Wat is steenpapier, en hoe duurzaam is het echt?

Papier van steen?

Niet alleen steen. Naast 80 procent calciumcarbonaat, kalksteen dus, zit er ook 20 procent kunststof in: gerecycled HDPE (high density polyetheen). Dit wordt verwerkt tot dun, glad en waterbestendig ‘papier’.

Waarom zou je dat doen?

Stone Paper doet veel milieuclaims op zijn site. De fabrikant vergelijkt de productie van steenpapier met gewoon papier en heeft deze cijfers laten controleren door Kiwa, een betrouwbare certificeringsinstelling. Zo zou steenpapier duurzamer zijn dan gewoon papier, omdat het ‘boomvrij’ is en er geen water of chemicaliën en veel minder energie nodig zijn om het te maken. De productie van steenpapier zou ook minder CO2 uitstoten. Ten slotte wordt steenpapier in het milieu onder invloed van zonlicht helemaal afgebroken.

Klinkt goed…

Daar is wel wat op af te dingen, vinden instanties als het Kennisinstituut Duurzaam Verpakken (KIDV), voorlichtingscentrum Milieu Centraal en milieuonderzoeksbureaus Blonk Consultants en CE Delft. Hoezo is ‘boomvrij’ beter? Houtvezel, de grondstof voor ‘gewoon’ papier, is een hernieuwbare grondstof die bij Europees papier bovendien uit duurzaam beheerde bossen komt.

Calciumcarbonaat is er weliswaar genoeg, maar het is niet duidelijk of Stone Paper ook de energie en CO2-uitstoot van de winning en de omzetting naar kalksteen heeft meegenomen. De grondstof van HDPE is aardolie, waarvan we juist minder zouden moeten gebruiken. Het is weliswaar gerecycled, maar boompapier bestaat meestal grotendeels of helemaal uit gerecyclede vezels.

Bovendien: steenpapier is zwaarder, dus je moet niet vergelijken per kilo, maar per velletje papier.

Maar je hebt geen zwerfafval.

Onder invloed van zonlicht verkruimelt het steenpapier misschien, maar het verdwijnt niet. Zo komen er microplastics in het milieu, zegt Milieu Centraal.

Maar die mooie milieucijfers dan?

Het grootste probleem: de milieucijfers van Stone Paper gaan alleen over de productie, en nemen niet de afdankfase mee. Stone Paper zegt dat de productiefase 90 procent van de duurzaamheid bepaalt, maar dat varieert sterk per product. Wel of niet recyclen kan juist grote invloed hebben op de duurzaamheidsscore.

Hoezo?

In theorie is steenpapier prima te recyclen. Maar in de praktijk zijn daar nog geen mogelijkheden voor. Juist daar scoort ‘boompapier’ veel beter. Oud papier kan 6 tot 7 keer worden gerecycled, zegt Papier Recycling Nederland. En 87 procent wordt ook hergebruikt. Maar steenpapier kan noch bij het papier, noch bij het kunststof worden gerecycled, zeggen de recyclingbedrijven, het KIDV en het Informatiecentrum Papier en Karton.

Dus steenpapier is niet duurzamer dan papier?

Helaas: er zijn teveel onduidelijkheden. Nu kun je dat nog niet zeggen.

_Steenpapier

_{Prijs notitieblok: € 12-18
Oordeel: **
Verkrijgbaar: o.a. bij paperontherocks.com}