Groene stroom of sjoemelstroom?

Welk energiebedrijf levert de beste groene stroom tegen de beste prijs? Lezers van Groen kunnen daar geen touw meer aan vastknopen. In december regende het reclamespotjes en kwamen actiegroepen met tegenstrijdige onderzoeken over welk bedrijf de voorkeur verdient van de groene consument. Kunnen wij orde scheppen in die groene chaos?

Dat is niet zo makkelijk. Wie afgaat op radiospotjes en andere reclame, raakt inderdaad de weg kwijt. Zo stelt leverancier Pure Energie dat het 'volgens de Consumentenbond de groenste stroom levert van Nederland'. Maar ook concurrent Qurrent claimt de 'duurzaamste leverancier van Nederland' te zijn. Datzelfde geldt voor degene die zich Huismerk Energie noemt. Die plaatst een reuzenbokaal op de website met de tekst 'groenste stroom winnaar 2014'.

En dan noemt milieuorganisatie Natuur & Milieu stroomleverancier Eneco ook nog 'de groenste energiereus' van het jaar. Dat volgt uit de nieuwe ranglijst van de duurzaamste elektriciteitsleveranciers die tevens door de Consumentenbond, Greenpeace en Hivos wordt onderschreven.

Sjoemelstroom

Lastig is dat een andere groene organisatie, Hier Klimaatbureau, Eneco juist aanwijst als grootste aanbieder van zogeheten 'sjoemelstroom'. Dat is een oud verhaal en betreft grijze stroom die met certificaten van Noorse of IJslandse waterkrachtcentrales groen wordt verklaard. Daarmee wordt niet één extra watt duurzaam opgewekt, waardoor de meeste milieuorganisaties er afstand van nemen.

Volgens Hier Klimaatbureau krijgen twee miljoen huishoudens (van de bijna drie miljoen die groene stroom afnemen), in feite sjoemelstroom in huis. Eneco heeft in verhouding veel van deze groengrijze klanten, hoewel het ook groene stroom levert die wel prima in orde is. Bijna alle grote stroomproducenten doen overigens hetzelfde.

Wat moet de consument hiermee? Het zelf uitzoeken, helaas. Wie twijfelt over het groene aanbod van de huidige leverancier, googelt 'groene stroom checker' en kan op de website van Hier Klimaatbureau het sjoemelgehalte controleren. Als de uitslag tegenvalt, moet nogmaals worden gegoogeld op 'groenste consumentenbond'. Dat leidt naar de ranglijst die de milieuorganisaties hebben opgesteld.

Onbekende koplopers

Daar komt eerst de vraag op: wie is wie? Van de groene koplopers zullen veel lezers nog nooit hebben gehoord. Qurrent, Pure Energie en Huismerk Energie lijken tweedehands vondsten van een reclamebureau. Pure Energie komt niet eens voor op de ranglijst van Consumentenbond en Natuur & Milieu. Waar haalt dat bedrijf zijn claim vandaan?

Wij zijn het energielabel van windmolenexploitant en groene investeerder Raedthuys Groep, zegt Pure Energie-marketingman Harold Weerkamp. 'Helaas zijn we er niet in geslaagd dat over te brengen aan de makers van de ranglijst.' Op de lijst staat Raedthuys wel, als één van de vier relatief kleine bedrijven die uitsluitend stroom verkopen uit Nederlandse windmolens.

De andere drie zijn Windunie, Qurrent en Huismerk Energie. Zij wekken windenergie op of handelen erin. Omdat de Nederlandse windmolens nog maar 4,5 procent van de nationale stroombehoefte dekken, zijn deze bedrijven per definitie klein. Voor de ranglijst worden ze beoordeeld op de groenheid van hun product niet op hun (minuscule) aandeel in de groene markt.

Windstroom

Volgens Raedthuys annex Pure Stroom levert het bedrijf nu windstroom aan 75 duizend tot 80 duizend huishoudens. Maar het kan nog veel meer klanten aannemen voordat het plafond is bereikt. Ook zonder vaste klanten komt die stroom trouwens goed terecht. Wat de molenboer niet rechtsreeks verkoopt, wordt verhandeld via energiebeurzen. Daar wordt het gekocht door andere stroomaanbieders die ook een mooi stukje 'groen' in de etalage willen.

Van de 32 Nederlandse energiemerken maken er 22 zelf geen stroom. Ze zijn submerk van een grote aanbieder of handelaar die zelf een stroomproduct samenstelt. Wie geen zin heeft om de prijs-kwaliteitverhouding van 32 aanbieders te vergelijken, kan een vergelijkingssite dat werk laten doen.

Maar ook daar is het oppassen, want het wemelt van 'groene' vergelijkers met namen als vergelijkgroenestroom.nl, greenprices.nl en vergelijkgroenenergie.nl. Bij sommige kun je niet eens kiezen of je groene of sjoemelstroom wilt. 'Als u wilt weten om wat voor groene stroom het gaat, moet u zelf de leverancier bellen', zegt de helpdesk van degroenestroomvergelijker.nl.

Groen restje

We beperken ons tot twee vertrouwde namen om te zien welk verschil hun aanpak oplevert. Independer.nl volgt de methode van Hier Klimaatbureau. De vergelijkingssite van de Consumentenbond hanteert de normen van de andere milieuorganisaties. Bij beide kiezen we voor de groenst mogelijke energie uit Nederland, een vast contract voor drie jaar en zowel stroom als gas.

De Consumentenbond adviseert: 1. Pure Energie, 2. Qurrent en 3. Greenchoice. Bekende namen aan de bovenkant van de ranglijst. Bij Independer.nl verschijnt een andere topdrie: 1. Vandebron 2. Budget Energie en 3. Pure Energie. 'Het liefst zouden we beide methoden gebruiken', zegt Serge van Lier van Independer. Maar ook na gesprekken met beide partijen is dat niet gelukt. De visies zijn nog niet te verenigen.

Voorlopig kiest Independer op productniveau. Waardoor bijvoorbeeld Budget Energie hoog kan scoren, terwijl de groene stroom van deze aanbieder voor 79 procent uit sjoemelstroom bestaat en voor slechts 4 procent uit Nederlandse windenergie. Uit dat laatste groene restje kwam dit aanbod tevoorschijn. Misschien is de vergelijking van de Consumentenbond dan toch eerlijker.

Vragen over milieuvriendelijk gedrag of tips voor deze rubriek?

Mail naar groen@volkskrant.nl