Cyprus 'verkoopt' staatsburgerschap aan grote investeerders en rijke 'vluchtelingen'
Anders dan voor veel arme Afrikanen of inwoners van het Midden-Oosten staat de deur naar de Europese Unie voor 'vluchtelingen' met een goedgevulde portemonnee al een tijdje wagenwijd open. Zelfs als de aankomend EU-onderdaan schimmig doet over de oorsprong van zijn rijkdom of verdacht wordt van moord.
Cyprus verstrekte alleen al vorig jaar ruim vierhonderd Cypriotische paspoorten aan rijke inwoners van landen buiten de EU. De EU-lidstaat heeft sinds 2013 een programma om rijke investeerders te lokken: wie voor 2 miljoen euro vastgoed koopt in Cyprus, of 2,5 miljoen euro investeert in een Cypriotisch bedrijf of Cypriotische staatsobligaties, kan aanspraak maken op een Cypriotisch paspoort - waarmee de houder in de hele Europese Unie vrij kan reizen en verblijven. De eilandstaat heeft de afgelopen vier jaar 4 miljard euro verdiend met die paspoortenhandel, schreef de Britse krant The Guardian maandag. Vooral Russen en Oekraïners hebben op die manier een EU-paspoort bemachtigd, blijkt uit een namenlijst die de krant heeft ingezien. Dat is niet verrassend: Cyprus was ook voor 2013 al een vluchthaven voor Russisch geld.
Er zijn meer Europese landen die hun staatsburgerschap 'verkopen' aan grote investeerders, maar het Cypriotische paspoort is voor drukke oligarchen de makkelijkste optie. De nieuwbakken Cypriotische miljonairs hoeven niet een van de officiële landstalen, Turks of Grieks, te spreken. Ze hoeven zelfs niet op Cyprus te gaan wonen. Onlinebemiddelaars prijzen Cyprus aan als snelste weg naar een wettige verblijfsstatus in de EU: miljonairs kunnen in drie tot zes maanden vrij toegang tot de EU krijgen.
Dat Cyprus de lat voor miljonairs niet al te hoog legt, beïnvloedt de kwaliteit van de nieuwe EU-burgers. Zo zat miljardair Dmitri Rybolovlev elf maanden vast voor moord op een medebestuurder van zijn bedrijf. Hij kwam vrij omdat de kroongetuige in de moordzaak plotseling zijn getuigenis wijzigde in het voordeel van Rybolovlev. De nieuwe Cyprioot bezit een kunstcollectie ter waarde van 1,7 miljard euro, maar is vooral bekend als eigenaar van voetbalclub AS Monaco.
Ook zijn landgenoot Leonid Lebedev mag sinds kort vrij reizen in de Europese Unie. In de jaren negentig boorde hij als een klassiek oligarch naar olie in Siberië, maar een tweede thuisland is voor de ex-senator nu geen overbodige luxe. Lebedev lijkt bij het Kremlin uit de gratie geraakt.
Gisteravond meldde The Guardian dat ook via Portugal het EU-lidmaatschap verkrijgbaar is voor wie niet brandschoon is. Brazilianen die verwikkeld zijn in een corruptieschandaal duiken op in een gelekt document over betalingen van honderdduizenden euro's voor 'gouden visa' voor de EU.