‘Ik dacht dat Nederland logisch, rationeel en functioneel was’, maar dat viel bitter tegen

Stephanie Nolen (50) was juist drie weken in Afrika was geweest om te schrijven over de mogelijke ontwikkeling van nieuwe virusvarianten in de nauwelijks gevaccineerde bevolking. Nu, terug in Halifax in Canada, is ze in vrijwillige quarantaine nog steeds verbouwereerd over wat ze hier meemaakte.

Na thuiskomst twitterde ze: ‘Ik heb de beste kant van de mens gezien onder wetenschappers en zorgmedewerkers in Zuid-Afrika. Ik heb de slechtste kant gezien op Schiphol. Het is moeilijk die twee te verenigen.’

Haar relaas is er een van totale chaos en verwarring: ‘We gaan het wat anders doen vandaag, zei de piloot. Dat bleek. Na de landing moesten we eerst bijna vijf uur wachten in het vliegtuig, zonder eten en drinken, zonder ventilatie. Toen er eindelijk bussen kwamen, werden we naar een afgesloten ruimte gebracht waar we uren moesten wachten tot we getest werden op covid. Toen we getest waren, moesten we uren wachten op de uitslag. Toen kregen we een mailtje dat er een uitslag was, maar kregen we de code niet waarmee we die uitslag konden zien. Dat zou in een ander mailtje staan, maar dat heb ik nooit gekregen. Het was een kafkaësk soort science fiction film, waarin een groep passagiers wordt afgezonderd voor een of ander experiment.’

Dit was totale chaos

‘Ik zou er geen moeite mee hebben gehad als ze ons meteen uit het vliegtuig hadden gehaald, geïsoleerd hadden, goede N95 mondneuskapjes hadden gegeven, en ons vervolgens hadden getest, en ons onderling gescheiden hadden gehouden. Onderbreek mijn reis zo lang als je nodig vindt, prima. Dan kan je met recht zeggen: we doen dit vanwege de volksgezondheid. Maar dit was totale chaos. Geen mondkapjes, geen afstand, iedereen door elkaar. Zelfs toen bleek dat veel mensen positief hadden getest, deden veel mensen hun mondkapje niet op. Schreeuwende mannen, dicht op elkaar gepakt, zonder mondkapje. Niemand die handhaafde. Ik zou niet weten hoe ik het virus niet kan hebben opgelopen. En dan, met negatieve test, mocht je door, en zo verspreidden we ons over de wereld. Als je een proces zou moeten bedenken om zo veel mogelijk mensen te besmetten, was dit het.’

Aan boord waren niet alleen Nederlanders. ‘Nee, ze kwamen van overal. Zuid-Afrikanen, Fransen, Britten, Amerikanen. Dus dat ze geen mondkapje op deden zal ik niet als typisch Nederlands bestempelen. Wat me wel opviel is dat het niet werd gehandhaafd. Niet in het vliegtuig door KLM waar een derde van de passagiers geen mondkapje droeg en een derde maar half, net als op Schiphol – dat viel me al op tijdens de overstap op mijn heenvlucht. Ik voelde me als verlamd, wist niet waar ik moest lopen. Als je dat vergelijkt met Air Canada, of het vliegveld van Toronto. Daar word je er meteen op aangesproken. Als je hem niet op doet tijdens de vlucht staat de politie op je te wachten.’

‘Ik had beter verwacht van Nederland. Ik wist dat de pandemie-respons, eh, middelmatig was. Maar voor mij had Nederland altijd een reputatie als logisch, rationeel en functioneel land. Ik heb het tegendeel ervaren.’

Schiphol reageert formeel: ‘We begrijpen dat veel reizigers de situatie als vervelend hebben ervaren. Met alle andere partijen, GGD en KLM, hebben we de reizigers zo veel mogelijk gefaciliteerd. We hebben daar protocollen voor. Het heeft even geduurd voor we de ruimte voor de testen hadden. Iedereen heeft uiteindelijk eten en drinken gehad. Dat was meer dan een Mars. Qua mondkapjes: we wijzen reizigers daar wel op, maar die hebben ook een eigen verantwoordelijkheid.’