economen die denken dat zij de koopkracht van de Grieken te veel aantasten waardoor de crisis wordt verergerd. Het betekent wel dat de schuld nog verder oploopt. De Franse regering vindt dat een Grieks akkoord geen 'tweede Versailles' - mag worden een verwijzing naar het vredesakkoord na de Eerste Wereldoorlog waarbij het Duitse volk zulke zware lasten werden opgelegd dat volgens velen de kiem werd gelegd voor de Tweede Wereldoorlog. Vorige week werd bekend dat een op de drie Griekse kinderen in armoede leeft, terwijl het land ook nog kampt met een enorm vluchtelingenprobleem. Dat laatste kan een excuus zijn Griekenland toch nog wat extra tijd te geven. Dan moet de ECB bereid zijn het geldloket weer open te zetten, zodat de Grieken kunnen blijven pinnen.
GRIEKENLAND
Varoufakis, motorduivel zal andere landen niet meer ergeren
Griekenland heeft de eerste concessie gedaan: Yanis Varoufakis zal niet langer de onderhandelingen overschaduwen. Maandag stapte hij op verzoek van premier Tsipras op. Varoufakis zei dat hij zich ervan bewust was dat een aantal ministers van Financiën van de eurozone liever zonder hem wilde vergaderen. Met zijn absentie hoopt Tsipras wel een akkoord te bereiken met de landen die zich nogal aan de motorduivel ergerden. Varoufakis pakte het galant op. 'Ik vind het mijn plicht hem hiermee te helpen.' Premier Tsipras heeft met het vertrek van Varoufakis laten zien dat hij het Griekse nee wil aangrijpen eventueel het meest radicale deel van zijn Syriza te trotseren om tot een akkoord te komen. In het kader hiervan heeft hij maandag ook met de oppositie overlegd. Zijn doel was een voorstel te doen waarin niet alleen Syriza, maar ook de andere gematigde partijen zich kunnen vinden.
undefined
Hervormen, meer investeren maar wel met Europees geld
Alleen een zoenoffer is onvoldoende. Tsipras moet uitstralen dat hij zijn land wil moderniseren in een globaliserende wereldeconomie. Dat betekent dat Griekenland een concurrerende economie wil proberen te worden. Tsipras zou met lichte hervormingen kunnen komen zoals het eerder verhogen van de pensioengerechtigde leeftijd van de huidige 65naar 67 jaar. Daarnaast zouden de riante vervroegde pensioen-regelingen (in feite afvloeiingsregelingen) voor ambtenaren zo moeten worden verlaagd dat er een prikkel overblijft om daarna toch pogingen te doen ander werk te zoeken, zonder dat de uitkeringstrekkers meteen onder de armoedegrens komen. Met het woord hervormingen kan iedereen alle kanten op: Brussel wil hervormingen van de Griekse arbeidsmarkt en het pensioensysteem. Griekenland wil 'echte hervormingen' van de economie afdwingen door meer te investeren, maar dan moet Europees geld beschikbaar komen.
undefined
Retoriek, geen krachttermen meer over de geldschieters
De Griekse regering moet weer het vertrouwen winnen van de Europese instituties. Dat is zwaar ondermijnd door de strategie van de regering van Tsipras om telkens een nieuwe bom te laten ontploffen, zoals de plotselinge aankondiging van een referendum, en de retoriek van de Griekse leiders. Zo noemde Varoufakis het gedrag van de geldschieters een 'daad van terrorisme'. Ook Tsipras heeft vele malen krachttermen gebruikt om de Brusselse bureaucraten in een slecht daglicht te stellen. Tsipras zou kunnen beloven te stoppen met deze onverzoenlijke retoriek en ook voorspelbaarder te opereren. Hij kan beloven te stoppen met de simplificaties van de problemen en het volk ook eerlijk vertellen over de opofferingen die de andere eurolanden hebben gedaan en nog willen doen om Griekenland bij de euroclub te houden. Het eisen van vergoedingen voor oorlogsschade zal ook moeten worden beëindigd.
undefined