Eneco te koop, na Rotterdam en Den Haag wil ook Dordrecht van aandelen af
Energiemaatschappij Eneco staat te koop. Dordrecht wil het pakket van 9 procent van de aandelen verkopen. Eerder al besloten Rotterdam en Den Haag, de grootste aandeelhouders van Eneco, hetzelfde.
Samen hebben deze drie 57,29 procent van de aandelen, en dus is een meerderheid van de aandelen te koop. Dordrecht ziet 'geen zwaarwegend publiek belang' om de aandelen vast te houden.
Vijftig andere aandeelhoudende gemeenten, met vaak pakketjes van fracties van een procent, beraden zich nog. Ze hebben met elkaar afgesproken voor 31 oktober te besluiten wat ze willen: verkopen of houden. Pas daarna zal het verkoopproces echt kunnen beginnen. Volgens Eneco ligt de regie over die verkoop niet bij het bedrijf, maar bij de aandeelhoudende gemeenten.
Met het besluit van Dordrecht lijkt een herhaling te worden opgevoerd van wat acht jaar geleden gebeurde met Nuon en Essent. Die werden toen verkocht, aan respectievelijk Vattenfall en RWE, elk voor maar liefst 9 miljard euro. De toenmalige aandeelhouders werden rijk, sommigen (zoals de provincie Gelderland die 4,6 miljard euro kreeg, en Brabant met 3 miljard) zelfs steenrijk.
Ook voor Eneco zou destijds zeker een koper zijn geweest, maar Eneco blokkeerde de verkoop. Het bedrijf weigerde zijn netwerk van hoogspanningskabels, transformatorhuisjes en gaspijpen af te splitsen, zoals de wet voorschreef. Pas op 1 februari werd die splitsing, afgedwongen door de rechter, bezegeld met de afsplitsing van netwerkbedrijf Stedin.
Pas sindsdien mogen de gemeenten hun aandelen verkopen. Het Financieele Dagblad rekende onlangs voor dat het bedrijf 2,7 miljard euro kan opleveren. Dat is minder dan eenderde van het bedrag waarvoor Nuon en Essent van de hand gingen, maar in de gemeentehuizen van de aandeelhouders zullen ze met rode oortjes naar die rekensom kijken. De drie grootste aandeelhoudende gemeenten krijgen ruwweg een bedrag ter grootte van eenvijfde van hun jaarbegroting in de schoot geworpen. De gemeente Den Haag bijvoorbeeld zou van de opbrengst twee tot drie jaar haar uitgaven aan onderwijs kunnen betalen.
3,5 miljoen huishoudens
De vraag is wie Eneco kan, mag en wil kopen. Volgens Machiel Mulder, hoogleraar energiemarkten aan de Rijksuniversiteit van Groningen, zouden Vattenfall of RWE kunnen besluiten Eneco erbij te kopen. Dat hoeft volgens Mulder niet tot problemen met de mededingingspolitie ACM te leiden. 'De vraag is: kan de koper door Eneco over te nemen, de marktprijzen beïnvloeden? Ik denk het niet.' Volgens hem is de energiemarkt in Nederland zo versnipperd en zo concurrerend dat zelfs de grootste partijen niet de prijs naar hun hand kunnen zetten.
Als stroomproducent is Eneco vrij klein, maar op de consumentenmarkt is het een grootmacht: het bedient 3,5 miljoen huishoudens. Stel dat Vattenfall toeslaat, dan zouden de Vattenfall-dochters Nuon en Eneco misschien wel meer dan de helft van de markt in handen hebben. Maar wat dan nog, zegt Mulder. 'Elk jaar stappen er meer mensen over naar een andere energieleverancier.' Dus als de gecombineerde Vattenfall-dochters hun prijzen zouden verhogen, zouden ze alleen maar klanten kwijtraken.
De woordvoerder van Eneco kan het gebrek aan enthousiasme voor de naderende verkoop niet verbergen. 'Als de aandeelhouders besluiten hun aandelen te verkopen, dan is dat hun goed recht. Het heeft niet zoveel zin daar een oordeel over te geven.' Eneco heeft wel een reeks belangrijke wensen. De aandeelhoudende gemeenten moeten bij het kiezen van een koper niet alleen op een lekkere prijs letten, maar ook op het behoud van werkgelegenheid. 'En we vinden het heel belangrijk dat we door kunnen gaan met de groene missie waarmee we tien jaar geleden zijn begonnen', zegt de woordvoerder.
