EU-compromis: omstreden onkruidverdelger RoundUp blijft voorlopig toch verkrijgbaar

Geruime tijd was het onzeker of de vergunning zou worden verlengd. Eerder deze maand waren er nog te weinig voorstanders. Nu stemden achttien landen voor, waaronder Nederland, Duitsland en Polen. Negen landen stemden tegen. Portugal onthield zich.

Glyfosaat zit verwerkt in het veelgebruikte RoundUp, een product van de Amerikaanse multinational Monsanto. Critici waarschuwen voor de schadelijke effecten van het middel voor mens en milieu. Volgens de agrarische industrie is het onmisbaar voor de voedselvoorziening.

Het besluit om de vergunning met vijf jaar te verlengen is een compromis. Spanje en Nederland waren, net als de Europese Commissie, aanvankelijk voor een verlenging van tien jaar. Er waren minstens zestien voorstemmers nodig. Maandenlang lukte het niet om die gekwalificeerde meerderheid te krijgen.

Het Europees Parlement sprak zich onlangs met een krappe meerderheid uit voor een geleidelijke uitfasering in de komende vijf jaar. De meeste lidstaten wilden daar niet aan. Tot onvrede van onder meer Italië, Frankrijk en Luxemburg. Deze landen behoren tot de tegenstemmers.

Discussie

Glyfosaat is door IARC, het agentschap voor kankeronderzoek van de Wereldgezondheidsorganisatie, bestempeld als 'waarschijnlijk kankerverwekkend'. Volgens twee Europese instituten - de Europese Autoriteit voor Voedselveiligheid (EFSA) en het Europees Agentschap voor chemische stoffen (ECHA) - is het middel veilig.

De consumentenorganisatie foodwatch reageerde verontwaardigd op het besluit van de lidstaten. 'Onverteerbaar'. Net als Greenpeace: 'De Europese Commissie en de meeste regeringen hebben de waarschuwingen van onafhankelijke wetenschappers en de uitspraak van het Europees Parlement genegeerd. Dreigementen van het bedrijfsleven wegen kennelijk zwaarder dan de gezondheid van mens en milieu.'

De CDA-Europarlementariër Annie Schreijer toonde zich ingenomen met de beslissing. 'De meeste lidstaten lieten zich gelukkig leiden door de onafhankelijke wetenschappelijke adviezen van de EU-agentschappen EFSA en ECHA, niet door emotie en angst.' Landbouwminister Carola Schouten (CU) zei eerder zich maximaal in te willen zetten voor alternatieve, groene bestrijdingsmiddelen. Chemische middelen moeten volgens haar pas in laatste instantie worden gebruikt.

Weer komt het onkruidgif glyfosaat, hoofdbestanddeel van Monsanto's RoundUp, met de schrik vrij: een Europees verbod lijkt voorlopig van de baan. Hoe kon een landbouwgif dat toch redelijk goed zijn werk doet zo in diskrediet raken? Een antwoord in drie lessen.

Vorige week sprak een meerderheid van de parlementariërs zich nog uit voor het uitbannen van het bestrijdingsmiddel.

Een kankeragentschap noemde Monsanto's landbouwgif glyfosaat 'waarschijnlijk kankerverwekkend'. Nu heeft Europa de goedkeuring van het middel met vijf jaar verlengd. In academische kringen groeit het verzet.