ANALYSE
Waarom Shell stopt met boren
Shell heeft vriend en vijand verrast door de zoektocht naar olie in de Chukchi Zee boven Alaska 'voor de voorzienbare toekomst' te staken. Het besluit werd maandagochtend om 7 uur meegedeeld, op wat dit jaar vermoedelijk de laatste dag was van de exploratievergunning in het Arctisch gebied.
Waarom gooit Shell de handdoek in de ring?
Volgens het gas- en oliebedrijf zelf spelen drie argumenten: sterk tegenvallende resultaten van de proefboringen; de huidige lage olieprijs en 'onzekerheden' bij overheden en wetgevers in de toekomst. Daarvan klinken de laatste twee het overtuigendst, en het eerste veel minder.
Vallen de proefboringen echt tegen?
Binnenskamers geeft de Shell-top al langer toe dat het onderzoek in Alaska tot dusver weinig opgeleverde. Maar tegenvallende boringen zijn niets bijzonders en één slecht boorseizoen is te kort om definitieve conclusies op te baseren. Shell heeft altijd gezegd dat de investering in het poolgebied er een was voor de lange termijn. Het was ook van plan meerdere jaren onderzoek te verrichten, zoals ondermeer blijkt uit de afschrijvingen die het bedrijf nu gaat doen. Daar zit één miljard bij voor het afkopen van contracten voor materiaal en onderaannemers die al voor de klus zijn gereserveerd.
Welke rol speelt de lage olieprijs?
Lange-termijninvesteringen zoals in Alaska staan relatief los van de dagprijs van olie, zei algemeen directeur Ben van Beurden van Shell tot dusver steeds. Maar dat klonk steeds stoerder naarmate de prijs laag bleef, wat weinig analisten hadden verwacht. De huidige prijs van minder dan 50 dollar per vat is ruim 10 dollar lager dan nodig is voor korte-termijn investeringen. Bij Shell geldt de vuistregel: elke tien dollar prijsdaling per vat, kost het bedrijf 3,3 miljard dollar. Met andere kostbare projecten om handen, waaronder de overname van het Britse gasbedrijf BG, speelt de lage olieprijs waarschijnlijk dus een belangrijke rol.
lockquote class="twitter-tweet" lang="en">
The Arctic is a unique treasure. Given what we know, it's not worth the risk of drilling. -H
— Hillary Clinton (@HillaryClinton) 17 augustus 2015
Wat bedoelt Shell met een 'onvoorspelbare overheid'?
Het persbericht spreekt over een 'uitdagende en onvoorspelbare federale wetgevingsomgeving' rond de olieboring. Maar tot dusver heeft Shell in Alaska juist alle benodigde vergunningen gekregen, zij het vaak na taai verzet van lokale milieugroepen en Greenpeace. De risico's zitten hogerop. Presidentskandidate Hillary Clinton bleek afgelopen augustus een verklaarde tegenstander van het project. 'Het poolgebied is een unieke schat', schreef ze in een tweet. 'Op basis van wat we weten is boren het risico niet waard.'
Welke argumenten om te stoppen vergeet Shell te noemen?
Twee maatschappelijke bewegingen hebben afgelopen jaar grote druk op Shell uitgeoefend om het Polavontuur vaarwel te zeggen: de milieubeweging en - deels in het kielzog daarvan - grote aandeelhouders. Die verzuimt Shell te noemen. Het is tekenend dat pensioenfonds ABP, een grote belegger in Shell, direct liet weten het besluit toe te juichen. Veel pensioenfondsen worstelen met hun duurzaam imago en staan onder druk om hun beleggingen in fossiele energie terug te draaien ten gunste van duurzame investeringen. Dat is mede het gevolg van jarenlange acties van milieubeweging en kritische denkers in de energiewereld. Zij kunnen in het Shell-besluit hun gelijk bevestigd zien.