Euro Big Bang

Van onze verslaggever

Nico Goebert

AMSTERDAM

De nominale waarde zegt dus niets over de werkelijke waarde van een aandeel. 'Je gebruikt het nooit', zegt de woordvoerder van de beurs. 'Het is alleen maar leuk uit historisch oogpunt. Het geeft aan wat je overgrootvader ooit betaald heeft voor een aandeel toen de stukken voor het eerst werden uitgegeven. Maar wat doet de nominale waarde van een aandeel er nu nog toe?'

De beurs wil er vanaf. Niet omdat de nominale waarde overbodig is voor de handel - dat is immers al jaren het geval - maar omat het de 'Big Bang' nodeloos ingewikkeld maakt. De beurs maakt zich op voor de Grote Klap op 4 januari 1999, de eerste beursdag van dat jaar. In de vroege ochtend van die dag schakelt de Amsterdamse beurs in één keer over van de gulden op de euro.

De beurzen van Frankfurt en Parijs hebben al eerder laten weten de eerste mogelijkheid aan te grijpen voor de omschakeling. Andere Europese zullen ongetwijfeld volgen, verwacht de woordvoerder van de Amsterdam Exchanges (AEX). 'Je doet mee of je valt eruit.'

Maar de nominale waarde staat een soepele omschakeling in de weg, meent de beurs. Even aangenomen dat de euro begin 1999 even veel waard is als de ecu nu - 2,19750 gulden - zou de nominale waarde van een aandeel Philips na de Big Bang uitkomen op 4,5506257 euro. Die uitkomst zou dan toch weer aangepast moeten worden tot een hanteerbaar bedrag. Deze 'redenominatie', zo waarschuwt de beurs 'is een duur proces, administratief ingewikkeld, juridisch en technisch onnodig en mogelijk verwarrend voor de belegger.'

Vandaar dat de AEX een drastische oplossing voorstelt, namelijk afschafing van de nominale waarde. Probleem is dat aandelen volgens de Nederlandse wet een nominale waarde moeten hebben. Elders in Europa geldt die bepaling echter niet en andere buurlanden die meedoen aan de Economische en Monetaire Unie (EMU), staan op het punt die wettelijke eis te schrappen.

De beurs zou graag zien dat ook de Nederlandse wetgever de uitgifte van aandelen zonder nominale waarde mogelijk maakt. En wel voor 1 januari 1999. Dat zou een eventuele redenominatie als gevolg van de overgang op de euro geheel overbodig maken. De AEX erkent wel dat er een 'aantal juridisch-institutionele en fiscale' problemen zijn verbonden aan de afschaffing van de nominale waarde, maar die zijn 'in de praktijk oplosbaar'.

'De wetgever moet deze suggestie dan wel snel oppikken', waarschuwt de woordvoerder van de beurs, want met wetswijziging gaat al snel een jaar of anderhalf heen. Als de Nederlandse wetgever niets voelt voor het schrappen van de wettelijke bepaling over de nominale waarde, kunnen bedrijven omrekening in euro's beter achterwege laten of op zijn minst uitstellen tot na 1 januari 1999, zo luidt het avies van de beurs. In dat geval bestaat de kans dat bij omschakeling op de euro het nodig blijkt door afronding het kapitaal van de onderneming te verhogen of te verlagen. De minimale, nominale waarde zou in ieder geval 1 eurocent moeten zijn, vindt de beurs.

Voor de handel in aandelen is de omzetting van de nominale waarde van guldens in euro's absoluut niet nodig. Er wordt nu al gehandeld in aantallen aandelen en dat blijft ook na de Big Bang het geval. Ook de orderaanlevering in Nederland gebeurt niet in guldens of euro's maar in aantallen te kopen of te verkopen aandelen. Uiteindelijk zijn het de beursgenoteerde ondernemingen zelf die beslissen of zij de nominale waarde van hun aandelen omrekenen of niet.

De Euro Big Bang begint eigenlijk al meteen op Nieuwjaarsdag 1999 als de centrale banken overschakelen op de euro. De beurs kan pas drie dagen later, op de eerste werkdag van het jaar, beginnen. De koersen worden dan meteen in euro's genoteerd. Op 30 december 1998, de laatste beursdag voor de Big Bang, worden na het sluiten van de handel alle ordersystemen geleegd. Vier dagen later pas mogen de kopers terugkomen. Met euro's.