Europa wil af van onderbetaling buitenlandse werknemers
Werknemers in Europa moeten gelijk loon krijgen als zij hetzelfde werk doen. Ook moet het zogenoemde detacheren van werknemers zo mogelijk aan een termijn worden gebonden. Dit moet een eind maken aan oneerlijke concurrentie tussen werknemers en tussen bedrijven.
Zeven EU-lidstaten vragen Marianne Thyssen om hierover nog dit jaar met voorstellen te komen. Zij is Europees commissaris voor Werkgelegenheid, Sociale Zaken en Arbeidsmobiliteit. Minister van Sociale Zaken Lodewijk Asscher (PvdA) heeft het initiatief genomen en beschouwt het als een groot succes dat hij gesteund wordt door Duitsland, Frankrijk, Oostenrijk, Zweden, België en Luxemburg. Hij verwacht de komende tijd groeiende steun, ook uit Oost-Europa. 'Zij vinden het ook vreselijk als hun mensen hier worden uitgebuit of met de nek aangekeken worden.'
Het gaat om een wijziging van de zogeheten detacheringsrichtlijn uit 1996. Deze regelt het vrij verkeer van werknemers in de Unie en bepaalt onder welke voorwaarden zij in een ander land voor hun werkgever aan de slag mogen. Ze moeten volgens de wettelijke minimumeisen betaald worden: volgens de 'harde kern' van de cao in het ontvangende land. Zo moet een Portugese bouwvakker in Nederland minimaal het minimumloon krijgen, maar geldt ook een selectie afspraken uit de Nederlandse bouw-cao.
Code oranje
Volgens Asscher worden met deze richtlijn 'hele businessmodellen' gebouwd die het sociale stelsel en cao's ondergraven. 'Twee jaar geleden heb ik daar Code Oranje over uitgeroepen. Toen heb ik extreem negatieve reacties gekregen, werd ik uitgemaakt voor xenofoob. Maar langzamerhand win ik aan gehoor. Want door het misbruik van deze richtlijn en de businessmodellen wordt het draagvlak voor de Europese gedachte ondergraven. En dat kan toch niet de bedoeling zijn.'
Hij wijst erop dat buitenlandse werknemers hier voor hun werkgever aan de slag mogen en zich aan de 'harde kern' van de Nederlandse cao moeten houden. 'Hier krijgt iemand met tien jaar ervaring beter betaald dan iemand die net komt kijken. Een buitenlandse werknemer met tien jaar ervaring, die hier voor zijn bedrijf en klus komt doen, krijgt betaald alsof hij net komt kijken. Dat wringt.'
De zeven lidstaten van de Unie willen dan ook dat meer arbeidsvoorwaarden gaan gelden voor gedetacheerde buitenlandse werknemers. Daarnaast willen ze onderzoeken of de detachering aan 'een termijn' kan worden gebonden. Ook wil Asscher een betere aanpak van fraude en een grensoverschrijdende inspectie.
Ketenaansprakelijkheid
Hij wil bovendien ketenaansprakelijkheid Europees regelen, waarbij de hoofdaannemer, ook op sociaal vlak, verantwoordelijk is voor de onderaannemer. In Nederland heeft Asscher dit bij wet geregeld, nu wil hij dit op Europees niveau vastleggen. 'Zo creëer je een gelijk speelveld binnen de interne markt en krijg je arbeidsmobiliteit zoals die bedoeld is. Want de arbeidsmarkt is maakbaar.'
Dit najaar moet de Europese Commissie met een reactie komen op het verzoek van de zeven lidstaten. Asscher hoopt vaart achter wijziging van de detacheringsrichtlijn te kunnen zetten als Nederland het eerste halfjaar van 2016 voorzitter van de EU is. Een meerderheid van de lidstaten kan de richtlijn wijzigingen, mits hun inwoners samen meer dan 65 procent van de EU-bevolking uitmaken.
