nieuwspinnen
Contant geld verder in verdrukking: ook Ikea start proef met ‘cashloos’ betalen
Na diverse gemeenten, ov-bedrijven en horeca overweegt nu ook Ikea contant geld in de ban te doen. De woonketen is maandag een proef gestart. Klanten van de vestiging in Eindhoven kunnen tot en met januari 2020 niet meer met eurobiljetten en –munten betalen.
Volgens Ikea rekent nu al meer dan 90 procent van de bezoekers van de winkel af met een pinpas, creditcard of cadeaukaart. ‘We willen de klantervaring zo optimaal mogelijk maken’, motiveert een woordvoerder de stap. Onder meer de doorstroming bij de kassa zou sneller gaan als klanten niet langer losse briefjes en munten neertellen. Mocht het Eindhovense experiment een succes blijken, dan stapt Ikea mogelijk in heel Nederland over op elektronisch betalen.
Witwassen
Dat past in een trend. ‘Cashloos’ is hard op weg een van dé woorden van 2019 te worden. Minder dan vier op de tien transacties wordt nog contant voldaan, blijkt uit cijfers van de Betaalvereniging. Daarbij voeren steeds meer organisaties een pin-only beleid in, van cafés en festivals tot parkeergarages en ov-bedrijven. Behalve veiligheid spelen ook de kosten mee. Per contante betaling is een verkoper 25 tot 27 cent kwijt. Pinnen is met 15 tot 19 cent een stuk goedkoper. Om soortgelijke redenen gaat ING klanten korting geven die niet langer geld uit de muur halen.
Hoewel contant geld een wettelijk betaalmiddel is, doet ook de overheid mee aan het ontmoedigingsbeleid. Vorig jaar telde deze krant zeker acht gemeenten, van Amersfoort tot Ommen, waar burgers niet langer cash kunnen afrekenen voor een nieuw paspoort of rijbewijs. Per 2021 wil het kabinet bovendien grote contante betalingen verbieden. Wie 3.000 euro of meer uitgeeft, bijvoorbeeld aan een mooie ketting of auto, is verplicht te pinnen. Die maatregel moet helpen in de strijd tegen fout geld. Onderzoekers schatten dat in Nederland jaarlijks zo’n 16 miljard euro aan drugs- en fraude-inkomsten wordt witgewassen. ‘Criminaliteit vormt een schaduweconomie die nog steeds grotendeels op contant geld is gebaseerd’, staat in het kabinetsplan.
Mag een winkelier mijn biljetten weigeren?
Contant geld is een wettelijk betaalmiddel. Toch zijn winkels niet verplicht het aan te nemen. Zo weigeren veel tankstations, restaurants en andere gelegenheden al jaren grote biljetten van 100 of 200 euro. Anders ligt het voor gemeenten. Klanten kunnen niet naar een concurrerende partij stappen voor hun paspoort of rijbewijs. Om die reden stelde de Europese Centrale Bank vorig jaar in een brief aan de Vereniging van Nederlandse Gemeenten dat het oprukkende pin-only beleid aan de balie indruist tegen het Europees recht.
Oorlog tegen cash
Critici prijzen juist de voordelen van betalen met klinkende munt. Dat biedt huishoudens met een krappe beurs meer grip op hun financiële situatie. Ook sommige ouderen en slechtzienden hebben moeite met elektronisch betalen. Bovendien is cash privacy-vriendelijker en ongevoelig voor grootschalige pinstoringen.
Definitief beslecht is de ‘war on cash’, de oorlog tegen contant geld, nog niet. Zo zette de gemeente Leiden begin dit jaar juist een punt achter een half decennium gedwongen pinnen. Sowieso blijkt uit onderzoek dat contant geld verre van dood is. Nederlanders mogen graag vooroplopen, maar gemiddeld voldoen Europeanen nog altijd vier op de vijf transacties aan de kassa contant, constateerde beveiligingsbedrijf G4S vorig jaar in een rapport. Dat ondervond eerder ook Ikea zelf. Een eerdere proef met cashloos afrekenen in Zweden, nota bene hét land van het elektronische betalen, kreeg geen vervolg.
Lees meer over de ‘oorlog tegen cash’
Contante betalingen vanaf 3.000 euro verboden: wat heeft het kabinet tegen cash geld?
Cash of pinnen? De Volkskrant zette alle voor- en nadelen op een rijtje.
