Shell is net iets 'groener' dan de rest
Al in 1991 waarschuwde Shell tegen klimaat-verandering door fossiele brandstoffen. Doelbewust ging het bedrijf zich meer op gas richten dan op olie. Maar echt schoon schip werd niet gemaakt. Toch is de concurrentie nog veel vervuilender bezig.
In 2010 was Shell goed voor 1,33 procent van de uitstoot van broeikasgassen in de wereld, oftewel 478 miljoen ton. Daarmee stond Nederlands grootste bedrijf op de tiende plaats van de wereldranglijst van broeikasgas uitstotende bedrijven, die drie jaar geleden werd opgesteld door het Climate Accountability Institute (CAI).
De hele toptien bestaat uit olie-, gas- en kolenproducenten. In de berekening werd alle broeikasgas uit de verbranding van producten (benzine, diesel, stookolie, kolen, gas) toegerekend aan het bedrijf dat die producten uit de grond haalde.
De vraag hoe groen Shell eigenlijk is ligt weer op tafel, nu De Correspondent een vergeten film publiceerde waarin Shell al in 1991 publiekelijk waarschuwde voor de gevaren van de uitstoot van broeikasgas. In Climate of Concern kwamen alle rampen uit de klimaatdiscussie al uitgebreid aan bod: opwarming, zeespiegelstijging, onleefbare klimaten, vluchtelingenstromen. Ondanks die uitstekende inzichten ging Shell door met zijn klimaatbedreigende activiteiten.
Cynisch
Dat klinkt als een cynische multinational die als eerste weet hoe schadelijk zijn activiteiten zijn, en er desondanks mee doorgaat. Zoals de tabaksindustrie maatregelen tegen het roken bleef tegenwerken hoewel ze zelf als eerste wist hoe dodelijk roken is. Maar is Shell net zo milieuonvriendelijk als zijn concurrenten?
Ondanks zijn tamelijk formidabele uitstoot is Shell bepaald niet de oliemaatschappij die het meeste broeikasgas uitstoot. Op de lijst van het CAI staan maar liefst zeven oliemaatschappijen nog boven Shell. Sommige van die grotere vervuilers zijn, gemeten in omzet, aanzienlijk kleiner dan Shell. De omzet van BP bijvoorbeeld was in 2010 25 procent lager dan die van Shell, maar BP stootte 14 procent meer broeikasgas uit dan Shell. En ExxonMobil, dat in 2010 nagenoeg dezelfde omzet had als Shell, was verantwoordelijk voor 37 procent méér broeikasgas dan Shell.
Het lijkt erop dat Shell naar verhouding het klimaat minder belast dan zijn concurrenten. Aan de technische voortreffelijkheden van het bedrijf ligt dat waarschijnlijk niet. Joris Wijnhoven van Greenpeace scheert in zijn dagelijkse praktijk de oliemaatschappijen op dat punt over één kam: 'De ene raffinaderij is iets minder vies dan de andere, maar ook dat is een beetje gepiel in de marge.'
Gas
Financieel analist Jos Versteeg van Theodoor Gilissen heeft wel een verklaring voor de relatief iets kleinere uitstoot van Shell. 'Er is één punt waarop Shell afwijkt van andere oliemaatschappijen. Shell produceert relatief veel meer gas.' Gas is aanzienlijk minder klimaatbelastend dan olie, of, nog erger, steenkool. Al in 2010, het jaar waarover het CAI zijn rekensom maakte, betrof 42 procent van Shells productievolume gas. Dat was veel meer dan BP of ExxonMobil. Sinds de overname van gasbedrijf BG Group in 2016 is Shell grotendeels een gasbedrijf.
Al dat gas is niet per ongeluk bij Shell terecht gekomen. Peter Voser, de voorganger van de huidige Shell-baas Ben van Beurden, zei het jaren geleden al: 'Gas is de toekomst. De bewezen reserves zijn goed voor zeker 250 jaar, en gasgestookte energiebedrijven sluiten perfect aan bij hernieuwbare energiebronnen.'
Lekker combineren
Doelbewust ruilde Shell een deel van zijn olietoekomst in voor een gastoekomst. Omdat op lange termijn gas een veiliger product is dan olie, en omdat gas zich lekker laat combineren met windmolens en zonnepanelen. Dus zou je kunnen zeggen dat Shell toch net iets groener is dan andere oliemaatschappijen.
Het CAI rekende ook uit wie in de hele periode van 1854 tot 2010 de grootste broeikasgasproducenten zijn geweest. Tweederde van alle broeikasgas in die periode wordt toegeschreven aan olie-, gas- en kolenmaatschappijen. Chevron werd aangewezen als grootste, met een uitstoot van 51 duizend megaton broeikasgas, een aandeel van 3,5 procent; ExxonMobil is met geringe achterstand tweede. Shell staat in deze lijst-met-lange-historie op een zesde plaats met bijna 31 duizend megaton. Bijna evenveel als de hele wereld nu in een jaar uitstoot (36 duizend megaton).
