Moet Unilever nu ook op één poot gaan hinken?

Idealisme rijmt niet op beursnotering. En zeker met een beursnotering in een Angelsaksisch land als Groot-Brittannië waar bedrijven de deur hebben openstaan voor overvallers en aandeelhouderswaarde de enige meetlat is. Als de koers achterblijft bij de markt en zeker bij de directe concurrenten is een aandeelhoudersopstand verzekerd en slijpen de hedgefondsen de messen.

Onder ceo Paul Polman predikte Unilever de duurzaamheid. Elk jaar was hij de gevierde man in het onderonsje van de great and good in Davos, een lievelingetje in het wintercircus van Klaus Schwabs World Economic Forum dat toevallig deze week plaatsvindt. Hij beloofde de milieubelasting te halveren en de landbouwgrondstoffen 100 procent duurzaam in te kopen. Hij werd een van de apostelen van wat nu ‘De Grote Reset’ heet. Polmans opvolger Alain Jope wil daar niet voor onderdoen. Hij zegde toe dat ‘alle werknemers bij de toeleveringsbedrijven van Unilever binnen tien jaar een leefbaar loon’ zouden moeten krijgen. Dat moet niet alleen voldoende zijn voor de basisbehoeften (onderdak, eten, kleding, vervoer, onderwijs voor de kinderen en zorg) maar ook voor een spaarpotje dat kan worden aangesproken als het even fout gaat. Maar in het Angelsaksische model is dit een vorm van zelfkastijding, waarbij aasgieren bloed ruiken.

Polman kreeg nu bijna vijf jaar geleden een overnamebod van Kraft Heinz, Warren Buffett en 3G Capital om de oren, die hij af wist te weren met de verkoop van de margarinedivisie (Becel, Blue Band, Bona en Zeeuws Meisje). Zijn opvolger Jope probeerde aandeelhouders te paaien met de verkoop van de theedivisie (Lipton, Pukka) en de verhuizing naar Londen. Maar nu de beurskoers toch nog achterblijft bij die van concurrenten als Nestlé en Danone, is een nieuwe aandeelhoudersopstand ontketend.

ope moet de koers omhoog krijgen. En de strategie is te kiezen voor de snelgroeiende markt voor persoonlijke verzorgingsproducten ten koste van de stabiele markt voor voedingsmiddelen. Dat betekent meer shampoos, tandpasta en cosmetica en minder soepen en pasta’s. Jope hoopte met een bod van 60 miljard euro op de consumentendivisie van GlaxoSmithKline (GSK) met tandpastamerken als Aquafresh en Parodontax de mopperaars de mond te snoeren, maar kreeg de deksel op de neus. GSK vond het bod te laag. Aandeelhouders zien paniek. Unilever biedt 25 keer de winst per aandeel voor de divisie, terwijl de eigen koers maar 10 keer de winst per aandeel is. Maandag daalde de koers met 7 procent, dinsdag met 3 procent. Het gevaar dreigt dat Unilever zichzelf nu verder zal ontmantelen en zijn voedingsmiddelendivisie (Knorr, Hellman’s) in de verkoop doet, zoals eerder met die van margarine en thee. Dat zal de winstgroei per aandeel goed doen, maar zal het bedrijf in tijden van crisis kunnen opbreken. Voeding is nu eenmaal de meest stabiele – ‘zelfs in een crisis moeten mensen eten’ – inkomstenbron.

Misschien zou het veiligstellen van een breed activiteitenpalet ook een ideaal moeten zijn. Philips ervaart nu hoe gevaarlijk het is om op één poot te hinken.