Testament is levensader voor het goede doel

Goede doelen hebben de nalatenschappen de laatste jaren ontdekt als belangrijke inkomstenbron. Tot nog toe worden in 14 procent van de testamenten ook goede doelen als begunstigde opgevoerd. De charitatieve instellingen willen dit percentage graag verhogen.

In 2003 sloegen zes goede doelen daarom de handen ineen om hun inkomsten uit erfenissen een impuls te geven. Met radiospotjes en de website www.nalaten.nl brengen de zes de mogelijkheid om geld aan een goed doel na te laten onder de aandacht brengen. Onder het motto ‘Iedereen kan de wereld iets goeds achterlaten’, krijgen gevers op de site informatie over testamenten en notarissen.

Ook branchevereniging VFI stimuleert de nalatenschap. Een gids waar goede doelen zich aanprijzen, ligt ter inzage bij notariskantoren. Met folders worden gevers en goede doelen geïnformeerd. Bij het kabinet werd met succes het belastingtarief voor erfenissen verlaagd naar 0 procent. En binnenkort wil VFI de organisaties gaan helpen bij de juridische en administratieve afhandeling van nalatenschappen.

‘Managers van spelen slim in op nieuwe trends’, zegt hoogleraar filantropie Theo Schuyt van de Vrije Universiteit Amsterdam. ‘Als je geen reclame maakt voor je organisatie, droogt de inkomstenstroom op. Dat weten de goede doelen. Vandaar dat ze nu veel aandacht besteden aan vermogende ouderen.’

De extra aandacht werpt zijn vruchten af. Naast de extra testamenten die in de Week van het Testament zijn afgesloten, nemen de opbrengsten uit nalatenschappen toe. De grote organisaties halen inmiddels bijna een kwart van inkomsten uit erfenissen.

De zes goede doelen die in 2003 hun landelijke campagne begonnen, kregen de afgelopen jaren navolging. Inmiddels zijn 27 goede doelen betrokken bij de promotie van nalatenschappen. ‘Gevers zijn enthousiast.’

Ze vinden de boodschap om geld na te laten sympathiek en waarderen dat de doelen samenwerken in plaats van ieder apart een dure campagne te voeren’, zegt Van Dijl.

Voor goede doelen hebben nalatenschappen wel belangrijke nadelen. De inkomsten uit erfenissen kunnen jaar op jaar fluctueren. Zo kreeg de Vereniging Natuurmonumenten in 2001 een enorme erfenis, waarna de inkomsten in 2002 inklapten.

Ook de aandelenbeurs beïnvloedt de inkomsten sterk. Toen de aandelen na de eeuwwisseling veel minder waard werden, ging ook het vermogen uit veel erfenissen omlaag. Het beursherstel uit 2006 heeft veel goede doelen eveneens een zetje in de rug gegeven.

Ook is onzeker wanneer het geld uit een eenmaal afgesloten testament uiteindelijk bij het goede doel belandt. Door de hogere levensverwachting duurt het gemiddeld langer voordat een bedrag bij een organisatie terechtkomt.

Veel gevers hebben er bovendien moeite dat ze pas na hun dood hun werk kunnen verrichten. Goede doelen spelen in op dit sentiment, zegt Schuyt. ‘Geven tijdens leven – ofwel geven met ‘warme hand’ – is in de charitatieve wereld de trend van morgen.’