Vakbonden tegen Temper: neem alle zzp’ers in dienst of we stappen naar de rechter

Volgens de vakbonden is Temper geen ‘digitaal prikbord’ dat vraag en aanbod samenbrengt met een algoritme, maar een uitzendbureau. De zeventigduizend zelfstandigen die via het platform werken in de horeca, logistiek en schoonmaak, door Temper ‘freeflexers’ genoemd, bepalen niet hun eigen tarieven en zouden bovendien niet genoeg verdienen om zich te verzekeren tegen arbeidsongeschiktheid en inkomensverlies.

Juist tijdens deze coronacrisis blijkt volgens de bonden hoe kwetsbaar zij zijn als het werk wegvalt. ‘De ober die via het uitzendbureau werkt, kan terugvallen op werkloosheidsvoorzieningen, de schijnzelfstandigen kunnen in het beste geval gebruikmaken van de tijdelijke Tozo-regeling’, stelt CNV-voorzitter Piet Fortuin. Niet alle ‘freeflexers’ van Temper komen voor die overheidsregeling voor zzp’ers in aanmerking, omdat ze niet voldoen aan het urencriterium of niet ingeschreven staan bij de Kamer van Koophandel.

Deliveroo

Het is niet voor het eerst dat de vakbonden grote partijen uit de platformeconomie voor de rechter dreigen te slepen. Vorig jaar voerde de FNV een vergelijkbare rechtszaak tegen Deliveroo. Dat nam zijn koeriers aanvankelijk in dienst, om ze vervolgens de laan uit te sturen en weer als zzp’ers in te huren. De rechter oordeelde dat zij inderdaad recht zouden hebben op een arbeidscontract. Het hoger beroep dat Deliveroo daartegen aantekende is door de coronacrisis uitgesteld.

Ondertussen kunnen Deliveroo-bezorgers zich al wel melden om een contract op te eisen, maar daarvoor is weinig animo, bleek uit gesprekken die de Volkskrant eerder voerde met verschillende koeriers. Zij wilden juist graag zelfstandige blijven. Fortuin kijkt daar niet van op. ‘De schijnzelfstandige houdt netto meer over dan zijn collega in loondienst die keurig onder de cao valt, maar hiermee halen we wel het sociale stelsel onderuit en daarvoor betalen we als samenleving.’

Oprichter Niels Arntz van Temper stelt in gesprek te gaan met de vakbonden om te kijken hoe het bedrijf een ‘win-win-situatie kan creëren voor alle betrokkenen en de maatschappij’. Hij is het met Fortuin eens dat de arbeidsongeschiktheid- en werkloosheidsverzekeringen van zelfstandigen beter geregeld moeten worden. ‘Maar dat is een zzp-brede discussie, dat geldt ook voor de freelance advocaat.’

Borstlap

Zijn stelling wordt gestaafd door de 350 duizend zzp’ers die de afgelopen weken een beroep deden op de noodregeling Tozo. Toch is er wel een verschil tussen zelfstandig ondernemers en de circa 34 duizend platformwerkers in Nederland: van die laatste staat namelijk al jarenlang ter discussie óf zij wel zelfstandig ondernemers zijn.

Ze bepalen vaak niet hun eigen prijzen en voorwaarden, en werven niet hun eigen klanten, dat doet het platform. De platformen vangen bovendien een commissie op de geleverde diensten. Bij Temper is dat 3 euro.

Een commissie onder leiding van oud-topambtenaar Hans Borstlap oordeelde daarom in januari dat ondernemers die niet zelf hun prijzen bepalen en onderdeel uitmaken van een andere organisatie (zoals Temper of Deliveroo) gewoon weer onder de noemer werknemer moeten gaan vallen.

Temper-voorman Arntz wil daar niets van weten. ‘Die zelfstandigen werken niet voor ons, maar via het platform. We bieden alleen een digitale ruimte waar zzp’er en horecazaak elkaar kunnen vinden.’ Overigens hebben niet alleen de zelfstandigen van Temper te lijden onder het wegvallen van de opdrachten uit de horeca; het bedrijf moest vanwege de coronacrisis ook tientallen kantoormedewerkers ontslaan.