Blok zet betwist plan bouwcontrole voort
Instortingsgevaar doordat een stalen ligger te veel gewicht moest dragen: dat gebeurt als private bedrijven toezicht houden op bouwbedrijven, constateren Haagse gemeenteambtenaren. Maar Blok houdt eraan vast.
Bouwbedrijven leveren ondermaats werk als de gemeente het toezicht uit handen geeft aan private bouwinspecteurs, zo waarschuwt Den Haag in een rapportage gericht aan minister Blok van Wonen. Toch wil de minister per 2018 de kwaliteitscontrole weghalen bij gemeenten en neerleggen bij de bouwsector zelf.
De gedachte achter zijn Wet kwaliteitsborging is dat bouwbedrijven hogere kwaliteit leveren als ze daar zelf de volle verantwoordelijkheid voor dragen. Nu is het zo dat aannemers van de gemeente toestemming krijgen om te bouwen als ze op papier aan de vereisten voldoen, vervolgens houdt de gemeente toezicht op de uitvoering. Die praktijk voldoet niet meer, meent Blok. Per gemeente is het toezicht te veel gaan verschillen, bij gebreken achteraf wijzen partijen te vaak naar elkaar.
De minister wil de aannemer een grotere verantwoordelijkheid geven tijdens het bouwen en een ruimere aansprakelijkheid achteraf.
Pilot Den Haag
Blok geeft het toezicht niet geheel uit handen: aannemers moeten private bedrijven inhuren voor de kwaliteitscontroles. Een nog op te richten 'toelatingsorgaan', een overheidsinstantie, oordeelt of de methode van de commerciële bouwinspecteurs voldoet.
De VVD-minister ziet overal winst: een sterkere positie voor de huizenkoper ten opzichte van de aannemer, woningen van hogere kwaliteit en jaarlijks een 'welvaartsvermeerdering' van 100 miljoen euro.
De gemeente Den Haag denkt daar halverwege een pilot heel anders over. De private controleurs toetsen oppervlakkiger en grijpen te weinig in, constateert de gemeente na anderhalf jaar van experimenteren. Vakblad Cobouw kreeg het zeer kritische rapport in handen en deelde het met dagblad Trouw, dat er dinsdag de voorpagina aan wijdde.
Bouwbedrijven de fout in
Op verzoek van het ministerie lopen pilots in vijf gemeenten. Den Haag koos ervoor een oogje in het zeil te houden, maar enkel in te grijpen bij acuut gevaar. Knarsetandend maakten Haagse ambtenaren aantekeningen van technische gebreken: slecht geïsoleerde daken, ventilatie die niet aan eisen voldeed. Ook was er instortingsgevaar doordat een stalen ligger te veel gewicht moest dragen. De commerciële toezichthouders zagen de tekortkomingen niet of deden er niets mee. In sommige gevallen stuurde de gemeente bij of legde het werk stil.
Ook bij oplevering gingen bouwbedrijven de fout in. Een private bouwinspecteur moet een verklaring afgeven dat de woning voldoet aan het wettelijke Bouwbesluit voordat de bewoner erin mag. Inmiddels zijn in Den Haag 102 huizen bewoond zonder een stempel van goedkeuring. 'Het risico bestaat dat bewoners, zonder het te weten, ondeugdelijke woningen hebben betrokken.' De vrees in Den Haag is dat de gemeente straks met de problemen zit als huizen beginnen te verzakken of scheuren gaan vertonen.
Lessen worden getrokken
Het zwartgallige beeld van de Haagse ambtenaren wordt nog niet gedeeld door de gemeenten Delft en Rotterdam, waar ook pilots lopen. Een Rotterdamse woordvoerder zegt dat de stad 'neutraalpositief' is over de plannen. Resultaten heeft hij nog niet, de woningen zijn nog in aanbouw. Wel heeft hij een waarschuwing voor de minister: 'Meer proeven en experimenten zijn nodig. Zorg dat je veel meer ervaring opdoet.' In het Rotterdamse experiment gaat een gemeentelijke controle vooraf aan oplevering.
Ook Delft is nog niet toe aan evalueren, maar is 'op voorhand zeker niet negatief' over de proef.
Een woordvoerder van minister Blok benadrukt dat lessen worden getrokken uit de experimenten. De minister werkt onderwijl door aan zijn wetsvoorstel. Vorige maand schreef Blok al aan de Kamer dat 'de pilots geen signalen geven dat het voorgenomen stelsel niet haalbaar zou zijn'.
