Voor de hybride is het feest voorbij

Vraag een autoliefhebber wat hij van een Toyota Prius vindt, en dikke kans dat hij begint te foeteren. Types met benzine in de aderen, in het Engels petrol heads genoemd, moeten er niks van hebben. Hoe dat komt, is niet duidelijk. Mogelijk ligt de oorzaak bij de Britse autoprogrammapresentator Jeremy Clarkson. Die verwoorde zijn afkeer van de Prius liefst zo vaak en zo luid mogelijk. Hij vond de buitenkant lelijk ('ik kijk nog liever naar de kont van een baviaan'), vond de binnenkant lelijk ('alsof het is gemaakt van carbonpapier') en vond zijn veronderstelde zuinigheid een leugen ('Als je het klimaat wilt beschermen, koop dan een Golf diesel.') - maar dat was vóór het sjoemelschandaal.

Ook op Nederlandse autosites werd er meesmuilend gedaan over de Prius, die beschouwd werd als een auto voor weekdieren met een zwak voor het klimaat. Toch raakten 's lands wegen de afgelopen jaren bevolkt met hybrides als de Prius en de Mitsubishi Outlander. De reden: de overheid trakteerde zakelijke rijders op een lage bijtelling, waardoor deze auto's goedkoop waren.

Om het milieu was het de bestuurders vaak minder te doen. De eigenaren van de Outlanders legden de wagen zelden aan de stekker, zo bleek onder meer uit cijfers van leasemaatschappijen. Te veel gedoe en de baas betaalde de benzine toch wel. De beloofde 1 op 50 of beter haalde niemand.

Dezelfde bijtelling als voor verbrandingsmotor

Vanaf januari is dit feest voorbij. Dan geldt voor hybriden dezelfde bijtelling als voor elke andere auto met een verbrandingsmotor. Het betekent dat Nederland niet langer een enclave zal zijn voor Priussen, Outlanders en Volvo's XC90, een auto van ongeveer 80 mille waarvan Volvo er vorig jaar maar liefst 2.800 wist te slijten. Volgend jaar gaat de verkoop vermoedelijk weer naar normale waarden. Zoals in 2014, toen er nog geen hybride XC90 was, en Volvo er 27 verkocht.

Ook de Prius (wiens gloriedagen wat verder terug liggen; in 2009 en 2010) zal verder wegzakken. Hetzelfde lot treft al die half-elektrische Golfjes, Passats, Audi's A4 en Kia's. Afgelopen jaar, toen het fiscale klimaat al een stuk minder gunstig was geworden, werd de daling al ingezet. Tot december werden 10 duizend hybriden verkocht, tegen ruim 41 duizend een jaar eerder. Voor komend jaar ziet het er nog somberder uit.

Tussenpaus

Is de hybride dood? In Nederland is dit type auto door het nieuwe belastingregime over zijn hoogtepunt. In Europa geldt een ander verhaal. Daar stijgt hun aantal. Vier van de tien auto's die Toyota in Europa verkoopt, zijn inmiddels hybride en het Japanse merk denkt dat in 2020 de helft van zijn auto's een elektrische hulpmotor heeft. Bijna alle grote merken waaronder BMW, Mercedes en Audi, hebben ze.

Toch is ook in de rest van Europa de hybride een tussenpaus, op weg naar volledig elektrisch. Daarvan verschijnen de komende jaren beter betaalbare modellen op de markt, die 400 kilometer ver moeten komen.

Bovendien helpt de overheid de elektrische auto nog wel. De regering wil dat er in 2020 een miljoen van rondrijden en wie hem nu zakelijk rijdt, betaalt slechts 4 procent bijtelling. Het moet gek lopen als de e-auto daarom volgend jaar niet aan zijn opmars begint. De autobranche zelf rekent op 2018 als succesjaar, omdat dan de langverwachte Tesla Model 3 verschijnt en de Opel Ampera-e goed verkrijgbaar is. Tot die tijd zal de benzine-auto weer even koning zijn.

DRIE ANDERE TUSSENPAUSPRODUCTEN:

De dvd

Toen de dvd op de markt kwam, zo rond 1997, waren we diep onder de indruk. De beeldkwaliteit van de digital versatile disc was veel beter dan wat we gewend waren. De kijker kon direct 'skippen' naar een volgende scene of aflevering en stilstaand beeld was om door een ringetje te halen. Vergelijk dat eens met de bibberbeelden van de ouderwetse VHS-band, met zijn fletse flodderkleuren. Maar we wisten toen eigenlijk al dat de dvd geen lang leven beschoren zou zijn. De nieuwe drager van video zou het internet worden, of eigenlijk harde schijven in datacentra, die de beelden naar ons huis zouden sturen. Tuurlijk, eind jaren negentig waren de internetverbindingen nog te traag, net als onze computers. Maar mp3 was al aan een voorzichtige opmars begonnen en het illegale Napster was in 1999 een voorbode van muziekdienst Spotify. Nu hebben we Netflix, Amazon Prime en al die andere videodiensten. De dvd bestaat nog wel, maar zijn aangekondigde dood is geenszins voorbarig.

Het navigatiekastje

Nog zo'n wonder van vooruitgang. Een apparaatje dat kon communiceren met atoomklokken in de ruimte en ons feilloos de weg wees. Van deur tot deur in heel Europa. En nu? Nu is zijn einde aanstaande. Zijn rol is overgenomen door smartphones die hetzelfde trucje doen voor minder. Of we kiezen een inbouwsysteem in onze auto (ook al zijn die meestal een stuk slechter dan de kastjes van Garmin of TomTom). Het navigatiesysteem an sich is overigens ook een tijdelijk verschijnsel. Over een paar jaar brengen onze zelfrijdende auto's ons ogenschijnlijk zonder enige hulp van buitenaf naar elke gewenste plaats. Al maken zij zonder dat we dat zien nog altijd gebruik van de atoomklokken die in het zwerk hangen.

De afstandsbediening

Hij heeft ons sinds zijn komst in 1955 oneindig veel loopjes naar de televisie (en later de stereotoren) bespaard, en ons allemaal een beetje pafferiger gemaakt. Hoewel uw salontafel er vermoedelijk nog bezaaid mee ligt, is zijn einde nabij: de afstandsbediening. Onze apparaten bedienen we meer en meer met onze stem. Nu via Siri, straks via slimme speakers als Amazon Echo en Google Home. We bedienen er de televisie mee, Netflix en Spotify, maar ook de lampen, de thermostaat en de fontein in de tuinvijver. We bestellen er een Uber mee, doe gelijk ook maar een chicken pad Thai en bezorg morgen een bloemetje bij oma voor haar verjaardag. Alles vanuit de luie stoel en in gewonemensentaal. En om te voorkomen dat we nog vadsiger worden, boeken we meteen ook maar een personal trainer.