REPORTAGE
Een rondje racen, en dan naar huis in je nieuwe Porsche
Uit alle windstreken komen klanten hun nieuwe Porsche ophalen bij de hypermoderne fabriek in Leipzig, die steeds meer auto's maakt. De stad profiteert dankbaar.
Als een kleine jongen in een modeltreinenwinkel loopt mijnheer Lee rond de Porsche 918 Spyder. Hij schiet met zijn smartphone tientallen foto's van de zilverkleurige, hybride sportwagen. Mijnheer Lee moet zich haasten, de Duitse eigenaar maakt zich met zijn nieuwe auto op voor een rondje over de nabijgelegen testbaan.
Wanneer de zilveren, hybride wagen stilletjes wegglijdt - pas verderop schiet de motor spectaculair aan - vertelt mijnheer Lee dat hij hier speciaal uit Hongkong voor naar Leipzig is gekomen. Om zijn eigen Porsche, een Carrera 911, te komen ophalen.
Zijn aankoop was weliswaar niet zo prijzig als de 918 Spyder (instapprijs 786 duizend euro), mijnheer Lee moest er toch ook iets meer dan de prijs van een modaal woonhuis in de Duitse provincie voor neertellen. Straks mag de Chinese Porsche-fan er ook mee op de Rundstrecke, waar zojuist de Spyder al weer met een bulderend geluid voorbijkomt.
Morgen waagt mijnheer Lee zich met zijn nieuwe aanwinst op de autobahn. Richting Stuttgart gaat het dan over de Duitse autoweg, waar - menig buitenlandse autoliefhebber krijgt er een natte droom van - op talrijke trajecten geen maximumsnelheid bestaat.
Na al deze racerij, hopelijk zonder kleerscheuren en bekeuringen, vliegt mijnheer Lee terug naar Hongkong. De aankoop wordt nagestuurd. Per schip.
Zoals mijnheer Lee vind je ze hier wel vaker, bij het Kundenzentrum van Porsche in Leipzig. Daar waar affiches van de beroemde Porsche-rijder, en acteur, Steve McQueen aan de muur hangen, komen niet alleen Duitse, maar ook Amerikaanse, Arabische, Chinese, en ja, Nederlandse klanten hun nieuwe Porsche ophalen. Vers uit de fabriek mogen ze er op de speciale Rennstrecke, met zijn tien nagebouwde beroemde bochten uit Monza, Monaco, Francorchamps en Nürburgring, het gaspedaal flink indrukken.
Er zijn uiteraard beroemde - en wellicht ook beruchte - klanten bij. Nu we hier toch zijn: komen hier weleens types van twijfelachtig allooi, vergezeld van lijfwachten, hun wagens ophalen? Arabische oliesjeiks? Russische maffia misschien?
Vergeet het, de lippen blijven bij Porsche stijf op elkaar. Men gaat uiterst discreet met het klantenbestand om. Zo komen we uiteraard ook niet te weten of veel snelle jongens uit de bankenwereld hier regelmatig hun bonussen komen inruilen voor het allernieuwste model.
Nur einfach geil
Dat Porsche-fanaat Udo Lindenberg zijn nieuwste karretjes ook in Leipzig komt ophalen, is overigens geen geheim. De beroemde Duitse rockzanger mag de dure auto ook graag schilderen: 'Ich finde das alles einfach nur geil', zei hij onlangs op een autoshow.
De wereld mag de laatste jaren in een crisis zijn geraakt, hier bij Porsche merkt men er weinig van. Liefst 162 duizend Porsches werden vorig jaar verkocht en dat waren er ruim 10 procent meer dan in 2012.
Best verkochte model? De dure, brandstof slurpende Cayenne.
Dit jaar zullen het er naar verwachting weer meer zijn, lezen we in bedrijfsblad Carrera. De verkopen tot en met augustus gaven al een plus van 12 procent aan. Alleen in China werden tot die maand al meer dan 28 duizend auto's van het exclusieve Duitse merk verkocht. Overal, ook in crisisgebied Europa, stijgen de verkoopcijfers. Crisis? Hoezo crisis?
Bij Porsche in Leipzig laat zich die groei goed illustreren. Het bedrijf dat van oudsher in Stuttgart-Zuffenhausen (vanzelfsprekend adres: Porscheplatz 1) is gevestigd, opende hier in 2002 een fabriek. Begonnen werd met 300 werknemers, tegenwoordig werken er al 3.000. De modellen Cayenne, Macan en Panamera rollen er van de lopende band. Vorig jaar in totaal 106 duizend stuks, vertelt Julia Pirlich, perswoordvoerster van het concern.
Aan het eind van de vorige eeuw zocht het bedrijf uit het zuidelijke Baden-Württemberg naar meer ruimte. Die werd hier in het lege land van de voormalige DDR gevonden, net ten noordwesten van Leipzig. 'We kunnen hier de komende jaren nog groeien, we liggen centraal in Europa, er zijn goede spoorverbindingen en het vliegveld ligt ook vlakbij', vertelt Thomas Riediger, 'Leiter Planung' van Porsche. Bovendien, zegt hij, komen er al eeuwenlang goede ambachtslieden uit de deelstaat Saksen, daar waar Leipzig ligt. '80 procent van de werknemers komt uit de regio.' Riediger is er zelf ook een voorbeeld van.
