Samenzwering

Minister De Vries van Sociale Zaken wil de uitvoering van WW en WAO onderbrengen in een staatsbedrijf. De vijf uitvoerders - GAK, SFB, Guo, Cadans en Uszo - worden ontmanteld. Bij de inrichting van dat staatsbedrijf is de automatisering een essentieel onderdeel.

Maar die dienst krijgt De Vries niet cadeau. Bij het GAK bijvoorbeeld is automatisering ondergebracht in een aparte commerciële dochter, ASZ. Het GAK heeft het grootste automatiseringssysteem, dat waarschijnlijk de standaard wordt voor de nieuwe uitkeringsfabriek. Voor vernieuwing van het GAK-systeem is al 600 miljoen gulden subsidie toegewezen.

Het GAK wil, na de nationalisering van de uitkeringsdochter, graag verder als commerciële specialist in preventie van korte en langdurende arbeidsongeschiktheid. Automatisering hoort niet thuis in dat mission statement. Kortom, het GAK wil graag af van het automatiseringsbedrijf.

Dus is een list bedacht. Het GAK verkoopt ASZ aan het beursgenoteerde automatiseringsbedrijf PinkRoccade. Dat bedrijf betaalt circa 400 miljoen gulden in nieuw uit te geven aandelen. De grap is dat PinkRoccade weliswaar sinds april 1999 beursgenoteerd is, maar nog steeds de staat met 70 procent als grootaandeelhouder heeft. PinkRoccade is namelijk het fusieproduct van Pink Elephant en Roccade, het oude Rijks Computer Centrum.

Op de beurs leidde PinkRoccade tot voor kort een slapend bestaan. De koers zweefde lang rond het slot van de eerste dag: 27,60 euro. In december haakte het fonds in op de automatiseringsgekte op de beurzen en steeg boven de 30 euro. Nog steeds geen echt beleggingssucces.

Op deze manier tekende zich een - zoals dat in Den Haag zo mooi heet - win-win-scenario af voor het GAK en de betrokken departementen, Financiën en Sociale Zaken. Sociale Zaken wil graag automatiseerders die het GAK-systeem op hun duimpje kennen. Financiën wil een goed rendement op staatsdeelnemingen. En het GAK wil van ASZ af.

De zaak werd formeel niet voorgekookt. De commissaris bij PinkRoccade van grootaandeelhouder staat - de hoogste ambtenaar van het ministerie van Binnenlandse Zaken - wordt geacht het overheidsbelang in het oog te houden. Via deze gezant kon Den Haag weten wat er speelde. Volgens PinkRoccade is het ministerie van Financiën op de dag van de overname-aankondiging nog gemeld dat het aandelenkapitaal zou worden uitgebreid.

De departementen incasseren nu hun winst. Door de overname is de koers van PinkRoccade geëxplodeerd. Aan de vooravond van de aankodiging sloot het fonds op 31,50 euro, dinsdag op 71,60 euro. Financiën kan tevreden zijn met zo'n belegging.

Ook Sociale Zaken heeft reden tot tevredenheid. Via een omweg is de automatiseringsafdeling van het GAK toch weer in overheidshanden. Desnoods zou de grootaandeelhouder straks afsplitsing ten behoeve van de nationale uitkeringsfabriek kunnen opeisen. Door de uitbreiding van het aandelenkapitaal verwatert het staatsbelang in PinkRoccade weliswaar, maar komt toch nog uit op 52,5 procent.

Natuurlijk zijn er bij zo'n win-win-scenario ook losers. In dit geval de GAK Groep en de president-commissaris van PinkRoccade. De GAK Groep wil graag fuseren met Achmea. Het GAK bestaat uit een handvol bedrijfjes en - na de verkoop van ASZ en een andere dochter - een zak geld met 750 miljoen gulden. In de beeldvorming is dat geld van de sociale fondsen. Den Haag speculeert al op terugstorting in de sociale kassen, waarbij de aandelen PinkRoccade aan Financiën toevallen.

President-commissaris Scherpenhuijsen Rom van Pink Roccade tenslotte, is ook voorzitter van het College van toezicht op de sociale verzekeringen. Hij heeft zijn commissariaat inmiddels op aandringen van Sociale Zaken opgegeven. De overname zou hebben geleid tot onverenigbaarheid van functies.

Wie in samenzweringen gelooft, kan zich ook bij dat bedrijfsongeval wel iets voorstellen.