Meloenendeal

Zelf is Van der Molen vooral benieuwd naar de staat waarin de vruchten Nederland bereiken. 'Als het goed is, zitten ze in kratjes. Want als je meloenen los op elkaar legt, zoals ze dat daar gewend zijn, en ze vervolgens over het Russische wegdek laat hobbelen, heb je aan het eind van de rit hooguit meloensap over.'

Wat je van ver haalt is lekker, maar wat bezielt een ondernemer om meloenen op te kopen in een land dat achtduizend kilometer verderop ligt. Wat is er mis met de Spaanse meloenen die hooguit duizend kilometer hoeven af te leggen. 'Sja. De vergelijking is nijpend', geeft Van der Molen toe. 'Maar ze kosten zo goed als niks. Ze liggen daar gewoon op de straathoeken opgestapeld. Bovendien zijn ze erg lang houdbaar. Als je ze droog, donker en op de juiste temperatuur bewaart, kun je ze de hele winter door verkopen. Dat maakt de zaak interessant. Daarom denk ik er een leuk slagje mee te kunnen slaan.'

De Tadjikistaanse meloen oogt als een rugbybal en smaakt als een Galia-meloen. 'Maar dan veel sappiger, veel zoeter.' Van der Molen is tijdens zijn vele verblijven in de Tadjikistaanse hoofdstad Doesjanbe min of meer verslaafd geraakt aan zijn nieuwe handelswaar.

De koelwagens die de meloenen komen afleveren, gaan niet onverrichterzake terug. Want Van der Molen is ook exporteur van ijs en spijsoliën die grotendeels worden verkocht in de Tadjikistaanse supermarkt: M & P Holland Supermarkt in de hoofdstad Doesjanbe. De winkel is een joint-venture van Van der Molen en zijn Tadjikistaanse partner. 'Een supermarkt in die contreien is echt uniek', verzekert de ondernemer. Zijn zaak, met 4500 artikelen, loopt 'als een trein.'

Toch is Tadjikistan één van de armste landen ter wereld. 'De bevolking haalt eten bij de boer en biedt in ruil daarvoor zijn diensten aan.'

Nee, de klanten van M & P Holland Supermarkt zijn de ambassades in Doesjanbe, de vele hulporganisaties ('ik schat hun aantal op twintig tot vijfentwintig') én de daar gelegerde kolonels en generaals. 'En net zoals je in Moskou De nieuwe Rus hebt, zo hebben wij hier De nieuwe Tadjik. Die zet voor zijn gasten graag een fles echte Coca-Cola op tafel. Samengevat, mag je wel zeggen dat wij profiteren van de onrechtmatigheden daar. Door de onrust in Afghanistan heeft het leger flink wat versterkingen gekregen. Daar varen wij wel bij.' Rond Kerst verwacht de supermarkt vijftigduizend dollar per week om te zetten. 's Zomers is dat hooguit tweeduizend dollar . 'Want dan is het hier 50 graden. Bij die hitte valt alles plat. Dan wordt er zelfs nauwelijks gekookt.'

Van de economische en politieke crisis in Rusland heeft de Rotterdammer in de voormalige Russische republiek weinig last. 'Het land is onafhankelijk en heeft z'n eigen roebel die nauwelijks aan waarde heeft ingeboet.'

De economische crisis in Rusland biedt juist nieuwe perspectieven. 'Je moet je Tadjikistan voorstellen als het Moskou van 1950. Er is hier zo goed als niets. Dus wat deden de Tadjikistaanse handelaren toen Moskou zich bekeerde tot het kapitalisme? Ze stapten in hun vrachtauto's en stroopten Moskouse winkels af. Vervolgens verkochten ze die spullen op de markten in hun eigen land'. Nu Moskou leeg is, komen diezelfde handelaren snuffelen bij M & P supermarkt om vervolgens met de spullen van Van der Molen de lokale markt op te gaan. 'Voor sommige producten, zoals spijsolie, fungeren we inmiddels al als een soort groothandel.'

Als de consument deze winter in de Nederlanse supermarkt een galia-achtige meloen aantreft, dan is Van der Moolens meloenendeal geslaagd.

Margreet Vermeulen