Met de Oculus Rift-bril beleef je strand al in reisbureau

In de winkel van de toekomst koopt een robot een elektrische fiets, proberen mannen eerst roze, dan rode lippenstift uit en rent een schoenenverkoper de shuttle-run-test. Ook drinkt iemand een milkshake gemaakt met stikstof, ontwerpt een klant zijn eigen T-shirt van de Nachtwacht en turen gulzige consumenten door een ­virtualrealitybril naar kleren die ze niet nodig hebben.

De Store of the Future is een initiatief van Q&A Research & Consultancy, een bureau gespecialiseerd in winkels en alles wat daarmee te maken heeft. Zestig bedrijven werken eraan mee; van technologieaanbieders tot universiteiten, van de gemeente Den Haag tot ketens als de HEMA, C&A, La Place en Perry Sport. De toekomst is morgen, dat is het parool. 'Alles wat wij hier laten zien, kan morgen al worden toegepast', zegt directeur Frank Quix van Q&A.

Denk daarbij aan een Star Wars-achtige robot met een scherm als hoofd waardoor een klant in Amersfoort probleemloos een winkel in Den Haag kan bekijken. Of aan een zogenoemde Ocolus Rift-bril waarmee klanten hun virtuele zelf door een driedimensionale winkel kunnen sturen. Bedoeld om thuis vanaf de bank te gebruiken - bol.com 2.0, zeg maar - maar ook als toepassing in fysieke winkels. Een reisbureau bijvoorbeeld, dat klanten alvast het all-inclusiveresort in Antalya wil laten 'beleven'.

iPads

Een ander voorbeeld is de beautyhoek van de HEMA waar tussen de oogschaduw, lipstick, poeder en eyeliner ook een aantal iPads zijn geïnstalleerd. In plaats van het daadwerkelijk testen van een bepaald type foundation, houdt de klant gewoon zijn gezicht voor de camera, waarna de app precies laat zien welke kleur het best staat.

Het zijn allemaal uitvindingen waarvan het nog maar de vraag is of ze daadwerkelijk in de winkelstraten eindigen, zegt Quix van Q&A. 'Maar wat voorop staat: experimenteren met innovaties, zoals hier gebeurt, is nodig in de Nederlandse winkelstraten om verdere faillissementen en ontslagen te voorkomen.'

Zo voorspelde Twinkle, een e-commercetijdschrift dat jaarlijks de grootste webwinkels rangschikt in een top-100, dat er binnenkort een belangrijke mijlpaal wordt gepasseerd: 2015 wordt het eerste jaar dat er meer online- dan fysieke winkels zijn in Nederland. Het aantal webshops zweeft momenteel tussen de vijftig- en zestigduizend, tegenover zo'n zeventigduizend fysieke winkels. Dat is nog een fiks gat, maar de eerste categorie groeit sneller dan het leegstandspercentage in de winkelstraten.

Ook voor fysieke winkels toekomst

Quix: 'Iemand zei onlangs tegen mij: binnenkort is Amazon.com de enige winkel die nog bestaat. Maar ik geloof dat niet. Ik weet zeker dat er ook voor fysieke winkels een toekomst is. Als ze tenminste met hun tijd meegaan.'

En precies dat blijkt in de praktijk vaak lastig, zegt Quix. De e-mail-inbox van een winkelier zit dagelijks vol met voorstellen en ideeën van allerlei technologiebedrijven. 'Doe iets met bluetooth, staat er dan. Of: doe iets met ­beacons. Maar wat dat, vragen die winkeliers zich dan af. Hoeveel kost dat? En: levert het wel iets op?'

Dat soort bezwaren geldt uiteraard niet voor elk bedrijf. Zo heeft een gigant als Amazon vanwege schaalvoordelen volop de kans te experimenteren met de toekomst. Het bedrijf werkt op dit moment bijvoorbeeld aan een project met als werktitel 'de koopknop'; een knop met daarop het logo van een veelgebruikt product zoals waspoeder die je moet installeren naast een wasmachine. Zodra het wasmiddel op is, druk je op de knop en bestel je het product zonder tussenkomt van een website of winkel. Een andere Amazonuitvinding die eraan zit te komen: de autokofferbak als afleveradres van pakjes, zodat een dichte voordeur nooit meer een belemmering hoeft te vormen voor online winkelen.

Maar, zo zegt Quix, juist de bedrijven die afhankelijk zijn van de fysieke winkelstraten hebben nauwelijks geld voor dat soort experimenten. 'En zij zijn de bedrijven voor wie niets doen geen optie is. Daarom is deze winkel er. We proberen de toekomst concreet te maken.'