Is zingen en pianospelen de beste opstap voor Financiën en EZ?

Dat voor de functies van minister van Financiën en Economische Zaken geen studie economie meer nodig is, zegt veel over het huidige tijdsgewricht. Debet en credit hoeven niet meer in evenwicht te zijn. Dat uitgaven moeten worden gedekt door inkomsten, is een even ouderwetse gedachte als dat journaalposten door een klerk met kroontjespen in een grootboek worden genoteerd.

Als de bodem van de schatkist in zicht is, zoals dat vroeger heette, hoeft niet de tering naar de nering worden gezet, maar vraagt de minister aan het agentschap van de Generale Thesaurie om nieuwe staatsobligaties uit te geven. Pensioenfondsen zullen hier gretig op inschrijven, want die moeten ook een kant op met hun enorme geldbuidel en durven met deze torenhoge koersen niet alles op aandelen te zetten.

Toen het huishoudboekje van de staat nog wel in orde moest zijn, was halsstarrigheid de belangrijkste karaktereigenschap van een minister van Financiën. Hij moest keihard neen durven zeggen als er weer een collegaminister met een prachtig plan kwam voor een nieuwe weg, meer blauw op straat, naschoolse opvang of een subsidie van een orkest in de periferie. Kaag kan gewoon de vriendelijkheid zelve zijn.

In Nederland lijkt een korte opleiding bij Shell belangrijker te zijn dan kennis over de Kondratieffgolf, de Cobb-Douglas-productiefunctie, het Pareto-principe en het Model van de Vliegende Ganzen. Kaags voorgangers Wouter Bos en Wopke Hoekstra werkten bij wat toen nog de Koninklijke was, maar inmiddels vanwege de verhuizing naar Londen gewoon Shell is.

Kaag was van 1988 tot 1990 analist bij Shell, nadat ze een hele reeks van universiteiten had afgelopen en een breed palet aan titels had behaald. Een studie macro-economie zat daar niet bij. Maar in het financiële wereldje is ze daarmee geen vreemde eend in de bijt. Haar nieuwe collega Micky Adriaansens op Economische Zaken deed rechten, net als haar voorganger Wopke Hoekstra. Daarnaast zong ze en speelde hockey.

Christine Lagarde, die inmiddels als directeur van het IMF en president van de ECB haar sporen heeft verdiend, is ook jurist. En zij maakte deel uit van de Franse synchroonzwemploeg. De huidige minister van Financiën van Canada, Chrystia Freeland, is een slavist, die van Finland Annika Saarikko een filosoof en die van Estland een pianist.

De Amerikaanse minister van Financiën Janet Yellen is bijna een uitzondering op de regel dat voor vrouwen een serieuze economiestudie met wiskundige formules niet meer nodig is. Zij is gepokt en gemazeld in het vak. Ze studeerde cum laude af en is bovendien getrouwd met een Nobelprijswinnaar economie. Ze was voorzitter van het Council for Economic Advisers van president Clinton en werd later voorzitter van de Fed, de koepel van de Amerikaanse centrale banken. Nu is ze net als Kaag de eerste vrouw in de geschiedenis van haar land die op de schatkist past.

Maar veel maakt het niet uit. Ook zij vindt schulden geen probleem. Nu rente niet meer bestaat, kan de studie economie gewoon worden afgeschaft. Het is allemaal politiek.