Elektrische auto kost fiscus zeker half miljard

De fiscale stimuleringsmaatregelen voor (semi-)elektrische auto's die in 2013 van kracht waren hebben zeker een half miljard euro gekost. De autobranche, die tot voor kort lobbyde voor de belastingvoordelen, keert zich nu tegen de fiscale maatregelen.

Dit blijkt uit onderzoek van de Volkskrant. Vorig jaar zijn ruim 22 duizend stekkerauto's verkocht, een veelvoud van de jaren daarvoor. Dat was vooral het gevolg van de onverwacht sterk toegenomen populariteit van hybride auto's als de Mitsubishi Outlander PHEV en de Volvo V60 Plug-in Hybrid.

De terreinwagens hebben zowel een batterij als een tank en kunnen 30 kilometer op elektriciteit rijden voor zij op fossiele brandstof overschakelen. De auto's komen in aanmerking voor een groot aantal subsidieregelingen.

31 duizend euro voordeel
De financiële voordelen voor kopers van de best verkochte stekkerauto van 2013, de Mitsubishi Outlander PHEV (dealerprijs zonder BTW ruim 40 duizend euro), konden oplopen tot 31 duizend euro.

De totale kosten van het stimuleren van elektrisch rijden zijn niet bekend. Het ministerie van Economische Zaken schoot in 2013 door het hiervoor geldende plafond van 125 miljoen euro. De Belastingdienst liep honderden miljoenen mis doordat de stekkerauto's zijn vrijgesteld van fiscale bijtelling.

Het ministerie van Financiën laat weten dat vorig jaar is besloten de stapeling van subsidies in te perken, omdat er veel meer modellen in aanmerking kwamen 'voor het totale pakket aan belastingvoordelen' dan gepland. Het ministerie wijt dit aan 'snelle technologische ontwikkelingen' en evalueert in de loop van 2014 de fiscale regelingen rond zuinige auto's.

In december 2013, de topmaand voor de stekkerauto's, zijn kentekens uitgereikt voor meer dan 2.000 Volvo V60's, bijna 5.000 Mitsubishi Outlanders, ruim 700 Opel Ampera's en 577 volledig elektrische Tesla's. Volgens de kentekendienst RDW is sinds 1 januari van dit jaar - toen de fiscale voordelen werden ingeperkt - de verkoop van de hybride auto's sterk teruggevallen.

Leaserijders
De fiscale voordelen zijn vooral terechtgekomen bij leaserijders en zelfstandig ondernemers, die veel belasting betalen. zzp'ers die in 2013 een stekkerauto kochten profiteerden van een vrijstelling van de wegenbelasting, nul procent bijtelling voor privégebruik, de milieu-investeringsaftrek, de kleinschaligheidsinvesteringsaftrek, de willekeurige afschrijving, btw-aftrek en de mkb-winstvrijstelling.

De autobranche lobbyde tussen 2011 en 2013 krachtig voor de fiscale stimulering. Nu is zij van inzicht veranderd. Brancheorganisaties als de Bovag en de RAI zeggen dat de stimuleringsmaatregelen zijn doorgeschoten en de markt te veel verstoren.

'Het is raar dat Mitsubishi de eerste maanden de totale, wereldwijde productie van de Outlander PHEV naar Nederland heeft verscheept. En dat bij Volvo 60 procent van alle V60's onze kant op kwamen. De rest van Europa haalt de schouders op over die modellen, maar Nederland is in de ban ervan', zegt Tom Huyskens van de Bovag.

'Het fiscale voordeel is sinds 1 januari al flink teruggeschroefd, omdat niemand had voorzien dat het zo hard zou gaan. Wij zijn voor de toekomst voorstander van een minder rigoureus systeem', aldus Huyskens.

Maarten van Biezen, hoofd mobiliteit van Natuur & Milieu, zegt nog steeds achter de fiscale maatregelen te staan. 'We wilden met zijn allen de markt voor elektrisch rijden versnellen. Dat is gebeurd. De hybrides hebben daar veel voor gedaan en hun opmars heeft geleid tot een veel betere infrastructuur voor elektrische auto's. De gebruikers van zuinige auto's zijn de grote winnaars, net als het milieu. Dat is belangrijker dan de winstgevendheid van de autobranche die wellicht in het geding is gekomen.'

Zware lobby
CDA-kamerlid Pieter Omtzigt, die in 2011 streed tegen het optuigen van te uitbundige regelingen voor hybrides en elektrische auto's, zegt dat de regeling meer kwaad dan goed heeft gedaan. 'Alle doemscenario's zijn uitgekomen. Er is veel geld weggegooid zonder een slag inzake duurzaamheid te hebben gemaakt. Zo weet niemand of hybrides wel worden opgeladen of gewoon op benzine rijden en intussen wel alle groene voordelen opstrijken.'

Het CDA-Kamerlid moest in 2011 het onderspit delven tegenover een zware lobby. Die werd gevoerd door Natuur & Milieu, de autobranche, de toenmalige bewindslieden van VVD en CDA die niet op hun schreden wilden terugkeren en prins Maurits van Oranje, die was ingehuurd als speciaal ambassadeur van de elektrische auto.

'We hebben de duur van de maatregelen weten te verkorten, anders was het nog veel kostbaarder geworden', zegt Omtzigt. 'Je kunt wel iets doen om elektrisch rijden aantrekkelijk te maken, maar het is te gek om die auto's bijna gratis te maken.'

Vandaag in de Volkskrant: 'Zonder fiscale stimulans was het nooit zo snel gegaan.'