Wakker gekust
Sinds de eerste spade hier de Oost-Duitse grond in ging is het snel gegaan. 'Porsche heeft Leipzig wakker gekust', zei burgemeester Burkhard Jung ooit. De SPD-politicus rekende voor dat voor elke Porsche-medewerker er ook nog eens twee of drie arbeiders in toeleveringsbedrijven werkzaam zijn.
Met Porsche kwam bovendien ook BMW naar Leipzig, dat even verderop zijn nieuwe vestigingen heeft. Daar worden onder meer de elektrische modellen i3 en i8 gebouwd. Leipzig, de nieuwe Duitse autostad.
Loopt het qua werkgelegenheid in andere delen van de voormalige DDR, 25 jaar na de val van de Muur, niet echt soepeltjes, in en rond Leipzig heeft men geen klagen. Sinds 2005 zijn er 35 duizend nieuwe arbeidsplaatsen gecreëerd. Ook de Amerikaanse webwinkel Amazon vestigde zich er. Pakkettendienst DHL verhuisde van Brussel naar het vliegveld van Leipzig.
Je zou kunnen zeggen dat het in Saksen met Porsche is begonnen. 'Mit Porsche kam die Wende in Leipzig', kopte de Frankfurter Allgemeine Zeitung onlangs. Het was de filosofie van Porsche om een steentje bij te dragen aan de re-industrialisatie van Oost-Duitsland, zeggen ze nu trots bij Porsche.
Het bedrijf is ondertussen al weer aan het uitbreiden. Er wordt een nieuwe productiehal gebouwd, waar in 2017 de populaire Panamera zal worden gemaakt. Ook dit toonbeeld van Duitse ingenieurskunst levert weer vele indirecte, extra arbeidsplaatsen op. Niet alleen in het Duitse Saksen, ook het Nederlandse bedrijf BFG ('op ons kunt u bouwen') draait op het zanderige terrein betonmortelschroefpalen in de grond.
In de hal ernaast leidt Norbert Wagner rond. De baas van de carrosseriebouw zet met 400 mensen en 400 robots de carrosseriedelen van de Macan en de Panamera in elkaar. Het is de fabriek van de toekomst, de gele robots doen onvermoeibaar het zware werk (lassen, slepen, tillen, in elkaar zetten), de mens controleert het proces op beeldschermen. Het is een fascinerend schouwspel.
Wagner: 'Ik werk al meer dan 25 jaar in deze branche, vroeger bij Mercedes en Opel, maar het proces is echt veranderd. En de mens is er beter van geworden. Eentonige werkzaamheden worden nu overgelaten aan de robot. Vroeger was je met 55 uitgewerkt, kapot getild, lichamelijk gebroken.'
De komst van de robot heeft de mens niet verjaagd, verre van dat, zegt Wagner. 'De mens kan zich nu bezighouden met intelligenter werk, met logistiek, planning, programmeren van de robots. We hebben straks, als de nieuwe hal hiernaast klaar is, weer meer personeel nodig.'
De menselijke arbeiders werken in drie ploegendiensten, dag en nacht, vaak ook in de weekends om aan de enorme vraag naar Porsches te voldoen. De gele Kukarobotten draaien door en door, die doen niet aan diensten, hoeven niet te schaften. Wagner: 'Ze kunnen jaren mee.'
Hij verwacht dat robots in de nabije toekomst nog meer werk overnemen, 'al hebben we hier bij Porsche de grootste robotrevolutie voorlopig achter ons. Hoe het er over vijftien, twintig jaar uitziet, weet ik natuurlijk niet.'
Geen spatje olie
Een hal verder worden de auto's in elkaar gezet. Dat blijft meer mensenwerk. De auto's - alle modellen door elkaar heen, stuur links, stuur rechts, het ziet er voor de leek als een enorme logistieke puzzel uit - worden door teams bewerkt. Daar gaan de kabels er in, hier de bekleding, verderop worden motorblokken in de carrosserie gehangen. Wat opvalt: alles is schoon, het is relatief stil, geen spatje olie te zien.
Op beeldschermen waar de werknemers de voortgang van het proces invoeren, is te zien waar de auto uiteindelijk naartoe gaat. Deze goudkleurige Panamera blijft in Duitsland. Het is leuk fantaseren, is de klant soms een voetballer? Verderop een witte Macan, die bedoeld is voor Azië. Oliesjeik? De zwarte Cayenne in de rij heeft een klant in Italië gevonden. Modekoning?
Buiten heeft mijnheer Lee uit Hongkong bij het Kundenzentrum zijn nieuwe Porsche in ontvangst genomen. Straks racen op de Rennstrecke, morgen op de Autobahn naar Stuttgart. Hij heeft er nu al zin in. Mijnheer Lee loves German engineering.
Kun je in Hongkong, toch een heel dichtbevolkte stad, eigenlijk een beetje uit de voeten met zo'n snelle Duitser? Of gaat mijnheer Lee misschien naar het vasteland van China, waar genoeg ruimte is om te racen?
'No, no', zegt hij, met zijn Porsches gaat hij nooit naar China. 'Slechte brandstof daar. Bovendien ze rijden daar als gekken.'