Voor overname Maxeda hoef je geen financiële waaghals te zijn
Net iets meer dan tien jaar had investeringsmaatschappij Kohlberg Kravis Roberts & Co. (KKR) nodig om een van de grootste winkelbedrijven die Nederland ooit had, uit te ponden. Vorige week werd bekend dat de laatste restjes Vendex KBB worden verkocht aan twee andere investeringsmaatschappijen, het Amerikaanse Goldentree en het Franse Ardian.
Daarmee zetten KKR en zijn partner Alpinvest (een derde partij, Change Capital Partners, verkocht al snel zijn aandelen aan de twee anderen) een punt achter een uiterst geslaagde operatie. Het was een overname van het klassieke type, dat destijds steevast als roofkapitalisme werd aangeduid. Het was de tijd van de leveraged buy-outs, oftewel overnamen met geleend geld. Doel van dergelijke overnamen was allerminst om het gekocht bedrijf zelf te gaan runnen, maar om het op te breken in stukken en dan met winst weer te verkopen. Met vaak verbijsterende rendementen voor de durfals. KKR was een van de pioniers op dat vlak.
Het rendement op de overname van Vendex KBB was ook verbijsterend. Maar in dit geval hoefden de overnemers in het geheel geen financiële durfals te zijn, integendeel.
KKR en Alpinvest telden 1,4 miljard euro neer voor alle aandelen van het concern, dat toen nog op de Amsterdamse beurs genoteerd was. Op het moment dat ze dat deden, wisten ze al dat ze hun geld er in no time weer uit zouden hebben. Het was immers bestuursvoorzitter Ed Hamming van Vendex KBB zelf geweest, die anderhalf jaar eerder op een aandeelhoudersvergadering doodleuk had verteld dat alleen al de waarde van het onroerend goed van zijn concern hoger was dan de complete beurswaarde.
Winkels gratis
Kortom: wie Vendex KBB kocht, kon als het ware het onroerend goed van de hand doen en had daarna alle winkels gratis. Het was precies wat de kopers deden. Nauwelijks een jaar na de overname verkochten ze het grootste deel van het onroerend goed van het concern aan een consortium: 73 panden in totaal van kolossen als V&D en De Bijenkorf, inclusief dat aan de Dam in Amsterdam. De opbrengst werd niet officieel bekendgemaakt, maar bedroeg waarschijnlijk 1,3 miljard euro.
De eerste winkelketens waren al een half jaar eerder verkocht: It's, Modern en Prijstopper, 140 winkels bij elkaar. En een half jaar later later gingen Dixons, Dynabite en Dexcom: 193 winkels. Prijzen zijn nooit bekendgemaakt, maar op dat moment zaten KKR en Alpinvest ongetwijfeld al op winst.
En toen moesten de grote winkelketens nog verkocht worden: HEMA, V&D en Bijenkorf. HEMA werd in 2008 verkocht (aan investeringsmaatschappij Lion) voor naar verluidt 1,1 miljard euro. In 2011 volgden V&D (aan investeringsmaatschappij Sun) en De Bijenkorf (aan de Britse warenhuisketen Selfridges). Sindsdien bestond Vendex KBB, inmiddels omgedoopt tot Maxeda, alleen nog uit een reeks klussenwinkels: Praxis en Formido in Nederland, Brico in België.
Andere boeg
De crisis gooide echter roet in het eten. De woningbouw viel stil, verhuizen deed niemand meer, dus kocht niemand nog een nieuwe accuboormachine. Winkels werden door de crisis hard getroffen, maar samen met meubelwinkels waren de doe-het-zelf-winkels er het slechtst aan toe. Praxis, Brico en Formido waren onverkoopbaar.
Maxeda dacht dat vorig jaar de tijd alsnog rijp was en zocht kopers die ten minste 800 miljoen euro voor de bouwmarkten wilden betalen. Niemand bleek daartoe bereid. Daarop gooiden de eigenaren van Maxeda het begin dit jaar over een andere boeg. Ze boden niet de winkelketens apart te koop aan, maar allemaal tegelijk, samen immers 'de marktleider in de Benelux'. Daar gingen uiteindelijk Goldentree en Ardia op in.
Tevreden gezichten
Na iets meer dan tien jaar kunnen KKR en Alpinvest de balans van hun Vendex-'avontuur' opmaken. Dat kan met tevreden gezichten: KKR en Alpinvest telden destijds 1,4 miljard neer voor Vendex KBB/Maxeda. Met alleen al de verkoop van de gebouwen hadden ze dat bedrag er na een jaar al uit. Toen volgde de opbrengst uit de verkoop van HEMA, V&D, Bijenkorf, Hunkemöller, It's, MS Mode, Claudia Sträter en juwelier Schaap & Citroen bij.
Het Financieele Dagblad rekende vorig jaar nog eens na wat de opbrengst van al die winkels was en kwam uit op 3,4 miljard euro. Daar moet nu de opbrengst van de aandelen Maxeda nog bij worden opgeteld, naar schatting ook nog meer dan 600 miljoen. Dat brengt de totale opbrengst op 4 miljard euro: een rendement van 285 procent in elf jaar.
