Steenrijk Taiwan probeert politiek isolement af te kopen

Van onze correspondent

Toine Berbers

HONGKONG

De zwaarst getroffen landen hebben afgelopen weken bezoek gekregen van Taiwanese koopjesjagers, die met hun goedgevulde portefeuilles hotelbedrijven, banken, textielproducenten en machinefabrieken in Thailand, de Filipijnen, Maleisië en Indonesië hebben doorgelicht. Taiwanese captains of industry maakten er geen geheim van dat ze hun voordeel willen doen met de situatie.

'In tijden van nood doen zich altijd nieuwe mogelijkheden voor. Maar een crisis van deze omvang, is een kans die je maar eens in je leven krijgt', zei Benny Hu, directeur van het reusachtige investeringsbedrijf China Development, tegen de krant China News. Hu, wiens conglomeraat is gelieerd aan de regeringspartij Kuomintang, vervolgt: 'Ik wil later niet het verwijt krijgen dat ik een gouden kans heb laten liggen.' Zijn bedrijf heeft volgens de pers een half miljard dollar gereserveerd voor investeringen in de regio.

Met een gestaag doorgroeiende economie en een buitenlandse valutareserve van bijna negentig miljard dollar beschikt het 21 miljoen inwoners tellende eiland over een scala aan middelen om zijn geplaagde buren te helpen. Taiwanese bedrijven hebben niet als hun Thaise en Indonesische collega's grote schulden gemaakt. Evenmin hebben ze, zoals in Zuid-Korea, groei boven winst gesteld. De kern van de economie wordt gevormd door kleine, flexibele ondernemingen die snel in kunnen springen op wisselende marktomstandigheden.

Taiwan ging twee jaar geleden al door een economisch dal en dat is achteraf een geluk geweest. De munteenheid is toen gaan dalen, zodat de New Taiwan dollar in het jongste bloedbad op de geldmarkten slechts 15 procent van zijn waarde verloor (De Indonesische rupiah 75 procent). Ook de aandelenbeurs was over de ergste depressies heen.

Dit succes heeft al tot enige ongewone diplomatie geleid. Zo kreeg Taiwan eind vorig jaar onverwacht bezoek van de premiers Goh Chok Tong (Singapore) en Mahathir Mohamad (Maleisië). Er volgde een tegenbezoek van Lien Chan, de Taiwanese vice-president, aan Singapore. Premier Vincent Siew werd twee weken terug met verrassend veel egards ontvangen op de Filipijnen en in Indonesië.

Zo mogelijk nog opmerkelijker was dat de gebruikelijke protesten van China bij wat gepruttel bleven. Peking beschouwt Taiwan als een afvallige provincie, die eventueel kwaadschiks met het vaderland herenigd moet worden en internationaal geïsoleerd dient te blijven. Maar de laatste weken laten de communistische leiders zich milder uit over de aartsrivaal die ze twee jaar geleden nog met oefenraketten bestookten om de eerste vrije presidentsverkiezingen in de war te sturen.

Buurlanden die contact hebben met Taiwan krijgen wat gemopper uit Peking over het 'één-China-principe.' Peking staat partners niet toe betrekkingen met Taiwan te onderhouden.

Wat de Taiwanese leiders zoal met de buurlanden hebben besproken, is geheim gebleven. Maar bekend is dat Taipei hunkert naar meer diplomatieke erkenning. Het zou lid willen worden van het IMF en van VN-organisaties als WHO en FAO.

Taiwan onderhoudt alleen diplomatieke betrekkingen met een dertigtal Afrikaanse en Latijns Amerikaanse landen en is realistisch genoeg om te beseffen dat geen enkel Aziatisch land het zich kan permitteren om de status quo te veranderen. Maar Taipei zou wel meer faciliteiten voor zijn missies in de regio willen.

Het heeft naar aanleiding van de crisis een oude leus van stal gehaald: 'Trek Zuidwaarts'. De regering lanceerde deze leus in 1993 om haar ondernemers te bewegen meer in Zuidoost-Azië te investeren. Ze was bang dat de eenzijdige gerichtheid van het bedrijfsleven op China het land te afhankelijk zou maken van de nukken van de communistische erfvijand. Maar de fabrieksdirecteuren trokken zich er niets van aan en bleven geld pompen in het vasteland.

Dit keer hoopt de regering dat de bedrijven zich door tal van superkoopjes laten verleiden. Maar China Development mag dan een half miljard klaar hebben liggen, de meeste andere ondernemers leggen vooralsnog dezelfde voorzichtigheid aan de dag die hen zonder kleerscheuren door de regionale crisis heeft geloodst. 'De situatie is nog lang niet stabiel. We wachten af', zegt Li Chang, directeur van een computerbedrijf die net een tweewekelijkse toer door de regio afsloot.