Topbestuurders AEX-bedrijven zijn weer meer gaan verdienen; tot gemiddeld 5 miljoen euro

De best betaalde bestuurder van een AEX-bedrijf heet nog steeds Nancy McKinstry. De Amerikaanse topvrouw van informatieconcern Wolters Kluwer ontving vorig jaar ruim 15,6 miljoen euro. Dat is 2 twee ton meer dan een jaar eerder, toen de Amerikaanse ook al de best betaalde topbestuurder van de AEX was. Het gros van haar beloning, ruim 12 miljoen euro, bestaat uit de aandelen die ze kreeg toebedeeld. Daarnaast ontving ze een basissalaris, een bonus, een pensioenbijdrage en onkostenvergoeding. Dat blijkt uit het onderzoek van de Volkskrant naar de beloning van de bestuursvoorzitters van de twintig AEX-bedrijven die hun jaarverslag al hebben gepresenteerd.

Beleggersvereniging VEB noemde de beloning van Nancy Mc Kinstry vorig jaar al buitensporig, omdat die vergelijkbaar is met het inkomen van een topman van Shell. Maar Shell is een veel groter en complexer bedrijf dan Wolters Kluwer. Het uitgeverijbedrijf wijst erop dat de beloning van de topvrouw is goedgekeurd door de aandeelhouders. Uit de financiële cijfers en beurskoers blijkt volgens het bedrijf bovendien dat McKinstry 'resultaten levert'.

_{Tekst gaat verder onder de grafiek.}

Ook Erik Engstrom, de Zweedse baas van Relx (voorheen Reed Elsevier) en Jean-François van Boxmeer, de Belgische topman van Heineken, konden meer dan 10 miljoen euro bijschrijven. Hun beloning was wel lager dan een jaar eerder doordat hun aandelen minder opbrachten. Unilevertopman Paul Polman - die in een interview eens zei zich soms te schamen voor zijn beloning - zakte met 8,4 miljoen euro weer onder de grens van 10 miljoen. Bij Shellbaas Ben van Beurden steeg de beloning flink, van 5,5- naar 8,5 miljoen euro. Dat kwam vooral door de uitbetaling van een langetermijnbonus.

Het vaste salaris van de bestuurders steeg vorig jaar in doorsnee ruim 6 procent tot ruim 9 ton. De bonussen gingen 5,5 procent omhoog tot bijna 1 miljoen. Bij elf van de twintig onderzochte AEX-bedrijven steeg de beloning vorig jaar, negen bestuursvoorzitters kregen juist minder. Eumedion, de belangenbehartiger van grote beleggers als pensioenfondsen, is tevreden met de gemiddeld vrij gematigde stijging van de topbeloningen. Wel waarschuwt directeur Rients Abma dat diverse grote bedrijven in hun jaarverslag en in de agenda's van hun aandeelhoudersvergaderingen aankondigen dat ze de beloning dit jaar flink willen verhogen. Dat geldt onder meer voor ASML, Randstad, Ahold, RELX, Unilever en Shell. Dit is volgens deze bedrijven noodzakelijk omdat het inkomen van de top achter zou blijven bij het gemiddelde van een vergelijkbare groep buitenlandse bedrijven.

Zorgwekkend laag

ING voerde dat argument donderdag al aan om de stijging van het salaris van topman Ralph Hamers te rechtvaardigen. Zijn beloning van in totaal ruim 2,5 miljoen euro is internationaal gezien zorgwekkend laag, vinden de commissarissen van de grootste bank van Nederland. Vanwege de kritische publieke opinie krijgt Hamers er dit jaar 'maar' 3 procent bij. Vakbond CNV noemde de in totaal bijna 6 procent gestegen beloning van Hamers gisteren 'merkwaardig', omdat er 2.300 banen worden geschrapt bij ING. 'Waar is de menselijke maat gebleven?', aldus vakbondsbestuurder Ike Wiersinga. De FNV wijst erop dat het loon van Hamers net als vorig jaar veel sterker stijgt dan dat van het lagere bankpersoneel. Volgens de bond moet ING Hamers' salaris niet met dat van zijn buitenlandse collega's vergelijken, maar met dat van Nederlandse collega's als de topmannen van de Rabobank, ABN Amro of de Volksbank. In dat geval blijkt dat een beloningsachterstand van Hamers 'onzin' is.

Het intern vergelijken van de beloning - het salarisverschil tussen de top en de werkvloer - komt nog nauwelijks voor, constateert Eumedion verder. Het in het oog houden van de beloningsverschillen binnen het bedrijf is opgenomen in de nieuwe gedragscode voor bedrijven, die eind vorig jaar is gepresenteerd.

Het onderzoek werd uitgevoerd door Robin Dirker.

Eelco Hoekstra: sterkste stijger

Vaak is er een relatie tussen het verhogen van de beloning van de bestuurder en verbeterde bedrijfsprestaties. Zo niet bij Vopak. Topman Eelco Hoekstra kreeg vorig jaar ruim 3,2 miljoen euro, inclusief 2,5 miljoen euro aan bonussen, tegen 1,2 miljoen euro beloning een jaar eerder. Met die ruime verdubbeling is hij de sterkste stijger bij de AEX-bedrijven. Maar presteerde het tankopslagconcern veel beter? Nee. Tot teleurstelling van analisten daalde de omzet licht en bleef het resultaat ongeveer gelijk. Maar volgens de commissarissen heeft Hoekstra bij het bruto bedrijfsresultaat boven zijn doelstelling gepresteerd. De beloning moet nog aan de aandeelhouders worden voorgelegd, maar controlerend aandeelhouder HAL Trust is al akkoord.

undefined

Feike Sijbesma: pensioencadeautje

DSM-baas Feike Sijbesma is een bescheiden man. Zo weigerde hij in 2015 een verhoging van zijn basissalaris van 9 ton: niet gepast, want er moest bezuinigd worden bij het chemieconcern. Over vorig jaar was het beeld heel anders. Sijbesma's salaris steeg iets, zijn bonus flink en bovendien hebben de commissarissen een extraatje voor de DSM-baas: een eenmalige extra pensioenuitkering van 2,2 miljoen euro. Dit vanwege de kloof die er gaapt tussen zijn beloning en de doorsnee van de groep bedrijven waarmee DSM zich vergelijkt. Dat komt door de 'terughoudendheid' van Sijbesma op salarisgebied, schrijven de commissarissen, om hem vervolgens 2,2 miljoen euro extra toe te stoppen. Zo is het niet moeilijk bescheiden te blijven.

Gerrit Zalm: banken-CAO

Hekkensluiter bij de beloning van de bestuurders van de AEX-bedrijven is Gerrit Zalm. De inmiddels vertrokken topman van ABN Amro ontving vorig jaar 1,08 miljoen euro, een paar procent meer dan een jaar eerder. De oud-VVD-minister is waarschijnlijk de enige topman van een beursgenoteerd bedrijf die volgens de cao wordt beloond: zijn basissalaris was 775 duizend euro, 1 procent meer, in lijn met de banken-cao. Inclusief 3 ton pensioenvergoeding kwam Zalm uit op ruim 1 miljoen euro. Extraatjes kreeg hij niet. Voor ABN Amro, ondanks de beursgang nog grotendeels in staatshanden, geldt een bonusverbod. Zalms opvolger Kees van Dijkhuizen moet het met iets minder doen. Hij krijgt dit jaar 713 duizend euro basissalaris.