Hoe voorkom ik dat hackers mijn pc gijzelen?

Bang voor ransomware? Dat is volkomen terecht. Gijzelvirussen versleutelen belangrijke bestanden op je pc (of je hele harde schijf), zodat je er zelf niet meer bij kunt. Vervolgens vragen de afzenders van het virus geld om de boel weer in orde te brengen. Het begrip ransomware is een kruising van software en ransom, het Engelse woord voor losgeld. Sommige gemene uitvoeringen van ransomware zetten niet alleen al je bestanden op slot, maar wissen er ook elke uur één of meer, om hun slachtoffers onder druk te zetten. Hoe voorkom je dit?

Tip 1: het kwaad komt meestal binnen als link of bijlage bij een mail, tweet, Facebookbericht of wat dan ook. Wantrouw berichten van vreemden, loterijen of banken, in het Engels of in kreupel Nederlands. Pas op met zogenaamd leuke video's waarvoor nog even iets moet worden geïnstalleerd om zo'n filmpje te kunnen bekijken.

Dat is allemaal niet genoeg: de criminelen hebben ontdekt dat bij bedrijven meer te halen valt dan bij consumenten, en dan wordt ook meer in de berichten geïnvesteerd. Een medewerker bij personeelszaken kan een perfecte, op naam gestelde mail krijgen van een geloofwaardige sollicitant. Een cv is als bijlage toegevoegd... en het kwaad is geschied.

Tip 2: een tweede verdedigingslinie is het updaten van software. In Windows bijvoorbeeld worden regelmatig nieuwe lekken gevonden en gerepareerd die door gijzelvirussen kunnen worden misbruikt om zichzelf te installeren. Controleer dus of de automatische updates in Windows aanstaan. Hetzelfde geldt voor andere software: eigenlijk moet alle veelgebruikte software regelmatig worden geüpdatet. Denk bijvoorbeeld aan Office, browsers als Chrome en Firefox, en de pdf-viewer. Denk ook aan Flash, maar deze afspeelsoftware voor video, animatie en games is zo lek dat veel experts aanraden deze helemaal te deïnstalleren. Met goed geüpdate software bestaat de kans dat je per ongeluk op een verkeerde link klikt maar dat het toch goed afloopt omdat het lek waar het virus gebruik van wil maken bij jou al is gedicht.

Tip 3: van levensbelang is verder het regelmatig maken van reservekopieën. Mocht je ondanks alles tegen een gijzelvirus oplopen, dan heb je nog schone kopieën van al je bestanden. Maar laat dat geen reden zijn die andere adviezen in de wind te slaan. Een besmetting betekent ook dat je het virus zelf moet opruimen, bijvoorbeeld door Windows helemaal opnieuw te installeren. Voorkomen is dus beter.

Tip 4: ransomware blijft niet beperkt tot pc's. Ook op smartphones neemt het verschijnsel hand over hand toe. Voor je mobieltje gelden dus dezelfde vuistregels: pas op met klikken op vreemde en verdachte links, zorg dat je software up-to-date is en maak geregeld reservekopieën van je foto's, adresboek en Whatsapp-berichten.