Offshoremonteur: zeebenen vereist

'Geen last van hoogtevrees, claustrofobie en zeeziekte'. Het zijn minimale vereisten voor kandidaten die willen solliciteren op de functie van offshoreservicemonteur windturbines. Nee, doorsnee is de vacature niet, erkent David Molenaar, directeur windenergie van Siemens Nederland. 'Bij andere banen fiets je met een broodtrommel onder je snelbinders naar je werk. Als offshore-onderhoudsmonteur ben je twee weken op zee. En niet alleen met een zonnetje en een strakblauwe lucht. Je moet wel zeebenen hebben.'

De 52 monteurs die het elektroconcern dit jaar zoekt, zijn hard nodig voor het onderhoud aan het Gemini-windpark, dat 55 kilometer boven Schiermonnikoog in de Noordzee in aanbouw is. Siemens, wereldmarktleider op dit gebied, levert de 150 turbines. Met een rotordiameter van 130 meter moeten de kolossen vanaf 2017 in totaal 600 megawatt aan vermogen gaan leveren. Daarmee wordt Gemini één van de grootste offshorewindparken ter wereld. Het onderhoud, waarvoor Siemens de komende vijftien jaar verantwoordelijk is, zal werk bieden aan 65 arbeidskrachten.

Het bedrijf zoekt servicemonteurs met een basisopleiding op mbo 3-niveau in hydraulica, mechanica en elektrotechniek. Technisch zijn de turbines op zee vergelijkbaar met die op land, aldus Molenaar. Maar door de omstandigheden het zoute zeewater, gemiddeld windkracht 5 vergen ze veel meer onderhoud. 'Het is net als bij een auto. Je moet van tijd tot tijd onderdelen smeren en bouten aandraaien. En als er iets kapotgaat, moet je dat zo snel mogelijk repareren.'

Nieuwe monteurs krijgen eerst een interne opleiding van een jaar. Om de Siemens-turbines te leren kennen, maar ook vanwege de extra dimensie van het werken op zee: de veiligheid. 'Op 80 meter hoogte op 80 kilometer uit de kust moeten teamleden elkaar kunnen redden, een verband kunnen aanbrengen en een brand kunnen blussen', zegt Molenaar.

De directeur windenergie is aangenaam verrast door de hoeveelheid reacties op de vacatures. 'De eerste zeven contracten zijn al getekend.' Het werk is financieel aantrekkelijk vanwege de toeslagen voor werken op zee in een regime van twee weken op, twee weken af. 'Maar het heeft dan ook behoorlijke gevolgen voor je privéleven.'

Er is volgens Molenaar sprake van een verschuiving in de energiesector. Terwijl de offshore olie- en gasbranche het moeilijk heeft, neemt de vraag naar personeel in de windenergiesector toe. 'Wij profiteren ervan dat mensen met veel ervaring de overstap maken.' De komende jaren zullen er voor de Zeeuwse en Noord- en Zuid-Hollandse kust nog eens vijf grote windparken verrijzen. In het Energieakkoord is afgesproken dat in 2023 16 procent van de Nederlandse energie duurzaam moet zijn. Daarvoor is 4.450 megawatt aan windparken op zee nodig. Nu is er zo'n 1.000 megawatt geïnstalleerd of in aanbouw.

Uitvalsbasis voor aanleg en onderhoud van het Gemini-windpark is de Noord-Groningse Eemshaven. Daar rekenen ze op termijn op duizend extra banen in de offshorewindindustrie. Even verderop, in Delfzijl, probeert ROC Noorderpoort op deze ontwikkeling in te spelen. Vanaf augustus kunnen studenten van de brede mbo 4-opleiding tot allround operationeel technicus een keuzemodule windenenergietechniek volgen, bij goed gevolg resulterend in een certificaat. Noorderpoort kreeg een subsidie van 275 duizend euro van de provincie Groningen voor het ontwikkelen van de module.

In de module wordt behalve aan de specifieke windturbinetechniek veel aandacht besteed aan veiligheid, aldus Rudy Langen, teammanager Energy & Maritime. 'Bijvoorbeeld het zekeren, abseilen en handelen in noodsituaties.' Een aantal studenten is al enthousiast, zoals Mike (17) uit Tjuchum. 'Het lijkt me een mooi avontuur. In een energiecentrale is elke dag hetzelfde. Zeker nu ik nog jong ben, zie ik een uitdaging op zee wel zitten.' Wellicht zijn er dit jaar al offshore stages, zegt hij opgewonden. 'Maar zolang ik nog geen 18 ben, kan dat alleen onder begeleiding.'

Nicole (18) uit Losdorp, de enige vrouw in de opleiding, twijfelt. 'De techniek is interessant, maar ik zou het toch wel fijn vinden 's avonds gewoon naar huis te gaan.'

Samenspraak

De zogeheten MyTec-opleidingen van ROC Noorderpoort worden ontwikkeld in nauwe samenspraak met lokale bedrijven zoals RWE en NUON, verenigd in de stichting AOT-Noord. Bedrijven maken kenbaar welke personele behoefte er in de nabije toekomst wordt verwacht. Zo worden onderwijs en arbeidsmarkt op elkaar afgestemd, aldus teammanager Langen. Met Siemens zijn de eerste contacten gelegd.

Siemens wil graag met opleidingsinstituten in de regio samenwerken om ook in de toekomst verzekerd te zijn van gekwalificeerde windtechnici. Het is daarvoor wel belangrijk dat opleidingen een standaard ontwikkelen voor het relatief jonge beroep, zegt windenergiedirecteur Molenaar. 'Dan weten wij wat windturbinemonteurs kunnen als ze uit de schoolbanken komen en wat wij hun nog moeten leren.'