De ‘Kanye West van Wall Street’ richt nu ook zijn gifpijlen op Shell

Shell-baas Ben van Beurden mag nog van geluk spreken dat de beruchte belegger Dan Loeb hem niet met Adolf Hitler of de Ku Klux Klan heeft vergeleken, of valse geruchten heeft verspreid dat de Wassenaarder een pedofiel is. Dat zijn namelijk slechts enkele van de karaktermoordaanslagen waarmee de azijntongige multimiljardair een reputatie heeft verworven als de ‘bad boy’ van het New Yorkse hedgefondswereldje.

Woensdagavond was het de beurt aan Shell om gekapitteld te worden door de 59-jarige ‘activistische’ aandeelhouder. Een eer die eerder Disney, Nestlé, Sony en menig ander bedrijf ten deel viel. In een brief aan de investeerders van zijn hedgefonds Third Point – vernoemd naar de branding in het Californische Malibu waar Loeb als tiener graag surfte – laakte hij de ‘incoherente’ strategie van het oliebedrijf, waarvan Third Point de laatste maanden 0,4 procent van de aandelen verwierf.

In de ogen van Loeb poogt Van Beurden vergeefs om de tegenstrijdige belangen van zijn beleggers te verzoenen – verduurzamen, of juist op de oude voet verder gaan – ‘zonder dat het iemand bevredigt’. In zijn brief maant het achterneefje van Barbie-uitvinder Ruth Handler (1916-2002) Shell daarom om zich op te splitsen in een fossiel en een duurzaam deel.

Massavernietigingsbrieven

In één opzicht is het een onkarakteristieke brief voor de ‘Kanye West van Wall Street’: er staan geen beledigingen in. Daarvan heeft Loeb, wiens vermogen wordt geschat op 3,4 miljard euro, juist een specialiteit gemaakt in wat hij zelf zijn ‘letters of mass destruction’. noemt Zo noemde hij de makers van de George Foreman-grill een ‘tandeloze troep trawanten’, terwijl de baas van farmaceut PDL Biopharma in zijn ogen niet eens zijn ‘Microsoft Outlook-postvak’ kon bestieren, laat staan zijn bedrijf.

Zijn meest vernietigende aanvallen bewaart hij voor e-mails of Facebook. Vier jaar geleden kreeg de Afro-Amerikaanse politica Andrea Stewart-Cousins, een senator in het hogerhuis van de staat New York, van hem te verstaan dat ze erger was dan de Ku Klux Klan (KKK). De reden: haar steun voor een door Loeb verfoeide lerarenvakbond. ‘Hypocrieten als Stewart-Cousins die trouw zweren aan machtige vakbondsschurken berokkenen meer schade aan gekleurde mensen dan iedereen die ooit een kap heeft gedragen’, schreef Loeb in een later weer verwijderd Facebook-bericht. Met zijn opmerking verwees hij naar de witte gewaden met puntkappen van de KKK.

Treitercampagne

In 2011 kwam Loeb in opspraak toen bleek dat hij de Indiaas-Canadese zakenman Prem Watsa een ‘schvartze’ had genoemd – het Jiddische equivalent van het n-woord – en Watsa’s bedrijf, de Canadese verzekeraar Fairfax, in e-mails gelijk had gesteld aan ‘Adolf Hitler zelve’. De e-mails kwamen naar buiten dankzij een rechtszaak die Fairfax had aangespannen tegen Loeb en andere hedgefonds-investeerders omwille van de jarenlange treitercampagne waarmee zij de koers van het Fairfax-aandeel hadden proberen te laten instorten.

Ze waren namelijk ‘short’ gegaan op Fairfax, een tactiek waarbij beleggers geleende aandelen verkopen, in de hoop ze later voor een lagere prijs weer te kunnen terugkopen en retourneren aan de uitlener. Geen middel werd daarbij geschuwd door Loeb en consorten: ze verspreidden geruchten dat de Mounties – de Canadese politie te paard – Watsa zou willen arresteren, stuurden een brief naar de pastor van zijn kerk dat hij het geld van diens parochianen zou hebben verdonkeremaand, en maakten er een gewoonte van om zijn werknemers ’s nachts wakker te bellen met de mededeling dat hun baas een fraudeur was.

Dezelfde truc had Loeb in de jaren negentig al toegepast door onder het pseudoniem ‘Mr. Pink’ – naar het door Steve Buscemi gespeelde personage uit de Tarantino-film Reservoir Dogs – onwaarheden te verspreiden op internetfora om de waarde van bedrijven waarin hij short was gegaan omlaag te praten. Zo kreeg Loeb rechtszaken wegens laster aan de broek van zakenmannen over wie hij had geschreven dat ze pedofiel waren, of dat ze een celstraf hadden uitgezeten voor verzekeringsfraude.

Gewetenloosheid

Ook vandaag de dag probeert Loeb met zijn filippica’s de koers van zijn aandelen te beïnvloeden, al doet hij dat tegenwoordig vooral in de hoop op een prijsstijging. Die hoopt hij te bewerkstelligen door op vernederende wijze het hoofd te eisen van de ceo – zoals eerder bij Sotheby’s, Yahoo of 7-Eleven – of door, zoals in het geval van Shell, aan te dringen op een opsplitsing. Dit laatste is verreweg zijn favoriete cliché, bijna even onontkoombaar in zijn brieven als ‘shaken, not stirred’ in een James Bond-film. De afgelopen jaren eiste hij de opsplitsing van Intel, Dow Chemical, DuPont en Nestlé, om nog te zwijgen over het van Pizza Hut en Kentucky Fried Chicken bekende Yum!, het Limburgse DSM en vele andere bedrijven.

Zijn gewetenloosheid is zijn grote kracht, stelde een collega ooit in een Vanity Fair-artikel. ‘Hij kan de meest weerzinwekkende brieven schrijven en allerlei zooi uit zijn duim zuigen omdat het hem niets kan schelen of hij mensen pijn doet. Het enige dat hem iets kan schelen is geld verdienen. Andere mensen hebben normen en waarden, en bepaalde grenzen die ze gewoon niet overschrijden. Hij niet. Nooit gehad ook.’