Ministerie wist al jaren van geknoei met dieseluitstoot
Hoewel al jarenlang blijkt dat ook in Nederland op grote schaal wordt gemanipuleerd met de uitstoot van dieselauto's, zegt het ministerie van Infrastructuur en Milieu niet te weten welke fabrikanten hier sjoemelen. In rapporten die het ministerie heeft laten opstellen over de vervuiling door personenauto's, ontbreekt informatie over merken en modellen, stelt het ministerie.
Hierdoor is niet bekend welke personenauto's in Nederland de uitstootnormen in de praktijk overschrijden. Niettemin zegt staatssecretaris Mansveld naar aanleiding van de recente onrust wel met deze gegevens te willen komen. Op welke termijn dat gebeurt, kan het ministerie niet zeggen.
TNO, dat veel van de praktijktests heeft uitgevoerd, ziet ook bij andere merken dan Volkswagen onverklaarbare verschillen tussen de uitstoot in het lab en in het verkeer. De afwijkingen zijn volgens het onderzoeksinstituut 'niet meer te verklaren zijn uit ander rijgedrag, de toestand van het voertuig, of meer specifieke omstandigheden in praktijk'.
Dit betekent dat ook andere fabrikanten mogelijk gebruik maken van defeat devices, apparaatjes die systemen bewust uitschakelen die een lagere uitstoot bewerkstelligen. VW heeft in zeker elf miljoen voertuigen defeat devices ingebouwd, die sinds 2007 in Europa verboden zijn. Gisteren bleek dat ook Audi ze heeft ingebouwd in ruim twee miljoen auto's.
Complexe regelsystemen
Of andere fabrikanten ze ook gebruiken, is volgens onderzoeker Richard Smokers van TNO op basis van de tests niet te zeggen. 'Maar we zien sinds 2009 de verschillen tussen metingen in het lab en de praktijk toenemen', aldus de onderzoeker. Een van de mogelijkheden is dat fabrikanten een strategie gebruiken die 'kalibreren naar de test' wordt genoemd.
Zodra de auto omstandigheden herkent die lijken op een testsituatie, worden de complexe regelsystemen voor de motor en het uitlaatgassysteem zo ingesteld dat de emissies tijdelijk lager worden. Dat gebeurt bijvoorbeeld als de buitentemperatuur tussen de twintig en dertig graden Celsius ligt en de motor matig wordt belast, zoals bij tests in een laboratorium gebeurt. Smokers: 'Als die software merkt dat er meer vermogen wordt gevraagd, wat vaak gebeurt in de praktijk, dan wordt wat minder op de uitstoot van NOx gestuurd.' Met andere woorden: op de weg zijn dezelfde auto's ineens een stuk smeriger. Dit kalibreren naar de test is formeel niet verboden, zegt Smokers.
Waarom VW heeft gekozen voor een illegale methode, is onduidelijk. Enkele van de auto's die TNO heeft getest, voldoen in de praktijk wel aan de uitstootnorm. Technisch kan het dus wel, zegt Smokers. Het onderzoeksinstituut wil niet bekendmaken welke merken zijn onderzocht. 'Ons is gevraagd een praktijktest te doen om een beeld te krijgen van wat auto's gemiddeld op de weg uitstoten', aldus Smokers. Voor de tests wordt volgens TNO gebruikgemaakt van een representatieve steekproef met veelverkochte modellen. 'De resultaten daarvan delen we met de opdrachtgever, het ministerie van Infrastructuur.'
Metaniveau
Het ministerie zegt slechts een deel van de onderzochte merken te kennen. 'Wij worden na de test gevraagd het gesprek bij te wonen met de fabrikant. Maar veel fabrikanten komen niet opdagen, en dan worden wij ook niet uitgenodigd', aldus een woordvoerster van I&M. Verder krijgt het ministerie alleen 'rapportages op metaniveau'.
Nederland zegt deze gegevens te gebruiken in de onderhandelingen met andere Europese lidstaten om te komen tot betere milieuprestaties in de praktijk, die vanaf 2017 verplicht worden. 'Het is daarbij voor ons niet effectief om te roepen welke automerken het niet goed doen', aldus de woordvoerster. 'Tot een week geleden was deze informatie voor ons ook minder relevant.' Staatssecretaris Mansveld zegt nu naar aanleiding van de recente onrust wel met deze gegevens te willen komen. Op welke termijn dat gebeurt, kan het ministerie niet zeggen.
Fraudeonderzoek
Volkswagenimporteur Pon schort in Nederland de verkoop van auto's op die zijn uitgerust met een dieselmotor waarmee is gesjoemeld. Dat kregen Nederlandse Volkswagendealers maandag op een informatiebijeenkomst te horen. In totaal gaat het om 4.100 auto's die zijn uitgerust met een Euro 5 dieselmotor van het type EA 189. Volgens de importeur is het besluit genomen in afwachting van 'volledige duidelijkheid' vanuit de fabrikant Volkswagen AG.
Het Duitse Openbaar Ministerie is een strafrechtelijk fraude-onderzoek begonnen naar Volkswagen en diens voormalige topman Martin Winterkorn, die vorige week opstapte nadat het concern miljarden aan beurswaarde had verloren door de emissiefraude. Enkele andere leidinggevenden zijn volgens persbureau Reuters gisteren op non-actief gesteld.
Het zou gaan om de chefs van de onderzoeksafdelingen van VW, Audi en Porsche. Audi - onderdeel van VW - maakte gisteren bekend dat ruim twee miljoen auto's zijn uitgerust met de gewraakte sjoemelsoftware. Vandaag ontmoet eurocommissaris voor de interne markt Elzbieta Bienkowska de top van Volkswagen voor overleg over de dieselfraude.
