‘Fysiek tekort verklaart hogere olieprijs’

‘Alle signalen wijzen op een fysiek tekort aan olie. Het is dus niet zo moeilijk om te voorspellen dat de prijs van een vat olie omhoog gaat’, zegt oliekenner Cyril Widdershoven (44) van Capgemini.

Widdershoven loopt al jaren de bijeenkomsten af van de Organisatie van Olieproducerende landen, de OPEC. Half november was hij als een van de weinige Nederlanders ook bij de laatste top van de OPEC in de Saoedische hoofdstad Riyad.

‘De OPEC-ministers spreken in het openbaar vooral over de invloed van speculanten op de olieprijs en over de risico’s van de zwakke dollar. Maar al deze aandacht voor de financiële markten verhult het ware probleem van de OPEC-landen: er is nu al een fysiek tekort aan olie.’

‘Uiteraard zijn er andere investeerders actief in de oliemarkt en -dankzij hun aanwezigheid schommelt de olieprijs soms heftig heen en weer en liggen de prijzen 5 tot 10 dollar hoger. Maar deze investeerders zijn niet de hoofdoorzaak van de prijsstijgingen. Doordat het aanbod de vraag niet bij kan houden, gaat de prijs van olie omhoog. Nu roepen analisten in koor dat het 125 dollar wordt. Wie weet. Het kan ook verder omhoog. De energieminister uit Indonesië citeerde al eens Captain Kirk uit Startrek ‘We zijn op weg naar onbekend terrein.’’

Waaruit blijkt dat er te weinig olie op de markt komt?
‘Kijk naar de strategische voorraden die allerlei landen aanhouden. Die voorraden zijn aan het slinken. Als het aanbod de vraag niet kan bijhouden, worden deze reserves aangesproken. En de situatie zal alleen maar nijpender worden. Voor 2008 zullen mede door de groei in China en India dagelijks 1,2 miljoen vaten olie extra nodig zijn.’

Olieland Saudi-Arabië doet voorkomen alsof zij die extra olie desgevraagd wel kunnen leveren?
‘Dat is maar zeer de vraag. Officieel zegt de OPEC dat er nog 2 miljoen vaten per dag extra geproduceerd kunnen worden, maar tijdens een presentatie in Riyad verscheen opeens het getal 820 duizend op het scherm. Oeps, foutje, de reservecapaciteit is minder hoog.

‘Alle nieuwe projecten om olie te winnen die in 2007, 2008 en 2009 gereed zouden zijn, zijn door staatsbedrijf Saudi Aramco al naar voren gehaald. En toch haalt het land minder olie uit de grond dan enkele jaren geleden. Dat ondersteunt de theorie dat de bestaande olievelden in Saoedi-Arabië minder produceren dan je zou verwachten. Door drukverlies daalt bij een normaal veld de opbrengst jaarlijks met 6 à 8 procent. In Saudi-Arabië ligt dat percentage eerder rond de 15 procent.’

Hoe komt dat?
‘Het land is erg gesloten, dus voor de buitenwereld blijft het enigszins gissen. Maar de algemene opvatting luidt dat er sprake is geweest van mismanagement, de velden zijn te veel met water geïnjecteerd om de druk op te voeren. Er is in het verleden te veel olie gewonnen in korte tijd. Saudi-Arabië heeft twintig jaar lang de oliekraan desgewenst open en dichtgedraaid om schokken in de olievraag op te vangen. Schokkerige oliewinning is voor een veld niet goed.’

Daar komt bij volgens Widdershoven nog bij dat er toenemende twijfel is over de oliereserves van Saudi-Arabië nog bezitten. ‘Als ik mijn zoontje een snoeppot geef en hij haalt daar elke dag een snoepje uit, dan is na verloop van tijd de voorraad in de pot toch ook minder. In Saudi-Arabië halen ze al twintig jaar lang zo’n 3,6 miljard vaten olie per jaar uit de grond. Maar toch blijft hun voorraad volgens hun statistieken dezelfde, terwijl er in die periode geen grote ontdekkingen van nieuwe velden zijn geweest om de voorraad aan te vullen.’

Krijgen de aanhangers van de peak oil theorie dan toch gelijk? Zij voorspellen dat de olieproductie in de wereld over zijn hoogtepunt heen is.

‘Noem me zeker geen aanhanger van peak oil. Die groep voorspelt al dertig jaar dat de olie bijna op is, maar verschuift die termijn telkens vooruit. Ooit krijgen deze aanhangers van deze theorie natuurlijk gelijk, want de olie raakt op. Maar ook op dit moment is niet gezegd dat de olieproductie al aan zijn plafond zit. Waar het vooral om draait is dat door een gebrek aan investeringen in de jaren negentig er nu te weinig nieuwe velden beschikbaar zijn. Het duurt zeker vijf a zes jaar voordat de huidige toestroom van nieuwe investeringen leidt tot extra olie. Tot die tijd kan de prijs van een vat omhoog schieten.’