Najaarsoverleg
TIJDENS DE algemene financiële beschouwingen karakteriseerde CDA-Kamerlid Balkenende de financieel-economische koers van Paars II als 'jojo-beleid'. Dat is typisch een uitlating van een woordvoerder van de oppositie....
Op zichzelf is daar een goede verklaring voor. Toen het regeerakkoord deze zomer werd opgesteld, waren de vooruitzichten nog rooskleurig. Sindsdien lijken de jobstijdingen te overheersen. Internationale financiële instellingen en grote bedrijven stellen hun groei- of winstverwachtingen voor 1999 naar beneden bij. De aandelenkoersen op de beurzen zijn spectaculair gedaald. De financiële en economische crises in Azië, Rusland en Latijns-Amerika zijn het gesprek van de dag.
Niemand weet precies welke invloed die zullen hebben, maar dat ze totaal aan de Europese en Nederlandse economie voorbij zullen gaan, is niet erg waarschijnlijk. Het kabinet bezweert ons ondertussen niet in paniek te geraken omdat Nederland een wat minder uitbundige groei zeer wel zal kunnen doorstaan. Dat is politiek niet onverstandig en feitelijk juist. Het begrotingsbeleid van Zalm is er niet alleen voor goede, maar juist ook voor slechte tijden bedacht. En de jongste weerberichten van het IMF wijzen bepaald nog niet op een nakende crisis in Nederland.
Des te merkwaardiger is het dat de sociale partners aan de vooravond van het eerste najaarsoverleg met Paars II vanuit het ministerie van Sociale Zaken een buitengewoon pessimistisch beeld van de economische ontwikkeling kregen voorgeschoteld. Minister De Vries heeft de betekenis van de 'ambtelijke notitie' waarin dat doemscenario was neergelegd, onmiddellijk gerelativeerd. Zij had - maar dat is nogal naïef - 'niet mogen uitlekken' en bevat zeker niet het standpunt van het kabinet. Dat zal waar zijn, maar het blijft onevenwichtig de sociale partners met zulke uiteenlopende boodschappen te benaderen.
Gelukkig hebben die zich daardoor niet van de wijs laten brengen. Vooral van de vakbeweging moet dat enige zelfbeheersing hebben gevraagd. De uitgelekte ambtelijke notitie leek, ondanks de ontkenningen van Paars, verdacht veel op een overhaaste oproep de loonontwikkeling nog verder te matigen. Het kabinet zal daarbij vooral de collectieve sector in gedachten hebben gehad - ook al omdat die er in de financiële schetsen van Paars wel erg bekaaid vanaf lijkt te komen. Het Najaarsoverleg werd afgerond in een verstandige polderstemming. In december komen de partijen opnieuw bij elkaar. Wellicht is er dan meer klaarheid over de economische toekomst. Dan kan, desgewenst, de tering nog steeds naar de nering worden gezet.
