ONBEMAND ?

Treinreiziger D. Jellese: 'Het is van de zotte. Ik studeer hogere informatica en weet hoe onbetrouwbaar techniek kan zijn. Ik zou mijn leven niet in handen geven van een computersysteem. Seinstoringen zijn zo gebeurd. En als er een wisselstoring komt? Misschien kachelt dat ding gewoon door. Er zullen altijd zwakke schakels tussen zitten. Bij een machinist heb ik toch het gevoel dat er iemand nog íets kan doen.'

S. van Keulen, bestuurslid reizigersorganisatie ROVER: 'Ik vind het niet rampzalig als de machinist verdwijnt, zolang er genoeg veiligheidswaarborgen zijn voor de passagiers. De techniek schrijdt voort; zo zijn detectoren bijvoorbeeld betrouwbaarder dan het menselijk oog.

Bij ongevallen blijkt de mens juist vaak de zwakke schakel. Op grond van het gevoel ''het is een eng idee'' zal ROVER de proef niet tegenwerken.

Als ik moet kiezen tussen een toezichthouder-conducteur op de trein of een machinist, kies ik voor het eerste. De NS hebben lokettisten op sommige stations vervangen door machines, camera's geplaatst als toezichthouder: die trend moet niet nóg verdergaan. Het laatste levende wezen in de trein moet niet verdwijnen.'

A. Venhorst, treinreiziger: 'Het lijkt me onveilig. Ik vind dat er iemand ''aan het stuur'' moet zitten. Dat geeft me het idee dat als er iets opdoemt voor de trein, dat ie nog in kan grijpen. Misschien ten onrechte, maar het is een gevoelskwestie. Ik stap niet in.'

R. Baginda, treinreiziger: 'Ik vertrouw op de techniek. Als het misgaat, gaat het toch mis. Ongelukken houdt de machinist vaak ook niet tegen.'

T. Dusée, secretaris van Nederlandse Modelspoor Federatie: 'In modelsporenland loopt het al jaren goed. Als je goede software hebt, kun je de treintjes prima digitaal besturen.

Zelf houd ik het bij transformatoren. De treintjes, ik heb er zo'n vierhonderd, rijden op stroom: als er veel stroom op staat gaan ze hard, met minder gaan ze langzamer en als er niks op staat stoppen ze. Simpel.

Ik zou wel in zo'n onbemande trein stappen als de NS ervan overtuigd is dat het veilig genoeg is. Het scheelt arbeidsplaatsen. Misschien wordt het kaartje wel goedkoper of verbetert de service door minder vertragingen en zo. Overigens zijn ze bij in Rotterdamse al jaren in staat om de metro's centraal te bedienen. Maar ze durven het blijkbaar niet aan, omdat reizigers het geen prettig gezicht zouden vinden. Hoewel, ik kijk nooit in dat voorste puntje óf er wel iemand zit. Als het publiek het niet zou weten, is er geen haan die ernaar kraait.'

Machinist uit Hoofddorp: 'Het kost me mijn baan. Nu gaat er weleens wat mis, bijvoorbeeld een wissel die verkeerd staat. Als machinist zie je dat omdat je het traject kent en geef je een seintje aan de verkeersleiding. Een computer niet. En wat denk je als er een geval van zelfdoding is? Zitten de passagiers alleen in een trein. . . Je houdt rekening met mensen. Soms realiseer ik me ''goh, ik kom te laat'' en als ik weet dat ik veel passagiers heb die hun aansluiting dreigen te missen, probeer ik dat te voorkomen. Effe doorrijden, wat later beginnen te remmen bij stations; dat scheelt een paar minuten. Een computer is gewoon geprogrammeerd om dan en dan vaart te verminderen. Je kunt alles programmeren, maar je mist menselijk reactievermogen.'

A. Talar, onderhoud NS: 'Dit mag niet. Het is onverantwoord. Je kunt niet communiceren met een computer. Wat vertel ik mijn kinderen dan? Die zouden nooit in zo'n trein durven stappen. Ik zou het ook niet willen. Hoe moeten ze dan naar school?'

Conducteur B. Abdelhadi: 'Wat een stom idee. Er kan technisch een heleboel, maar op zo'n trein ga ik niet werken. Waar zijn we mee bezig? Stel je voor: je krijgt een auto aangeboden zonder stuur. Die wil ik niet! Als er iets gebeurt, bijvoorbeeld door een agressieve passagier, met wie moet ik dan communiceren? Zo'n apparaat praat niet terug, kan niet zelfstandig handelen.'

T. Manten, woordvoerder NS Reizigers: 'Ik kan me op dit moment niet voorstellen dat er in Nederland onbemande treinen kunnen gaan rijden. Dat kan alleen als er sprake is van treinbanen zonder wissels of overwegen waarop dezelfde soort treinen rijden. Nu rijden intercity's, stoptreinen, sneltreinen en goederenwagons op hetzelfde spoor, maar met hun eigen snelheden en stops. Dan zijn er te veel variabelen waarmee je rekening mee moet houden om daar een onbemande trein te laten rijden. Het lijkt me beter die technische ontwikkelingen als ondersteuning van de machinist te gebruiken. Of ik zelf in zo'n trein stap? Daar antwoord ik niet op.'