NieuwsSmeergeld
Transparency International: ‘Nederland doet nog steeds te weinig tegen omkoping in buitenland’
Nederland doet te weinig in de strijd tegen omkoping door Nederlandse bedrijven in het buitenland. Dat schrijft de organisatie Transparency International Nederland (TI) in een rapport over corruptiebestrijding dat woensdag werd gepubliceerd.
Nederland wordt ingedeeld in een rijtje landen dat ‘beperkt’ handhaaft. Een aantal jaren geleden drong de Organisatie voor Economische Samenwerking en Ontwikkeling (Oeso) bij Nederland aan op versterking van het anticorruptiebeleid. Volgens de organisatie kwamen bedrijven en omkopers veel te makkelijk weg. Transparency International concludeert dat er eigenlijk weinig verbeterd is de laatste jaren.
Het betalen van smeergeld in het buitenland is sinds 2001 strafbaar in Nederland, sindsdien is ook de fiscale aftrek van steekpenningen niet meer mogelijk. Maar niet één keer is volgens TI een individu in Nederland vervolgd voor omkoping in het buitenland. Dat heeft te maken met de wettelijke beperking dat buitenlanders voor omkoping in het buitenland niet in Nederland vervolgd kunnen worden, ook niet als ze de misdaad pleegden in dienst van een Nederlands bedrijf. Volgens de organisatie zou de Nederlandse wetgever hier iets aan moeten doen.
Schikkingen
Het rapport van de organisatie somt de schikkingen die justitie de laatste jaren trof nog eens op. Zo betaalde Ballast Nedam in 2012 een bedrag van 17,5 miljoen euro vanwege omkoping in het buitenland. Accountantsorganisatie KPMG schikte ook met justitie voor haar aandeel in deze kwestie. SBM Offshore schikte voor 240 miljoen dollar en het fiscaal in Nederland gevestigde Noors-Russische telecombedrijf VimpelCom tikte maar liefst dik 397 miljoen dollar af vanwege omkoping van de Oezbeekse presidentsdochter.
Die smeergeldbetalingen liepen overigens voor een deel via rekeningen van ING, de bank die vorige week onder vuur kwam te liggen omdat het criminelen jarenlang geen strobreed in de weg legde bij het witwassen van honderden miljoenen via de bank. Ook ING trof een schikking met justitie vanwege dit ‘schuldwitwassen’ voor een recordbedrag van 775 miljoen euro.
Op deze schikkingen heeft Transparancy International kritiek, met name op het gebrek aan transparantie en een onafhankelijke toetsing van de schikking. Justitie heeft in de ING-zaak geprobeerd deze kritiek te ondervangen door de schikkingsovereenkomst en een uitgebreid feitenrelaas te publiceren, maar volgens een woordvoerder van TI is nog steeds niet duidelijk hoe bijvoorbeeld het bedrag van 775 miljoen tot stand is gekomen.
TI keek in hoeverre landen die eind jaren negentig een verdrag van de Oeso tegen omkoping in het buitenland tekenden, die afspraken in de praktijk uitvoeren. Daarnaast werd gekeken naar het aantal corruptieonderzoeken, het aantal strafzaken en de hoeveelheid afgehandelde zaken. Afgezet tegen het aandeel van Nederland in de wereldwijde export is dat heel beperkt, aldus Lotte Rooijendijk van TI.
Justitie onderzocht vier casussen waarbij klanten van ING op grote schaal geld wisten wit te wassen. De bekendste zaak is die van Vimpelcom, een Noord-Russisch telecombedrijf.
Vanwege ‘heftige reacties’ uit politiek en maatschappij op het witwasschandaal werd dinsdag de tweede man van ING, financieel directeur Koos Timmermans, geofferd. Is dat een opzichtig offer om topman Ralph Hamers te redden? Of is het een slimme zet die gaat werken?
Alsof de schikking met justitie voor een recordbedrag van 775 miljoen euro nog niet genoeg was. ING vocht vrijdag bij de rechtbank in Amsterdam een schadevergoeding aan van Foot Locker.Een inkijkje in hoe de controle van ING volgens justitie op grote schaal faalde.
