Beurzen omlaag door zorgen over Credit Suisse; fiks koersverlies voor ING en ABN Amro

Even leek het er dinsdag op dat de rust op de financiële markten was teruggekeerd, nadat het omvallen van de Silicon Valley Bank en de Signature Bank wereldwijd voor ingehouden adem had gezorgd. Maar sinds woensdag vreest de financiële wereld een nieuwe crisis door de dramatische koersval van de veel grotere Zwitserse systeembank Credit Suisse. Ondertussen stelde de gezaghebbende kredietbeoordelaar Moody’s zijn inschatting van de Amerikaanse bancaire sector bij van stabiel naar negatief, ‘wegens de snel verslechterende omstandigheden’.

Credit Suisse is samen met UBS een van de twee Zwitserse financiële giganten, huisbankier van multinationals en ’s werelds rijksten en nauw vervlochten met de mondiale economie. Halverwege woensdagmiddag was Credit Suisse 27 procent van haar beurswaarde verloren. Later trok dit bij naar ongeveer 15 procent. Klanten van de bank haalden massaal hun geld weg na een bijzonder directe waarschuwing van de Saoedische Nationale Bank (SNB), de grootste aandeelhouder van Credit Suisse, op woensdag.

Nachtmerrie

‘Absoluut niet’, antwoordde Ammar al-Khudairy, bestuursvoorzitter van de SNB, op de vraag of hij meer geld in Credit Suisse zou investeren om deze bank te behoeden voor rampspoed. Volgens al-Khudairy is dat onder meer een kwestie van regelgeving. ‘We mogen niet boven de 10 procent gaan’, aldus al-Khudairy.

Op dit moment is de Saoedische Nationale Bank voor 9,88 procent eigenaar van Credit Suisse. Analisten houden rekening met een reddingsplan van de Zwitserse nationale bank, en de mogelijkheid dat de Saoedi’s alsnog over de brug komen met geld.

De bank zelf probeerde de gemoederen woensdag tot bedaren te brengen. Credit Suisse beschikt over meer dan voldoende kapitaal om aan zijn verplichtingen te blijven voldoen, zei bestuursvoorzitter Ulrich Koerne. De liquidity coverage ratio, die weergeeft of een bank voldoende liquide middelen heeft om op korte termijn aan haar verplichtingen te voldoen, is volgens hem 150 procent. Geen enkele reden dus, suggereert Koerne, om plotseling geld bij Credit Suisse weg te halen. Een dergelijke bankrun is de nachtmerrie van elke bank.

Banken genereren inkomsten door het geld van spaarders en investeerders uit te lenen aan particulieren en ondernemingen, tegen een hogere rente dan ze aan spaarders geven. Dat gaat goed, totdat spaarders om wat voor reden dan ook ineens massaal hun geld willen weghalen en de bank daar niet aan kan voldoen: een bankrun. Vanwege de risico’s die dat kan opleveren voor het voortbestaan van de bank, besloten beleggers massaal hun aandelen in Credit Suisse van de hand te doen. Vandaar dat de beurskoers kelderde.

Sneeuwbaleffect

Hoewel de problemen bij Credit Suisse strikt genomen losstaan van die in de Amerikaanse bancaire sector, zorgde die laatste ontwikkeling voor zoveel nervositeit dat ook het vertrouwen in Europese financiële instellingen afbrokkelt. Daardoor worden investeerders en spaarders impulsiever, en dat vreet aan de stabiliteit van het financiële systeem. Dit creëert het gevaar van een sneeuwbaleffect.

Credit Suisse is een groter probleem voor de wereldeconomie dan de regionale Amerikaanse banken die in de voorbije week onder vuur lagen, stelt Andrew Kenningham van onderzoeksbureau Capital Economics. Credit Suisse had eind vorig jaar een balanstotaal van omgerekend 545 miljard euro, ruim het dubbele van de Silicon Valley Bank, en is ook veel internationaler. ‘Credit Suisse is niet enkel een Zwitsers probleem, het is een wereldwijd probleem.’

Het is maar de vraag of de problemen bij Credit Suisse op zichzelf staan, of dat dit het begin is van een mondiale crisis, aldus Kenningham. ‘Credit Suisse wordt weliswaar gezien als de zwakste van de Europese grootbanken, maar het is niet de enige bank die de afgelopen jaren kampte met een lage winstgevendheid.’

De bank zit al geruime tijd in de hoek waar de klappen vallen. Vorig jaar moest Credit Suisse-baas Thomas Gottstein het veld ruimen na een aaneenschakeling van schandalen en grote verliezen bij de 167 jaar oude bank. Zowel aan de ondergang van het fintechbedrijf Greensill als aan het beleggingsfonds Archegos verloor Credit Suisse miljarden.

Complex plan

Dinsdag meldde de bank in haar jaarverslag ‘ernstige tekortkomingen’ in de eigen financiële verslaglegging voor boekjaren 2021 en 2022, omdat effectieve risico-evaluaties ontbraken. Credit Suisse werkt nu aan de uitvoering van een complex plan om afscheid te nemen van zijn zakelijke divisie en zich toe te spitsen op vermogensbeheer voor de rijken. Daarbij wil Credit Suisse onder meer de zakenbank CS First Boston afsplitsen.

Beleggers houden echter rekening met een scenario waarbij het einde oefening is voor Credit Suisse. Dat is af te lezen aan de prijs van een verzekering tegen wanbetaling, waarmee een belegger zijn investering kan veiligstellen in geval van een faillissement. De prijs van een dergelijke credit default swap voor Credit Suisse is achttien keer zo hoog als een soortgelijke verzekering van beleggingen in concurrent UBS.

Overigens profiteert die laatste vooralsnog van de crisis bij Credit Suisse. ‘De afgelopen dagen hebben we (kapitaal) zien binnenvloeien’, zei voormalig ING-topman Ralph Hamers, nu ceo van UBS. ‘Maar ik denk niet dat we na drie dagen kunnen spreken van een trend.’

Correctie: In een eerdere versie van dit artikel stond een verkeerde omschrijving van de liquidity coverage ratio.