Rusland schrapt drie nullen bij invoering nieuwe roebel

AP

MOSKOU

Een Amerikaanse dollar was maandagochtend ongeveer 5800 roebel waard. Blijft de koers stabiel, dan gaan er per 1 januari dus 5,8 roebels in een dollar. Bij de huidige koersverhoudingen zou de nieuwe roebel dan ongeveer 36 cent waard zijn. Bij het uiteenvallen van de Sovjetunie in 1991 gold voor de roebel nog een kunstmatige wisselkoers van 0,55 per dollar. Daarna verloor de munteenheid in hoog tempo waarde doordat de toenmalige leiding van de Russische centrale bank de bankbiljettenpers op volle toeren liet draaien.

Sinds het roer bij de centrale bank is omgegooid en inflatiebestrijding mede onder druk van het Internationaal Monetair Fonds voorrang kreeg, is er in Rusland steeds meer financiële stabiliteit gekomen.

De koers van de roebel is sinds midden 1995 nog maar weinig gedaald. Volgens Jeltsin behoort de roebel nu tot de stabielste valuta's in Oost-Europa en hebben mensen die in roebels worden betaald geen haast meer die om te wisselen in dollars. 'Het gaat erom dat de mensen er zeker van zijn dat we de economische problemen van het land niet zullen oplossen via de drukpers.'

Volgens Jeltsin is de wederopstanding van de roebel nog niet ten einde. 'Ik denk dat het niet lang meer duurt voor de roebel hetzelfde aanzien in de wereld geniet als kort voor de Eerste Wereldoorlog. Het was toen de hardste, betrouwbaarste munteenheid in Europa.'

De nieuwe roebel wordt geleidelijk ingevoerd, maar de oude bankbiljetten blijven nog geldig als betaalmiddel tot het jaar 2002, zij het dat er drie nullen geschrapt worden. Een oud biljet van duizend roebel wordt dan net zo veel waard als een nieuw biljet van een roebel. De oude biljetten kunnen tot eind 2002 zonder beperking worden ingewisseld bij de Russische centrale bank.

Na de ineenstorting van de Sovjet-Unie gingen de markthervormingen in Rusland gepaard met een gierende inflatie, die miljoenen Russen aan de bedelstaf heeft gebracht. Hun spaargeld is door de geldontwaarding weggesmolten en hun salarissen zijn ver achtergebleven bij de enorme prijsstijgingen. De inflatie bereikte in 1993 een piek van 2600 procent, maar in de jaren daarvoor was een verdubbeling van de prijzen geen uitzondering.

'Maar nu is er een betrouwbare beheersing van de geldomloop en is de inflatie onder controle', zei Jeltsin maandag. 'De prijzen van de eerste levensbehoeften zijn vrijwel stabiel en daarom hebben we het besluit genomen tot een monetaire hervorming.'

De nieuwe munt zal het dagelijks leven voor de Russen gemakkelijker maken, beloofde de Russische president. Veel Russen sjouwen grote stapels bankbiljetten mee voor de dagelijks boodschappen. 'De gebruikelijke munteenheid wordt een roebel', legde Jeltsin uit. 'Het wordt gemakkelijker zonder alle extra nullen. Op onze bankbiljetten zullen geen nieuwe nullen meer verschijnen', beloofde de president.

Het tsaristische Rusland en de Sovjet-Unie hebben een lange historie van monetaire hervormingen die de burgers steevast beroofden van hun spaargeld. Bij de laatste ingreep in 1993 werden sommige oude bankbiljetten van de ene op de andere dag ongeldig verklaard, een maatregel die een nationale paniektoestand ontketende.

Ditmaal maande Jeltsin de Russen tot kalmte en onderstreepte hij dat niemand naar de bank hoefde te rennen. 'In de afgelopen vijftig jaar hebben monetaire hervormingen de gewone man altijd schade berokkend. Ditmaal is dat uitgesloten. Niemand zal verlies lijden door deze maatregel en niemands belangen zullen worden geschaad. Deze hervorming is geen confiscatie.' Door de introductie van de nieuwe roebel vijf maanden van tevoren bekend te maken, hoopt de Russische regering dat de Russen het nieuws dit keer gelaten zullen accepteren.

Ook met de nieuwe roebel blijft Rusland een economisch rampgebied, zij het dat er tekenen zijn dat het dieptepunt is bereikt. Maar na zes achtereenvolgende jaren van economische stagnatie zou de economie dit jaar voor het eerst weer licht kunnen groeien of zou op zijn minst een verdere achteruitgang kunnen worden vermeden.

Bovendien heeft Rusland een groot handelsoverschot, zijn de koersen op de aandelenbeurs tot grote hoogte gestegen en zijn de deviezenreserves van de centrale bank opelopen tot 24,7 miljard dollar, een nog niet eerder vertoond niveau. Al deze hoopgevende tekenen hebben de alledaagse problemen voor de Russische burger echter nog niet verlicht.