Oekraïense 'plofkipfabriek' strijkt neer in Veenendaal
Een van de grootste kippenfokbedrijven ter wereld, het Oekraïense Myronivsky Hliboproduct (MHP), opent volgende maand een fabriek in Veenendaal. Nederlandse kippenboeren vrezen dat de aanwezigheid van deze 'idioot grote kippenfabriek' het kwaliteitsimago van de Nederlandse pluimveesector zal verwoesten.
MHP, een beursgenoteerd bedrijf in handen van een van de rijkste mannen van Oekraïne, verdooft, slacht, bevriest en verpakt jaarlijks 332 miljoen kippen. Ter vergelijking: in heel Nederland worden zo'n 574 miljoen kippen per jaar geslacht. Nu gebeurt dat hoofdzakelijk in Oekraïne zelf, terwijl ongeveer eenderde van de kippenproductie is bedoeld voor de export. Een uitsnijderij in Veenendaal, zo is de uitleg, is praktisch zodra die export toeneemt. MHP gaat de nieuwe fabriek samen bestieren met vleeshandelsbedrijf Jan Zandbergen, dat nu al veel zaken doet met Oekraïne.
Het kippenvlees van MHP wordt nu nog vooral verkocht in het Midden-Oosten, Noord-Afrika en Centraal-Europese landen. West-Europa was altijd een ondergeschoven kindje vanwege de vaak strenge dierenwelzijnseisen en hoge importheffingen die de EU hanteert. Maar in de aanloop naar het vrijhandelsverdrag met Oekraïne, waarover Nederland afgelopen april een referendum hield, liet de EU geleidelijk aan steeds meer invoerheffingsvrije kip toe. Zo importeerde Europa vorig jaar al 65 procent meer Oekraiense kip dan in 2014.
Beduidend minder diervriendelijke kipfilets
Maar de kleine 40 duizend ton die nu jaarlijks is toegestaan, noemt directielid Anastasia Sobotjoek van MHP nog altijd veel en veel te weinig. 'Wij hopen als vanzelfsprekend dat dit snel zal toenemen', zegt ze. Ook daarop voorsorterend verwacht ze veel van de nieuwe joint venture met Veenendaal. Over de recente nee-stem van Nederland tegen het associatieverdrag maakt het bedrijf zich geen zorgen, zegt Sobotjoek.
De Nederlandse pluimveesector maakt zich daarentegen wel grote zorgen over de komst van MHP, zegt Hennie de Haan, voorzitter van de Nederlandse Vakbond voor Pluimveehouders. De frustratie in een notendop: in Nederland zijn boeren gebonden aan zeer strenge dierenwelzijnseisen, maar dankzij het vrijhandelsakkoord staat de achterdeur voor goedkopere en beduidend minder diervriendelijke kipfilets nu wagenwijd open.
Meeliften met de Nederlandse pluimveesector
'Het Landbouw Economisch Instituut meldde mij eerder deze week dat de kostprijs in Oekraïne voor een kilo kip zo'n 40 procent lager ligt dan in Nederland', zegt De Haan. 'Dat komt door onze hogere lonen, het kwalitatief andere voer, de andere eisen voor de gezondheid van dieren, de andere maatschappelijke en politieke voorkeuren. Wij lopen in Nederland echt voorop. Wij kunnen 70 procent van ons kippenvlees exporteren omdat wij synoniem staan voor voedselveiligheid en dierenwelzijn.'
En precies voor dat imago vreest De Haan nu ook op het etiket van Oekraïense plofkip vanaf deze zomer 'geproduceerd in Nederland' mag staan - het vlees wordt immers gesneden in Veenendaal. MHP kan dan meeliften met de Nederlandse pluimveesector, terwijl de kip onder heel andere omstandigheden wordt grootgebracht en geslacht. 'Dat kan zomaar de nagel aan de doodskist van onze boeren zijn', zegt De Haan. 'Een voedselschandaal daar, en ons imago is weg.'
Sobotjoek zegt dat haar bedrijf zich houdt aan alle eisen en regels van de EU en bovendien continu investeert in nieuwere, betere technologie. Zo tekende MHP eerder dit jaar een overeenkomst met het Nederlandse certificeringsbedrijf Gezondheidsdienst voor Dieren, dat ervoor moet zorgen dat de kippen een bestaan krijgen dat meer in lijn ligt met de Europese regels.
