Fiscus jaagt 32 miljard de grens over

Hoppa: 32 miljard euro de grens over, naar Ierland dit keer. Nog net voor de jaarwisseling. Het gaat om beleggingsfondsen in ‘herverpakte bedrijfsleningen’, zoals het FD dat noemt, en zij vluchten voor de btw die ze vanaf volgend jaar zouden moeten betalen.

Btw betalen moet iedereen die in zaken zit, of hij huisschilder is, wietteler of bankier. Maar tot en met dit jaar had een groep van bijzondere vermogensbeheerders een vrijstelling voor een deel van de btw-verplichting. Het gaat om fondsen die bedrijfsleningen overnemen van banken. Die leningen verdelen ze over fondsen, die op hun beurt weer een beursnotering krijgen. Securitisatie heet die operatie (die een slechte naam kreeg omdat securitisatie een van de wortels was van de financiële crisis van 2008).

Dit najaar spande een groep van deze fondsen, 78 stuks, allemaal bestuurd door trustmaatschappij TMF, een kort geding aan tegen het beëindigen van de btw-vrijstelling, maar de rechter achtte zich niet bevoegd.

Vrijstelling op tijdelijke basis

Het kan nog blijken dat de belastingvlucht naar Ierland voorbarig is. Onlangs deed de Hoge Raad een uitspraak in een verwante zaak, en nu bekijkt de Belastingdienst opnieuw of de herverpakkers van bedrijfskredieten misschien toch nog voor btw-vrijstelling in aanmerking komen. Tijdens die studie, die tot midden volgend jaar duurt, wordt de vrijstelling op tijdelijke basis verlengd.

Maar ‘dat is te laat en te weinig’, zegt Philippe Steffens van advocatenkantoor Baker McKenzie die de beleggingsfondsen juridisch bijstaat. De fiscale doolhofjes zijn al te ver met hun voorbereidingen op hun vertrek. ‘Zij hebben geen enkel vertrouwen in de Nederlandse Belastingdienst’, zegt Steffens. ‘De verhuizing is nagenoeg al klaar.’

De exodus gaat de Belastingdienst zeker tientallen miljoenen euro’s kosten, zijnde de optelsom van tal van belastingen die de fondsen wel betaalden. In theorie zou de Belastingdienst, door de vrijstelling in te trekken, rond 30 miljoen euro aan btw-afdrachten binnen moeten krijgen. ‘Maar bijna geen enkel land in Europa heft op deze diensten btw’, zegt Steffens. Dus de kans dat dat zou zijn gelukt, was wel heel klein.