De angst was dat automakers Groot-Brittannië zouden verlaten na de Brexit. Nu is juist de vraag: kunnen de batterijmakers het groeitempo bijbenen?

Er zal gejuich op Downing Street hebben geklonken toen Nissan onlangs bekendmaakte de productiecapaciteit in Sunderland flink te gaan uitbreiden. De Japanse autofabrikant had een fabriek in het noordoosten van Engeland – een erfenis uit het Thatcher-tijdperk – uitverkoren als productieplek voor een nieuwe generatie elektrische auto’s. In totaal zorgt het voor meer dan 900 nieuwe banen. Indirect komen er nog eens 4500 bij.

Bij zijn bezoek aan Sunderland noemde Boris Johnson dit een ‘cruciaal moment’. Tijdens het Brexit-proces was het nog maar de vraag of Nissan trouw zou blijven aan Sunderland. Bij een No-Deal dreigde het te verkassen. Maar nu Londen overeenkomsten heeft gesloten met zowel de Europese Unie als Japan staan de zaken er beter voor. ‘Nissan is,’ verklaarde topman Ashwani Gupta, ‘van plan om de Brexit als een kans te gebruiken.’

Het staat vast dat de regering Nissan financieel is tegemoetgekomen. Hoeveel is niet bekend, maar volgens The Financial Times kan het gaan om meer dan 100 miljoen euro. Samen met een investeerder heeft het stadsbestuur van Sunderland ook nog eens 80 miljoen geïnvesteerd in een netwerk waarbij wind- en zonne-energie (het eerste vooral) het fabriekscomplex van stroom voorziet. Nu de Britten niet meer bij de EU zitten, kunnen ze bedrijven makkelijker subsidie geven.

Vervolgens kwam het nieuws dat de multinationale autofabrikant Stellantis zijn 60 jaar oude fabriek nabij Liverpool voor meer dan 100 miljoen euro gaat ombouwen om daar elektrische busjes te maken. Na het Brexit-referendum had de Portugese baas Carlos Tavares – van het in Nederland gevestigde Stellantis – zijn twijfels geuit over de toekomst voor de Britse fabriek waar busjes van Vauxhall, Opel, Peugeot en Citroen worden gemaakt. Van twijfel is nu geen sprake meer.

Economische én politieke zege voor Johnson

De investeringen zijn niet alleen economisch maar ook politiek gezien een zegen voor Johnson, die meer werkgelegenheid naar het noorden van het land wil halen. Tevens past het bij zijn ‘groene industriële revolutie’. Sky News wist eind vorige week te melden dat Rivian – een door Ford en Amazon gesteunde fabrikant van elektrische auto’s – van plan zou zijn om Groot-Brittannië te kiezen als eerste productielocatie buiten de Verenigde Staten.

Er zijn nu geheime onderhandelingen gaande met de Britse regering. De Britten hebben concurrentie van Nederland en Duitsland. Bij de investeringdrang speelt mee dat de regering-Johnson heeft bepaald dat de verkoop van auto’s en busjes die benzine of diesel rijden vanaf 2030 verboden zal zijn, al zullen sommige hybride auto’s vallen onder een uitzonderingsbepaling. Dat is vijf jaar eerder dan in de landen van de Europese Unie.

Waar het gaat om het maken van batterijen lopen de Britten juist achter, zeker in vergelijking tot Duitsland waar de productie meer dan tien keer zo hoog is. De Brexit betekent dat de Britten niet zomaar kunnen gaan importeren, zoals ze vóór de Brexit zouden hebben gedaan. Een op Brits grondgebied gemaakte auto moet, staat in het de Brexit-akkoord, voor meer dan 80 procent uit onderdelen bestaan door de Britten zelf vervaardigd.

Als aan die voorwaarde is voldaan, kan de auto zonder tarieven op het Europees vasteland worden verkocht. De meeste ‘Britse’ Nissans zijn voor de Europese markt, reden dat er in Sunderland ook een grote batterijfabriek van het Chinese Envision komt. Zonder batterij-industrie is een auto-industrie niet rendabel. Tegenover de BBC erkende minister van Economische Zaken Kwasi Kwarteng dat er een achterstand goed te maken is. ‘Duitsland heeft van oudsher een grote auto-industrie, dat weten we.’