Prijs van gezond eten stijgt sneller dan die van ongezonde hap
Volgens het CBS is gezondere voeding in tien jaar tijd 22 procent duurder geworden, terwijl ongezonder voedsel gemiddeld 13 procent duurder werd. Dat was minder dan de inflatie, want die bedroeg in diezelfde periode 16 procent.
Sommige ongezonde producten, zoals suiker, snoep en vooral ijs, werden zelfs goedkoper. Suiker daalde 10 procent in prijs, snoep enkele procenten, en roomijs zelfs rond 16 procent.
Dat gezond voedsel relatief duurder wordt, lijkt een structureel verschijnsel. In 2015 rekende deze krant ook al eens een periode van tien jaar door en kwam tot dezelfde conclusie. Bij sommige producten is de prijsverandering economisch te verklaren. De prijsdaling van suiker bijvoorbeeld is een gevolg van Europees landbouwbeleid. Tot 2006, zegt directeur Paul Mesters van Nederlands grootste suikerproducten Suiker Unie, werd de markt in Europa strak gereguleerd. 'Toen dat systeem in 2006 werd losgelaten, ging de prijs schommelen', zegt Mesters. Voor de liberalisering kreeg Suiker Unie steevast 700 à 750 euro voor een ton suiker; daarna schommelde de prijs tussen de 400 en 800 euro per ton.
Bronwater
De prijs van verse groente en fruit wisselt met de omvang van de oogst, maar gaat op langere termijn omhoog. Ook verse vis en verse melk worden duurder. Volgens Laurens Sloot, hoogleraar retail aan de Rijksuniversiteit Groningen, komt dat vooral door een groeiende vraag. 'Gezondheid is een trend geworden. En een stijgende vraag leidt vaak tot schaarste, met als gevolg stijgende prijzen.' Dat de prijzen omhoog kúnnen, heeft ook te maken met de groep consumenten die gezonde producten kopen. 'Dat zijn vaak mensen die bewust met eten bezig zijn, en die zijn bereid wat meer te betalen. Kijk eens naar de prijzen die formules als Ekoplaza en Marqt vragen.'
Dat geldt niet alleen voor vers. Ook de prijsontwikkeling van bronwater, dat geldt als gezond, past in dat stramien. De prijs ervan steeg met maar liefst 33 procent. Voedingsexpert Astrid Postma van het Voedingscentrum ziet in de productiekosten geen enkele grond voor een prijsstijging van water. 'Wij denken dat de prijs ervan is verhoogd om meer marge te kunnen nemen.'
Suiker
Het is niet zo dat er dankzij de lage prijzen ook meer ongezond voedsel wordt verkocht, zegt Paul Mesters van Suiker Unie. 'We verkopen al jarenlang ongeveer evenveel suiker per hoofd van de bevolking: 26 kilo per persoon per jaar.' Daarmee is Postma van het Voedingscentrum het eens. 'De invloed van prijs op het koopgedrag is bij voedingsmiddelen klein.' Laurens Sloot ziet zelfs een voordeel in de snellere prijsstijging van gezond voedsel. 'Als er meer verdiend kan worden met gezonde voeding, gaan winkels en leveranciers daar vanzelf hun aandacht meer op richten.'
