Nederlands bedrijf betrokken bij 'slavernij'
AMSTERDAM - Het Rotterdamse graanhandelsbedrijf Nidera maakt zich volgens justitie in Argentinië schuldig aan 'slavernij-achtige' praktijken. Het Argentijnse Openbaar Ministerie verdenkt Nidera, een van de grootste agro-industriële concerns ter wereld, van mensenhandel en verduistering. Dat heeft Oscar Cuartango, minister van Arbeid van de provincie Buenos Aires, donderdag bekendgemaakt.
Op 30 december deed de politie op last van openbaar aanklager Rubén Darío Giagnorio een inval op een plantage van Nidera voor maïszaden in San Pedro, bij Buenos Aires. Ze trof daar 133 seizoensarbeiders aan in omstandigheden die deden denken 'aan een concentratiekamp', aldus Julio Caraballo, hoofd van de inspectie voor de gezondheidszorg van San Pedro.
Zeven leidinggevenden werden gearresteerd. Nidera kreeg een boete van omgerekend 125 duizend euro. De AFIP, de belastingdienst, verdenkt Nidera van belastingontduiking van 49 miljoen euro in de periode 2005-2009.
Misdaden tegen de menselijkheid
Minister van Arbeid Cuartango zei dat de omstandigheden waarin de arbeiders voor Nidera werkten, grensden aan 'misdaden tegen de menselijkheid'. Twee gaten in de grond dienden als toiletten, die slechts werden afgeschermd door een gordijn gemaakt van tassen met het Nidera-logo erop, zo bleek uit het onderzoek.
Als bad gebruikten werknemers een container voor pesticiden. Ze hadden geen elektriciteit en nauwelijks drinkwater en mochten het terrein niet verlaten. Onder de 133 arbeiders waren 19 minderjarigen. De arbeiders werkten volgens de Argentijnse fiscus illegaal.
Illegale contracten
Nidera, de grootste zaadhandelaar van Argentinië, vertelde de arbeiders volgens het ministerie van Arbeid niet hoeveel ze zouden verdienen en betaalde pas uit op de laatste dag van hun illegale contracten. Doordat Nidera exorbitant hoge bedragen vroeg voor eten en drinken, bleef er weinig over van het loon. Zo bleek uit het onderzoek van Giagnorio dat de arbeiders omgerekend 6,59 euro moesten betalen voor een pak pasta van het ministerie van Arbeid, dat normaal gratis aan de armen van Buenos Aires wordt gegeven.
Nidera ontkent de aantijgingen van mensenhandel en slavernij en zegt zich te allen tijde aan de Argentijnse regelgeving te hebben gehouden. Geen van de seizoensarbeiders werkte illegaal, zegt Job Rietkerk, hoofd juridische zaken van het Nidera-hoofdkantoor in Rotterdam. Volgens hem was er geen sprake van dat eten en drinken werd ingehouden op de salarissen. 'En alle minderjarige arbeiders waren tussen de 16 en 18 jaar en hadden een deugdelijke autorisatie van hun ouders.' Volgens hem gaat het om een 'lokale kwestie'.
Geen commentaar
Zowel Rietkerk als David Zimmer, een woordvoerder van de Argentijnse vestiging van Nidera, geeft geen commentaar op de arrestatie van de zeven leidinggevenden. Volgens Nidera heeft het bedrijf geen formeel bericht ontvangen van de Argentijnse fiscus over de veronderstelde belastingontduiking.
Het in 1920 in Rotterdam opgerichte Nidera verhandelt en produceert onder meer soja, rijst en graan en is actief in 22 landen. Sinds 1929 is het actief in Argentinië. Volgens Zimmer hebben het bestuur van de Argentijnse vestiging en dat van het hoofdkantoor in Rotterdam dagelijks contact.
Nidera-effect
In Argentinië spreken media van het 'Nidera-effect'. De onthullingen kwamen op 2 januari naar buiten door de Argentijnse onderzoeksjournalist Horacio Verbitsky in de krant Página/12. Het onderzoek naar Nidera wordt als het belangrijkste wapenfeit beschouwd in de campagne van de Argentijnse regering tegen uitbuiting van landarbeiders. De plantage van Nidera in San Pedro geldt als symptomatisch voor de situatie in de Argentijnse landbouw.
Volgens schattingen van het ministerie van Arbeid werken 600 duizend landarbeiders in Argentinië illegaal en onder slechte omstandigheden.
