NieuwsCo2-uitstoot
Stijgende bijdrage van Nederlandse vliegvakanties aan CO2-uitstoot
De CO2-uitstoot door vakanties van Nederlanders was vorig jaar 10 procent hoger dan het jaar ervoor. Voornaamste oorzaak: meer en verdere vliegvakanties. Dit hebben onderzoekers van de Nationale hogeschool voor toerisme en verkeer (NHTV) in Breda berekend.
Met een CO2-uitstoot van 15,8 megaton – een record – hebben Nederlandse vakanties 10 procent van de totale Nederlandse uitstoot in 2017 voor hun rekening genomen. Die nam in hetzelfde jaar juist met een procent af, volgens het CBS. Hoewel slechts eenvijfde van de vakanties een vliegvakantie was, veroorzaakten deze reizen 41 procent van de vakantie-uitstoot.
De onderzoekers combineerden enquêteresultaten (8253 respondenten) met een rekenmodel dat de koolstofvoetafdruk van vakantiecomponenten bepaalt, waaronder de heen- en terugreis, de accommodatie en activiteiten. De bevindingen zijn onderdeel van het nog uit te komen trendrapport dat de hogeschool jaarlijks presenteert.
Pas wel op met dit soort op enquêtes gebaseerde studies, met interpretaties van jaar op jaar, waarschuwt Hans Hilbers, programmaleider verkeer en vervoer bij het Planbureau voor de Leefomgeving (PBL). Er zitten onzekerheden in. Duidelijker en belangrijker vindt hij de langetermijntrend: Nederlanders vliegen steeds meer.
Klimaatdoelen
Trek je de gemiddelde CO2-toename voor vakanties tussen 2014 en 2017 door, dan zouden die in 2040 evenveel CO2 uitstoten als Nederland volgens de huidige klimaatambities in totaal wil uitstoten, berekende Paul Peeters, die meewerkte aan de studie. De meeste uitstoot komt daarbij van vliegreizen. Zo zouden de reizen een bedreiging vormen voor de Nederlandse klimaatdoelstellingen.
Desondanks is de internationale luchtvaart geen onderdeel van het Nederlandse Klimaatakkoord, waarvan dinsdag een ‘voorstel op hoofdlijnen’ wordt gepresenteerd. ‘Het kabinet heeft in het regeerakkoord afgesproken dat over belastingen op internationale luchtvaart wordt ingezet op Europese afspraken’, verklaart een woordvoerder van het ministerie van Economische Zaken en Klimaat. Alleen de binnenlandse luchtvaart is daarom meegenomen.
Ook in het klimaatakkoord van Parijs speelt luchtvaart geen rol, omdat dit een akkoord op landniveau is en de luchtvaart een internationale aangelegenheid is. Wel werd een deal met luchtvaartsector gesloten door de Internationale Burgerluchtvaart Organisatie van de VN (de ICAO): vanaf 2020 moet de luchtvaart ‘CO2-neutraal’ groeien.
Maar om ‘Parijs’ te halen moet de wereldwijde CO2-uitstoot tegen 2050 richting nul, zegt Hilbers. ‘De luchtvaart is daarbij een van de lastigste sectoren. Er is geen oplossing die voor het grijpen ligt.’ Volgens hem worden vliegtuigen steeds zuiniger, waardoor ze tegen 2050 per stuk de helft minder CO2 uitstoten – ‘als je optimistisch bent’. Het probleem: in diezelfde tijd verdubbelt of verdrievoudigt de vraag naar vluchten naar schatting. Er is een technologische doorbraak nodig, aldus Hilbers van het PBL. Bijvoorbeeld synthetische kerosine. Of vliegtuigen die vliegen op waterstof. ‘Anders wordt het halen van de Parijsdoelen heel lastig.’
Of, zegt Peeters, gewoon minder vliegen. Het zou volgens hem helpen als touroperators meer treinreizen aanbieden, de overheid luchtvaart net zo zwaar belast als andere vormen van vervoer en Schiphol niet uitbreidt. Hij merkt al dat de discussie over vliegvakanties op gang is gekomen, in de media en ‘langs de lijn’. ‘Of er een verschuiving komt, is afwachten. Maar je wordt niet meer raar aangekeken als je met de trein op vakantie wilt.’
De luchtvaart is hard op weg het CO2-budget van de hele wereld erdoorheen te jagen, schreef Gerard Reijn eerder. Zelfopgelegde maatregelen lijken niet genoeg om de huidige klimaatdoelen te halen.
